Mavzu: Bo’g’in va urg’u. Takrorlash. Dars maqsadi

• Mavzu: Bo’g’in va urg’u.
• Takrorlash.

• Dars maqsadi:

• Ta’limiy: o’quvchilarga bo’g’in va urg’u bo’yicha qo’shimcha ma’lumot berish.

• Tarbiyaviy: o’quvchilarni mehr muhabbat va sadoqat ruhida tarbiyalash.

• Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning mustaqil ijodiy qobiliyatini oshirish, og’zaki va yozma nutqini rivojlantirish.

• Dars turi:

• yangi bilim berish.

• Savol – javob.

• Bingo.

• 1.Dars usuli.

• Ta’limiy o’yinlar.

• Aqliy hujum.

• 2.Dars usuli.
• Induktiv(amaliyotdan nazariyaga), savol-javob,suhbat.

• Dars jihozi.

• Darslik.

• Rasmlar.

• Tarqatmalar.

• Texnik jihozla.r

• Ko’rgazmali qurollar.

• Dars shiori:
• Til bilgan – el bilar.

• Shakllantiriladigan komptensiyalar

• Fikrni og’zaki va yozma bayon qilish.

• Darsga qo’yilgan talablar.
• *o’zaro hurmat;
• *fikrni erkin va ravon ifodalash; *o’zgalar fikrini tinglash va hurmat qilish;
• *adabiy til me’yorlari asosida gapirish.

• Darsdan kutilgan natija:
• *faollik;
• *ijodkorlik;
• *erkin fikr bildira olish;
• *kerakli xulosa chiqara bilish;
• *insonni tushunish va uni hurmat qilish.

• Dars rejasi:
• *o’tilgan mavzuni mustahkamlash;
• *yangi mavzu bayoni;
• *mashqlar ustida ishlash;
• *yangi mavzuni mustahkamlash;
• *uyga vazifani tushuntirish;
• *oquvchilarni baholash.

• Darsning borishi.
• 1.Tashkiliy qism.
• *salomlashish;
• *davomatni olish;
• *tozalikni tekshirish;
• *o’quvchilarning darsga tayyorgarliklarini nazorat qilish.

• 2.O’tilgan mavzuni takrorlash.
• Takrorlash-bilimning onasi.
• 1.Gaplar ifoda maqsadiga ko’ra necha turga bo’linadi?
• 2.Gap bo’laklari haqida ma’lumot bering.
• 3.Mustaqil so’z turkumlari necha turga bo’linadi va qaysilar?

• 4.Yordamchi so’z turkumlari haqida gapirib bering.
• 5.Tovushlar necha turga bo’linadi?
• 6.Unli tovushlar deb nimaga aytiladi?
• 7.Undosh tovushlarga ta’rif bering.

• 3.Yangi mavzu haqida ma’lumotlar.
• Bir havo zarbi bilan aytilgan tovush yoki tovushlar yig’indisiga bo’g’in deyiladi.
• Bo’g’in unli tovushlar asosida hosil bo’ladi.

• So’zning o’zak va qo’shimchalarga ajralishi bilan bo’g’inlarga ajralishi teng emas: go’sht-ni, barg-ga so’zlarida o’zak va qo’shimchalar bilan bo’g’inlar teng kelayotgan bo’lsa go’sh-ti,bar-gi so’zlarida teng emas.

• Bo’g’in

• Yopiq bo’g’in

• Ochiq bo’g’in

• Ochiq bo’g’in.
• Unli tovushlar bilan tugagan bo’g’inlar ochiq bo’g’inlardir. Masalan: o-na, o-ta.

• Yopiq bo’g’in.
• Undosh tovushlar bilan tugagan bo’g’inlar yopiq bo’g’inlardir. Masalan:
• kal-tak, zum-rad, gul-don.

• So’z bo’g’inlaridan yoki gapda ishtirok etayotgan so’zlardan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq talaffuz qilinishiga urg’u deyiladi.

• Urg’u.

• So’z urg’usi.

• Gap urg’usi
• ( mantiqiy urg’u).

• So’z urg’usi.
• So’z bo’g’inlaridan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq talaffuz qilinishi so’z urg’usi deyiladi.

• Tilimizda so’z urg’usi ko’pincha so’zlarning oxirgi bo’g’iniga tushadi.So’zdagi bo’g’inlar ko’payishi bilan urg’u ham oxirgi bo’g’inga ko’chib boradi.Yozuvda urg’u tushgan bo’g’in so’z tepasiga (‘)belgisi qo’yish bilan ifodalanadi.Masalan:dala’, dalala’r, dalalarga’.

• Gap urg’usi.
• Gapdagi so’zlardan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq talaffuz qilinishi gap urg’usi yoki mantiqiy ug’u deyiladi.
• Mantiqiy urg’u gap ichida biron so’zga tushadi.Masalan:buvijonim so’zlarini kutaman.

• Kel esga olaylik.
• 1.Bo’g’in deb nimaga aytiladi?
• 2.Bo’g’inning qanday turlarini bilasiz?
• 3.Urg’u haqida nimalarni bilib oldingiz?
• 4.Men yurtimni sevaman.Ushbu gapdagi mantiqiy urg’uni toping.