Mavzu: Bolaning intelektuval bilish malakalarini shakillantirish

4. Biror vazifani yakunlaganda mukofot bering. Farzandlarning o’zi ba’zida mazmunli vaqt o’tkazishga xalal berishlari mumkin – uydagi yumushlarini yoki maktabdagi vazifalarini bajarishmagan bo’ladi. Shu paytda bolalarga o’sha vazifalarini bajarganda mukofot berishingizni ayting: «O’qinchoqlaringni yig’ishtirsang, sen bilan bir o’yin o’ynayman.» «Uyga vazifangni kechki ovqatgacha bajarib bo’lsang, yasayotgan somolyot modeling ustida ishlaymiz.»
5. Uyga qaytishingiz bilanoq qiyin yumushni bajarishga urinmang. Yosh bolalar, ayniqsa, go’daklar, onasi uyga qaytganda tez achchiqlanadigan bo’lib qolishadi. Bu qaltis o’yinlar uchun yaxshi fursat emas, deydi Dr. Stanley Greenspan. Uyga qaytganda, yaxshisi bolani bag’ringizga bosing, deydi u, chunki bola ham, ona ham qayta bog’lanishlari va bola tinchlanishi uchun ozroq vaqt kerak.
6. Bemorlik vaqtini qadrlang. «Bemor farzandingiz bilan sarflaydigan har bir lahzangiz mazmunli vaqt sanaladi», deydi Yale universiteti psixologi Edward Zigler. U ishlaydigan ota-onalarning ishdan qolib bemor bolasini parvarish qilish huquqi bo’lishi kerak, deb hisoblaydi.
Farzandi bemor bo’la turib ishga borishga majbur bo’lgan ota-onalar, Dr. Elkindning taklifiga ko’ra, hech bo’lmaganda bolasiga «qaniydi sen bilan uyda qola olsam edi» deb aytishlari kerak. Ayni shu vaqtda bolaga alohida e’tibor berish kerak bo’ladi – ota-onasinign sevimli yopinchig’ini o’ranib yotishiga ruxsat bering, uzoqda bo’lsangiz ham uni o’ylayotganingizni bildirish uchun sovg’alar olib keling.
7. Kamerani tayyor ushlang. O’g’lingiz ilk qadamlarni tashlagani, qizingiz malikalar kabi kiyinib olgan lahzalarini qaytarishning imkoni bo’lmaydi. Tez yoqiladigan kamera doimo yoningizda tursin, ayni shu lahzalarni o’sha paytning o’zida kameraga muhrlay olasiz. Axmoqona tuyulishi mumkin, lekin bu ota-onalar uchun ham, bolalar uchun ham shunday mazmunli vaqtlar rostdan ham ro’y bergani haqida eslatib turadi.
Ikkinchi farzandini dunyoga keltirish arafasida bo’lgan bir ona birinchi farzandiga uning ilk yillarining rasmlari bor bo’lgan shaxsiy foto to’plamni ko’rsatdi. «Men uchun nima qilgansizlar degan xayollar kelganda biz shu to’plamni ko’rsatamiz», deydi u ayol. Oilaviy suratlarga qarab turib, ona-o’g’il mazmunli o’tkazgan vaqtlarini yodga olishadi, keyinchalik bundan ham qizqi o’tkazishlarini bilishadi.