Mavzu: Bozor iqtisodiyoti matematik modellari. Talab va taklifning regression modeli. Kirish Mavzu dolzarbligi

1.2-jadval.
Narx va taklif miqdori o’rtasidagi bog’liqlik.

Yillar	Narxlar ( bir barel uchun)	NEQMT(OPEC)ning taklif miqdori.
2013	60,12	1017,227
2014	60,86	1025,474
2015	77,38	1102,226
2016	107,46	1543,787
2017	109,45	1643,862

Jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, neftning 60.12 $ darajasida taklif NEQMT(OPEC)ning eng yuqori taklif miqdor –1017,227 barelni tashkil etgan. Narx oshib borishi bilan esa taklif miqdori ham ko'payib bormoqda: 77,38 $ da – 1102,226 barel, 107,46 $ da–1543,787 barel va h.k.

Jadvalning navbatdagi ustunida esa kartoshkaning bozor taklifi (ya’ni, jami sotuvchilar tomonidan sotilishi mumkin bo’lgan) miqdori ifodalanib, u ham o’z tavsifiga ko’ra yakka taklifga mos tushadi.
Dеmak, narxning oshishi bilan shunga mos ravishda sotishga chiqariladigan tovarlar taklifi miqdori ham ortadi, narxning tushishi bilan taklif hajmi qisqaradi. Narxning o’zgarishi bilan taklif etilayotgan tovar miqdorining to’g’ri bog’liqlikdagi o’zgarishi taklif qonuni dеyiladi.
Istе’molchi uchun narxning oshishi to’siq rolini o’ynasa, ishlab chiqaruvchi uchun rag’batlantirish vazifasini bajaradi.
Narx darajasi va taklif miqdori o’rtasidagi to’g’ridan-to’g’ri bog’liqlikni ko’rsatuvchi ma’lumotlarni grafikda ifodalab, taklif egri chizig’ini tasvirlash mumkin (1.3-chizma).