G` tovushini talffuzdagi farqi.
G`-Q –G`a-Qa-G`ani-Qani
G`-Q-G`o-Qo-G`or-Qor
G`-Q-G`u-Qu- G`uncha,Qushcha
Dangasa bilan G`ayratli
Dangasa bola – bugun o`ynayman, ertaga o`qiyman- dedi
G`ayratli bola: - bugun o`qiyman, ertaga o`ynarman dedi.
Jismoniy daqiqa.
Qurbaqajon vaq-vaq nega kiyim kiymaysan?
Doim suvda yurasan nega sovuq yemaysan?
Qur –qur ashula aytsang charchash nima bilmaysan
Qofiyali mashq.
G`a-G`a-g`a o`yin boshlandi olg`a
G`a-g`a-g`a akam chaldi sibizg`a
G`a-g`a-g`a qor yog`ar pag`a-pag`a
G`il-G`il olma tushdi targ`il
G`il-G`il uzum pishdi shig`il
G`ir –G`ir bizning olapar olg`ir
G` tovushi ishtirok etgan so`zlarga gaplar tuzing
Masalan:
1.Men g`ozlarga don berdim.
2. Mening bobom bog`bon.
3.G`ani va G`iyos axil o`rtoq
4.Mening buvim Marg`ilon shahrida yashaydi.
Didaktik o`yin.
G` tovushiga so`z topish.
Maqsad: Bolalarni G` tovushiga so`z topishga o`rgatish.
G`oz mag`iz tog`
G`alla qog`oz sog`
G`alaba bog`cha bog`
G`isht chang`I rog`
Mustahkamlash Rag`batlantirish.
Нутқ маданиятини ривожлантиришга оид ишларга касбий тайёрлик шаклланганлиги мезони сифатида қуйидагилар чиқадилар:
Нутқни ривожлантириш курсини ўрганиш ва болалар билан ишлашга масъулият билан ёндашиш;
Болалар нутқини ривожлантириш механизми ва хусусиятлари, нутқий фаолиятнинг назарий асослари, якка тартибда нутқий ривожланишни диагностика қилиш тамойиллари ва методикаси, нутқнинг турли қирраларини ривожлантириш методлари ва воситаларининг ўзига хос хусусиятлари ҳақидаги билимларнинг тўлиқлиги ва изчиллиги;
Болаларнинг нутқий мулоқоти натижаларини мос равишда таҳлил қилиш ҳамда баҳолаш, бола нутқига педагогик таъсир кўрсатишнинг мақбул тизимини танлаш ва қўллашга қодирлик.
Нутқни шакллантиришнинг муҳим воситаси бўлган бадиий адабиёт бола нутқини ривожлантиришда алоҳида ўрин тутади. Болаларнинг ушбу санъат турини қабул қилишидаги ўзига хосликлар, Мактабгача тарбия муассасасида китоблар ёрдамида амалга ошириладиган ишлар мазмуни ва методикаси тегишли мавзуда очиб берилади.
Нутқдаги бузилишлар – инсон аҳволини баҳолашда тил параметрлари ёрдам бериши мумкин бўлган ягона ҳолат эмас. Айрим вазиятларда (руҳий зўриқиш, сиқилиш пайтида) яхши тайёргарликдан ўтган одамларда физиологик параметрлар бўйича айрим нуқсонлар сезилмайди. Аммо уларнинг нутқи мутахассис бўлмаган одам тушуниши қийин бўлган даражада ўзгаради. Кўпинча фақат тил мезонларигина бундай ҳолат юз беришидан далолат бериши мумкин.
Мактабгача ёшдаги болалар нутқини ривожлантириш – бу мураккаб руҳий жараён бўлиб, у фақат боланинг эшитган нутқига тақлид қилишидан иборат эмас. Бу жараён болаларда умуман мулоқот фаолиятини ривожлантириш ва биринчи навбатда, мулоқотга эҳтиёж мавжудлиги билан боғлиқдир. Боланинг борлиқнинг янги томонларига йўналтирилганлиги: амалий фаолиятдан оламни, сўнгра одамларни, уларнинг муносабатларини ўрганишга ўтиш янги мақсадларга хизмат қилувчи янги мулоқот воситалари заруратини келтириб чиқаради.
Бола лекцикасини кенгайтириш, унинг ўз кечинмаларини янада кенг ва хилма-хил ифодалашни ўзлаштириши учун имконият яратади.
Нутқ маданиятини замонавий ва тўлақонли ривожлантириш учун атрофдаги одамлар билан ўзаро ҳамкорлик боланинг мулоқотга бўлган эҳтиёжи таркибини бойитиши зарур. Болаларнинг нутқни эгаллаб олишларининг сабаби уларнинг мулоқот фаолиятларининг асосини эҳтиёжмотиватсия ташкил қилиши, унинг таркиби ўзгарганлигидадир.
Do'stlaringiz bilan baham: |