Мавзу: Борлиқ – фалсафанинг фундаментал категорияси сифатида

2-мавзу: БОРЛИҚ ВА РИВОЖЛАНИШ ФАЛСАФАСИ

РЕЖА:

• Олам ва одам муносабатлари
• Борлиқ ва унинг мавжудлик шакллари.
• Борлиқ ва йўқлик, мавжудлик ва реаллик
• Ҳаракат, фазо ва вақт, макон ва замон.

ОНТОЛОГИЯ - фалсафанинг борлиқ муаммосини ўрганувчи асосий бўлимларидан бири.
Борлиқ - фалсафанинг бош муаммоларидан бири.
Фалсафанинг пайдо бўлиши борлиқ муаммосини ўрганишдан бошланган.
БОРЛИҚ – бу реал мавжуд, ўз ичига барча жисмларни оладиган,
барқарор, мустақил, объектив, доимий, чексиз субстанциядир.
БОРЛИҚ категориясининг мазмунини очиб берадиган
ҚОИДАЛАР:

• Атроф олам, предметлар, ҳодисалар реал мавжуд бўлади, у (олам) бор.
• Атроф олам ривожланади, ички сабабга эга бўлади, ҳаракат манбаи ўзида.
• Материя ва руҳ – ягона, лекин шу билан бирга қарама-қарши моҳиятлар,

реал мавжуд.

ОНТОЛОГИЯ
Борлиқ ва йўқлик
муаммолари
ўрганилади
Фалсафада
XVII асрдан
буён ишлатила
бошланди
Ҳар қандай фалсафий
дунёқарашнинг
негизи ҳисобланади
МИФОЛОГИЯНИНГ
бош мақсади
ФАЛСАФАНИНГ
бош мақсади
«Борлиқни ким яратган?»лиги
ҳақида баён этиш
«Борлиқ нима? У қаердан
пайдо бўлган. У қаерга йўқолиши
мумкин?»лигини
оқилона тушунтириш
БОРЛИҚҚА МУНОСАБАТ:
БОРЛИҚ
(Юнон)
ФАЛЕС
СУВ
ПИФАГОР
РАҚАМ
ёки
СОН
ПАРМЕНИД
КАТЕГОРИЯ
АНАКСИМЕН
ҲАВО
ДЕМОКРИТ ва ЛЕВКИПП
АТОМ
(«бўшлиқ» - тўла
ёки «қаттиқ» борлиқ)
КСЕНОФАН
ТУПРОҚ
ёки
СУВ