Mavzu: Biznes jarayonlari va ularni hisobga olish

2. Qiymat o‘lchovining mohiyati va ahamiyati.

Buxgalteriya bu faqat moliyaviy baholash emas. U shuningdek tanish, hisoblilik va dalildir. Shunga qaramay baholash ko‘plar tomonidan buxgalteriyaning markaziy nuqtasida sifatida qaraladi. Shunga ko‘ra, biz o‘lchash va baholash nazariyalari o‘rtasidagi farqni tushunishimiz kerak. Baholash o‘lchashni taxmin qilishdir. O‘lchash biz ular biror ish qilsak yoki qilmasak-da inventarlarni hisoblash va tartibga solishni talab etadi. O‘lchash 5ta shkalada bo‘ladi. Hamma raqamlar hamma yerda va har vaqtda shu 5ta shklaga moslanadi; har qanday bitta raqam bir vaqtning o‘zida bittadan ortiq shkalani band qila olmaydi.

Biz ushbu shkalalarni juda ham yaxshi tushunib olishimiz kerak va raqamni ko‘rganda u qaysi shkalaga mos tushishini taniy olishimiz kerak, bu esa professional buxgalteriya ekspertizasining bir qismi hisoblanadi va o‘z navbatida rekvizit raqamlanishini zimmasiga oladi. Buxgalterlar sifatida biz raqamlar bilan juda qulay munosabatda bo‘lishimiz kerak va har qanday sonli da’voni qattiqqo‘llik, tanqidiylik va aniqlik asosida baholash qobiliyatiga ega bo‘lishimiz kerak.

Biz ushbu shkalalarni juda ham yaxshi tushunib olishimiz kerak va raqamni ko‘rganda u qaysi shkalaga mos tushishini taniy olishimiz kerak, bu esa professional buxgalteriya ekspertizasining bir qismi hisoblanadi va o‘z navbatida rekvizit raqamlanishini zimmasiga oladi. Buxgalterlar sifatida biz raqamlar bilan juda qulay munosabatda bo‘lishimiz kerak va har qanday sonli da’voni qattiqqo‘llik, tanqidiylik va aniqlik asosida baholash qobiliyatiga ega bo‘lishimiz kerak.

• Ikkilik shkalasi hamma elektronika va mashina darajasidagi dasturlashning asosidir, lekin u buxgalteriya va moliyaviy izlanishlarda haqiqiy dunyoni modellashtirishda ishlatiladi.

Nominal shkala oddiy doimiy hisoblash va kasr o‘nliklarni o‘z ichiga olishi mumkin. U qanday kattalikda, qay darajada og‘ir va boshqalarni emas, qancha ekanligini o‘lchaydi. 5 ta olma, 6 dollar, 7.5 olma, nonning yarmi, 35 ta aksiya, 89 naqd dollar(lekin biror narsaning narxi emas), Nominal shkalalar savoldagi narsalarni sanaydi. Sanala oladigan hamma narsa jamilarni, o‘rtachani, yo‘nalishni, o‘rtacha chetlashishni, tuzilishni tasvirlovchi statistik xulosalarni berishi mumkin, ularning hammasi hozir ham nominal hisoblanadi. Bir xil birlikda bo‘lgan statistik ko‘rsatkich ushbu birliklarga o‘xshash bir xil shkalada ifoda etiladi. Statistik ko‘rsatkichlar biz bir daqiqa ichida tushuna olishimiz mumkin bo‘lgan lekin tasvirlash imkoniga ega bo‘lgan(inferensial statistikaga qarshi ravishda) holatdir.

• Nominal shkala oddiy doimiy hisoblash va kasr o‘nliklarni o‘z ichiga olishi mumkin. U qanday kattalikda, qay darajada og‘ir va boshqalarni emas, qancha ekanligini o‘lchaydi. 5 ta olma, 6 dollar, 7.5 olma, nonning yarmi, 35 ta aksiya, 89 naqd dollar(lekin biror narsaning narxi emas), Nominal shkalalar savoldagi narsalarni sanaydi. Sanala oladigan hamma narsa jamilarni, o‘rtachani, yo‘nalishni, o‘rtacha chetlashishni, tuzilishni tasvirlovchi statistik xulosalarni berishi mumkin, ularning hammasi hozir ham nominal hisoblanadi. Bir xil birlikda bo‘lgan statistik ko‘rsatkich ushbu birliklarga o‘xshash bir xil shkalada ifoda etiladi. Statistik ko‘rsatkichlar biz bir daqiqa ichida tushuna olishimiz mumkin bo‘lgan lekin tasvirlash imkoniga ega bo‘lgan(inferensial statistikaga qarshi ravishda) holatdir.