Mavzu: Bahor uyg`onish fasli

14.03.2022


Mavzu:Bahor uyg`onish fasli
Maqsad:
a) ta'limiy maqsad: o'quvchilarga bahor fasli, unda kechadigan o'zgarishlar, bahorgi yumushlar, o'simliklar va hayvonlarning bahorgi hayoti haqida to'la ma'lumot berish;
b) tarbiyaviy maqsad: o'quvchilarda mehnatsevarlik, ona tabiatga qushlarga, gullarga va hasharotlarga bo'lgan mehr - muhabbat tuyg'ularini tarbiyalash;
c) rivojlantiruvchi maqsad: o'quvchilarda mustaqil va erkin fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirish, og'zaki nutqini rivojlantirish, mantiqiy tafakkurini rivojlantirish.


Bahorning ilk kunlari ,boshlanishi bilanoq qushlarning sayrashi hamma joyni tutib ,ketadi.Bu bilan bizga bahor kelganidan darak beradi. Bahor fasli fasllarning boshlanishi , uyg'onish davri hisoblanadi. Qishda uyquga ketgan hayvonlar , bahorda uyg'onishadi. Yani uyg'onish , yangi sahifani boshlanishi, yo'lning boshi boshlanish davriga kiradi. Bahor oylari uch ta bo'lib ,mart ,aprel,may kiradi.Juda oz bo'lsada, o'zida xalqimizning milliy bayramlarini mujjasam etgan. Har bir xalqning o'z milliy bayrami bo'lgani singari bizning ham milliyligi ufurib turgan milliyligimizni aks etgan bayramlarimiz bor. Ular sakkizinchi mart xotin qizlar bayramiz , navro'z umumxalq bayrami,va yana bir qancha bayramlarni o'z ichiga oladi. Bahor fasli kirib kelishi bilan , daraxtlardan kurtaklar chiqa boshlaydi. Qir adirlar yam yashil tusga kiradi ,alvon alvon ranglar bo'ladi. Suvlar to'lib to'lib oqadi. Suvlar chekkalari boychechak , yalpizlar chiqa boshlaydi. Barcha joylar yig'ishtiriladi, turli xil gullar ekiladi ,ko'kalamzorlashtirish ishlari boshlanadi.Daraxtlarning atroflari ohlanadi. Turli hil ko'chatlar ekiladi. Bahor bayramalari juda katta tantana bilan nishonlanadi. Ona xalqimiz milliyligini o'zida mujjasam etgan navro'z bayrami bunga yaqqol misol. Bahor faslida bolalarning ovozlari osmonlar yetadi.Sababi qir adirlar chiqib chuchmoma, boychechak terishadi. Turli xil o'yinlar o'ynashadi. Bahor faslining mart oyining yigirma birinchi martdan yigirma ikkinchiga o'tar kechasi kun va tun teng bo'ladi. Shu kundan boshlab , kunlarimiz uzaya boshlaydi. Bu ham bizga tangrining bizga bergan inomidir. Musulmonlarning yangi kunni yangi yili shu hisoblanadi. Bobodehqonlarimiz ham asta sekin ketmonlarini ko'tarib o'z dalasi tomon yo'l oladi. Qishning qahriga dosh beraolmagan yerlarini quyoshning zarrin nurlari ila eritib , tashlaydi. Bahor havosi salqin , bo'ladi. Asta sekin kunlar issiy boshlaydi. Bahor insonlar bir biriga mehr, baxt, sihat salomatlik mehribor onaxonlarimizu , nafosatga limolim ayollarimiz dilbar opa singillarimiz shirindan shakar jajji qizchalarmizga go'zalik, nafislik baxsh
etadi.



Tasavvur qilish insonga tangri tarafida berilgan inomdir.Inson biror nimani o'ylasa yo qilmoqchi bo'lsa eng avvalo uni tasavvur qilib ko'radi. Uni qandayligini tasavvur darajasi yetganicha qiladi ,unda u yog'i o'tib ketmaydi. Tasvvur qilishning yana bir turi bu orzu qilishdegani. Orzu va tasavvur orasida farq bor. Sababi orzu qilish bu insonni o'zida yo'q narsani orzu qilib unga intilish degani bo'lsa, tasavvur esa biror narsani oy'lab o'shani hayolan jonlantirish degani. Bahorni o'ylash o'z inson qalbiga huzur va orzular to'la olam baxshida etadi. Bahor faslini tasavvur qilganimizda yuraklarimiz hapqirib ketadi. Bahor yangilanish yangi orzular qilish ,hayotga ildam qadam qo'yish yangi rejelar tuzishdek tasavvur qilamiz.Bahor fasli o'zi bilan bir olam yangiliklar olib keladi. Yana tasavur qilar ekansiz dalalardagi shaftolining guliyu tog'dagi lolaning hidi ko'z oldingizga keladi. Bahor tasavvurimizga zig'may ketadi. Bahorni sumalaklar, sayllar o'zimizning milliy, o’yinlarimizsiz tasavvur qila olmaymiz. Eng birinchi tasavvurimizga navro'z bayrami keladi. Undagi momalarimizning bizga aytga hikoyalari navro'z tarihi uning kelib chiqishi udumlari. Navro'z bayramida esa ko'pkari kurash , turli xil aytishuvlar ,milliy raqslarsiz tasavvur eta olmaymiz. Tabiat bizga shunday ne’matlarni in’om etganki bunga shukr keltirishimiz kerak. Bahorni sumalaksiz tasavvur qilaolmaymiz,yozni suvsiz, kuzni zangorangsiz qishni esa oq parchalarsiz tasavvur qila olmaymiz. Shunday ekan tasavvurimizdagi fasllar kelinchagi bahoroyni shunday tasavvur qilaylikki amalda ham o'shani ko'raylik. Men bahorni tasavvur qilar ekanman.Eng avvalo ko'z o'ngimga daraxtlarning gullashi atrof ko'mko'k bo'lib insonlarning shodu xuramliklari, qir adirlarda bolalarning varak uchurib ,quvonishayotganlarini. Dosh qozonlarimizda sumalaklar pishirilib ,hammaga ulashayotganlarini, barcha joylarda ko'kalamzorlashtirish ishlari olib borilayotganini , qalblarga quvonch olib kirganini tasavvur qilaman .Barcha yaxshi amallarni o'z ichiga olgan bahorni tasavvur qilaman. Bahorni yana qaldirgo'chsiz tasavvur qila olmaymiz. Qaldirg'och to'kin sochinlik don dun olib keladi.
Bahor faslini men yosharish va yangilanish yangi davrga qiyoslayman. Bahor kirib kelishi bilan o'zining ko'mko'k libosini atrofga yoya boshlaydi. Atrof tobora go'zallashib nafislikni jilvakorlikni aks ettiradi. Yana uni kelinchakga ham qiyoslashadi. Bahor yana ayollarga ham qiyos qilishadi. Sababi ayol ko'nglidek ko'ngli nafis nozik did talabchan o'ziga har qanday insoni torta oladi. Bahor fallarning fayz hisoblanadi. Bahor fasli ayollardek bardoshli tog'lardek sabrli va matonatli .Qancha shamol bo'lsa ham yomg'ir yoqsa ham o'z go'zalligini asrab qoladi.Insonlarni qalbiga eng toza o'ylarni olib keladi.Men bahorni ayol zotiga qiyos etaman. O'zidagi bor chiroyini o'z yaqinlariga ulasha oladigan daraja kuchli bu zot albbata ayollarimiz. Hamma taraflama mukkamal kezi kelgan yig'lab yoki bo'lmasam kulib yuruvchi bu ayollarimiz.Bahor ham ayollarga qiyos deb bilaman.
Bahor fasllar ichida nafosati , go'zalligi , yosharish, yashnashi bilan ajralib turadi.Yana bahor fasli insonlar qalbiga ezgulik urug'i sepish yaxshi amallar qilishdek hammani ko'nglidan birdek joy oladi. Bahor o'zning sepini yoyishi bilan barcha insonlar qalbini to'lqinlantiradi.Bahor faslida o'zimizning milliy bayramimiz navro'z nishonlanadi. Barcha insonlarga birdek shodu xurramlik, mehr oqibat ,baxt soadat, baxshida etadi. Bahorda barchamiz yana bir bor o'zimizning o'zligimizni anglab yetamiz. Milliylikni yo'qotmagan holda ajralib turadi. Milliy taomlarimiz , o'yinlarimiz, bayramlarimiz bilan ham .Bahor fasllarning ilk odimi , yo'lning boshi hisoblanadi. Bahor fasllarning gulshani , borliqga o'zgacha kayfiyat hadya etadi.Shu taraflari bilan ajralib turadi.Bahorning boshlanishi o'zi yangi kundan darak beradi. Bahor manzaralarini tomasha qilar ekansiz beixtiyor shu go'zalikga yanada go'zallik qo'shgingiz keladi. Bunday go'zallik bilan albatta ajralib turadida. Mening fikrimcha bahor fasli fasllar ichida milliylikga boyligi, go'zalikga hammohangligi, mehrliligi,yaratish, yaralish, nafislik va boshqa taraflari bilan ajralib turadi. Sanasak juda ko'p eng asosiy bu milliylikga uyg'uligi bilan.