Mavzu: Biologik tizimlar. Ekologiya – biologik tizimlar haqidagi fan

Biologiya

Mavzu: Ekologik omillar.

O‘qituvchi: Vobkent tuman 37-maktab biologiya fani o`qituvchisi.
Raximova Munira Baxshilloyevna
5
sinf

Bizning shior: Beshikdan qabrgacha ilm izla.

• Bizning maqsad :
• Tabiatni asrash va sevish har birimizning burchimizdir.

REJA:

• Ekologik omillar
• Biotsenoz
• Oziq zanjiri
• Xulosa

Ekologik omillar

Abiotik
omillar
Biotik
omillar
Antropogen omillar

Abiotik omillar

Yorug'lik
Namlik
Harorat

Biotik omillar

Mikroorganizm
O'simlik
Hayvonlar

Antropogen omillar

Organizmlar-ning qirilib ketishi
Organizmlarning tiklanishi
Organizmlarni yangi nav va zotlarning yaratilishi.
Tirik organizm moslashgan, yaxshi ko'payadigan muhit yashash muhiti deyiladi. Baliqlar tanasining suyri shaklda bo'lishi va shilimshiq bilan qoplanganligi suv qarshiligini yengishga yordam beradi.

Sudralib yuruvchilarning muguz tangachasi cho'l sharoitida ularni suv bug'latishdan va issiqdan asraydi

Biotsenoz.

• Tabiiy jamoa deganda, jonli va jonsiz tabiatning o'zaro aloqasi tushuniladi;
• Tabiiy jamoaning jonli qismi biotsenoz deyiladi;
• Biotsenozga o'simlik, hayvon va mikroorganizmlar kiradi;

Biotsenozning tarkibiy qismlari

Produtsent
Konsumentlar
Redutsentlar

Produtsentlar

Konsumentlar

Redutsentlar

Oziq zanjirining biror halqasi uzilsa, keyingi halqaga ta'sir ko'rsatadi. Masalan, yomg'ir kam yog'gan yillarda o'simliklar yaxshi rivojlanmaydi. Natijada chigirtkalar kamroq bo'ladi, chigirtka bilan oziqlanuvchi qushlar, hasharotxo'r qushlarni iste'mol qiluvchi yirtqich qushlarning soni ham kamayadi.

MUSTAHKAMLASH:

• Ekologik omil nima?
• Ekologik omil necha xil bo ‘ladi?
• Abiotik omilga misol ayting
• Biotik omilga misol ayting
• Antropogen omilga misol ayting
• Biotsenoz nima ?
• Produsentga misol keltiring.
• Konsumentga izoh bering.
• Redutsentga izoh bering.
• Oziq zanjiri haqida ma’lumot bering.

Baholash:

• Darsda faol qatnashgan o‘quvchilar baholanadi .

Darslikda berilgan mavzuni o‘qib o‘rganib, mavzuni tahlil qiling
Uyga vazifa