Mavzu: Bezli epiteliy. Sekretsiya turlari

Qalqonsimon bez oldi bezi – qalqonsimon bezning har bitta yon bo’lagining orqa yuzasida ikkitadan joylashadi. Bu bezdan organizmdagi Ca va P almashinuvini idora etuvchi paratgarmon ishlab chiqariladi.

• Qalqonsimon bez oldi bezi – qalqonsimon bezning har bitta yon bo’lagining orqa yuzasida ikkitadan joylashadi. Bu bezdan organizmdagi Ca va P almashinuvini idora etuvchi paratgarmon ishlab chiqariladi.
• Buyrak usti bezi- ikkala buyraklarning yuqori qutbida joylashgan bo’ladi. Bu bezning po’stloq qismi mineralokortikoid, glukolortikoid , androgen va estrogen gormonlarini ishlab chiqaradi. Mag’iz qismi esa adrenalin va noradrenalin gormonlarini ishlab chiqaradi.
• Me’da osti bezi- oshqozonning ostida joylashgan bo’lib aralash bezlar qatoriga kiradi. Bezning langergans orolchalari deb ataladigan qismidan insulin gormoni ishlab chiqariladi. Bu gormon qondagi qand miqdorini normallashtirib turadi. Ovqat hazm qilish sistemasiga esa hazm qildiruvchi sekretlar ishlab chiqaradi.

Jinsiy bezlarga - urug’don va tuxumdonlar kirib, ular jinsiy hujayralar ishlab chiqarish bilan birga, jinsiy gormonlarni ham qonga chiqarib beradilar. Jinsiy garmonlar jinsiy organlarning funksiyasiga har tomonlama va ikkilamchi jinsiy belgilarning paydo bo’lishiga ta’sir ko’rsatadi.

• Jinsiy bezlarga - urug’don va tuxumdonlar kirib, ular jinsiy hujayralar ishlab chiqarish bilan birga, jinsiy gormonlarni ham qonga chiqarib beradilar. Jinsiy garmonlar jinsiy organlarning funksiyasiga har tomonlama va ikkilamchi jinsiy belgilarning paydo bo’lishiga ta’sir ko’rsatadi.
• Erkaklik jinsiy gormonlari: testosterone, andesteron, izoaandesteron va boshqalardir.
• Ayollik gormonlari estrogenlar, progestronlardir.

Sekretsiya (lotincha: secretio — ajratish) — bez hujayralarida organizmning hayot faoliyati uchun zarur boʻlgan maxsus mahsulotlar — sekretlar hosil boʻlishi va chiqarilishi. Organizm hayot faoliyati davomida har bir hujayrada ichki yoki tashqi muhitga ajratiladigan metabolizm mahsuloti hosil boʻladi. Agar sekret ajratish maxsus hujayraning asosiy funksiyasi boʻlsa, bu funksiya Sekretsiya deb ataladi. Tashki yoki ekzokrin Sekretsiya (bez hosil qilgan mahsulot tashqariga chiqariladi), ichki yoki endokrin Sekretsiya yoxud inkretsiya (sintezlangan moddalar qon yoki limfaga ajratiladi) boʻladi. Har qanday bezning sekretor siklida ikki: sekret biosintezi va sekret ajratilishi fazalari bor.

• Sekretsiya (lotincha: secretio — ajratish) — bez hujayralarida organizmning hayot faoliyati uchun zarur boʻlgan maxsus mahsulotlar — sekretlar hosil boʻlishi va chiqarilishi. Organizm hayot faoliyati davomida har bir hujayrada ichki yoki tashqi muhitga ajratiladigan metabolizm mahsuloti hosil boʻladi. Agar sekret ajratish maxsus hujayraning asosiy funksiyasi boʻlsa, bu funksiya Sekretsiya deb ataladi. Tashki yoki ekzokrin Sekretsiya (bez hosil qilgan mahsulot tashqariga chiqariladi), ichki yoki endokrin Sekretsiya yoxud inkretsiya (sintezlangan moddalar qon yoki limfaga ajratiladi) boʻladi. Har qanday bezning sekretor siklida ikki: sekret biosintezi va sekret ajratilishi fazalari bor.