Mavzu: Axborot xavfsizligi

Mavzu: Axborot xavfsizligi
Reja:

1. 
   Kirish:
   
2. 
   Asosiy qism:
   

1. Avtomatlashtirilgan tizimlar afzalligi va kamchiliklari
2. Axborot va tizim xavfsizligi
3. Axborot tizimini ximoyalshda biometrik usullardan foydalanish
4.Axborot tizimini virusdan himoyalsh
III Xulosa:
Foydalanilgan adbiyotlar

KIRISH
Tez sur'atlar bilan rivojlanayotgan va texnologiyaga asoslangan zamonaviy dunyoda avtomatlashtirilgan axborot tizimlari ko'plab tashkilotlar faoliyatining muhim tarkibiy qismiga aylandi. Avtomatlashtirilgan axborot tizimi deganda tashkilot ichida axborotni saqlash, qayta ishlash va tarqatish uchun mo‘ljallangan kompyuterlashtirilgan tizim tushuniladi. Ushbu tizimlar tashkilotlarga o'z faoliyatini boshqarish va tartibga solish, aloqa va hamkorlikni yaxshilash hamda ma'lumotlarga asoslangan qarorlar qabul qilishda yordam beradi. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlari turli sohalarda, jumladan, sog‘liqni saqlash, moliya, ishlab chiqarish, ta’lim va davlat boshqaruvida qo‘llanilishi mumkin. Bu tizimlar oddiy ma'lumotlar bazalaridan tortib, bir nechta funksiya va jarayonlarni birlashtirgan murakkab korporativ tizimlargacha bo'lishi mumkin. Katta ma'lumotlarning o'sishi va real vaqt rejimida ma'lumotlarni tahlil qilish zarurati bilan ilg'or avtomatlashtirilgan axborot tizimlariga talab sezilarli darajada oshdi.
Axborot va tizim xavfsizligi nozik ma'lumotlar va operatsiyalar bilan shug'ullanadigan har qanday zamonaviy tashkilotning muhim jihatlaridir. Ko'pgina ma'lumotlar va aloqalar kompyuter tizimlari va tarmoqlari orqali amalga oshiriladigan raqamli asrda ma'lumotlarning maxfiyligi, yaxlitligi va mavjudligini ta'minlash korxonalar, hukumatlar va jismoniy shaxslar uchun ustuvor vazifaga aylandi. Axborot va tizim xavfsizligi ma'lumotlar, tizimlar va tarmoqlarni ruxsatsiz kirish, foydalanish, oshkor qilish, buzish, o'zgartirish yoki yo'q qilishdan himoya qilish uchun amalga oshirilgan chora-tadbirlar va amaliyotlarni anglatadi. Ushbu chora-tadbirlar xavfsizlik devorlari, shifrlash, kirishni boshqarish, zaxira nusxalari, xavfsizlik siyosati va xodimlarni o'qitish kabi bir qator texnik, jismoniy va ma'muriy boshqaruvni o'z ichiga oladi. Xavfsizlik buzilishining oqibatlari jiddiy bo'lishi mumkin, moliyaviy yo'qotishlar va yuridik javobgarlikdan tortib, obro'ga putur etkazish va hatto milliy xavfsizlikka tahdidlargacha. Shu sababli, samarali xavfsizlik dasturlarini ishlab chiqish va qo'llab-quvvatlash bugungi o'zaro bog'liq dunyoda xavfsiz va barqaror ishlashni istagan har qanday tashkilot uchun juda muhimdir.
Bugungi raqamli asrda axborot xavfsizligi ham jismoniy shaxslar, ham biznes va hukumatlar uchun ustuvor vazifaga aylandi. Kibertahdidlar va hujumlarning kuchayishi bilan nozik ma'lumotlarni himoya qilish har qachongidan ham muhimroq bo'lib qoldi. Parollar va PIN-kodlar kabi an'anaviy xavfsizlik choralari buzg'unchilikka nisbatan ko'proq zaiflashgani sababli, yanada mustahkam xavfsizlik echimlariga ehtiyoj paydo bo'ldi. Ana shunday yechimlardan biri sifatida biometrik usullar paydo bo'ldi. Biometrik usullar shaxslarni aniqlash va autentifikatsiya qilish uchun barmoq izlari, iris skanerlari, ovoz namunalari va yuzni tanib olish kabi noyob jismoniy va xulq-atvor xususiyatlaridan foydalanadi. Ushbu usullar aniqligi, qulayligi va xavfsizlikning qo'shimcha qatlamini ta'minlash qobiliyati tufayli sezilarli e'tibor va mashhurlikka erishdi. Biometrik autentifikatsiya identifikator o‘g‘irlanishi, ruxsatsiz kirish va boshqa kiberhujumlarning oldini olishga yordam beradi, bu esa uni zamonaviy axborot xavfsizligining muhim vositasiga aylantiradi.