Mavzu: Australopithecus afarensis (Afarlik avstrolopitek) Reja: Kirish

3.Avstrolopitek Afarliklarning guruhi
Australopithecus afarensis inson evolyutsiyasining eng qadimgi ehtimol ajdodidir.
1974 yilda ikkita nom olgan Efiopiyada primat skeletining atigi 40 foizi topilgan. Ilmiy - Australopithecus afarensis va keng tarqalgan - Lucy (Lucy). Yaqin vaqtgacha antropologlar aniq javob berishni qiyinlashtirdilar - Lyusi tikmi yoki to'rt oyoqqa harakat qildimi. Kompyuter simulyatsiyasi natijalari Lyusi va uning qarindoshlari ikki oyoqli mavjudotlar ekanligiga ishonishga olib keladi.
Uch million yil avval yashagan Lyusining jumboqini ochish uchun britaniyalik tadqiqotchilar kompyuter simulyatsiyasi dasturi yordamida avstralopitek skeletini rekonstruksiya qilish, undagi mushaklarni “tiklash” va “genetik algoritmlar” deb ataladigan usullardan foydalanib, Bunday, aytaylik, dizaynlar uchun eng maqbul harakat turi.
Afar avstralopiteklarining bosh suyagi past, egilgan peshonasi bilan ajralib turadi; qosh kuchli. Old suyagining temporal chiziqlari past sagittal tepalikni hosil qiladi. Oksiput singan, oksipital tepalik yaxshi aniqlangan. Bosh suyagining asosi pongidlarga o'xshash juda zaif kavisli.
Oksipital normalda Avstrolopitek afarensisning bosh suyagi Avstrolopitek africanusnikiga qaraganda pastroq va kengroq bo'lib, bu ancha ibtidoiy variant; bu jihatdan Avstrolopitek afarensis koʻproq massiv avstralopiteksinga oʻxshaydi.
Endokrana yuzaki jihatdan katta maymunlarnikiga juda o'xshaydi, lekin unda semilunar ("maymun") sulkusning izi yo'q, bu odatda pongid endokranlarda aniq ko'rinadi, bu bo'shliq oksipital bo'lakni cheklaydi. zamonaviy odam unday emas. Parietal va temporal assotsiativ zonalar kattalashadi, bu shubhasiz progressiv belgidir.
Tishlar strukturasining xususiyatlaridan kesma tishlarning muhim o'lchamlari va birinchisi kattaroq bo'lgan I1 va I2 kesmalarining o'lchamlaridagi katta farq diqqatga sazovordir. Yuqori kaninlar qo'shni tishlar ustida kuchli chiqib turadi, ularning kattaligi va morfologiyasi pongid va hominid variantlari o'rtasida oraliq bo'lib, shunga qaramay ikkinchisiga yaqinlashadi; tish tishlari to'g'ridan-to'g'ri tepaga qaragan, ildizlari orqaga egilgan. Xarakterli jihati shundaki, Avstrolopitek. afarensis erkaklarining ustki tishlari urgʻochilariga qaraganda kattaroqdir.
Afarensisning ancha katta boʻlib, baʼzan hatto oʻrtacha megadont deb ham taʼriflanadi; ammo oldingi tishlarga nisbatan molarlar hali ham massiv avstralopiteklarnikidan ancha kichik edi.
Xulosa
Avstropoliteklar - odamsimonlar oilasiga mansub bo‘lib, go‘sht bilan ovqatlangan, ikki oyoqda turib qaddini ko‘taribroq yurgan va odamga aylanish arafasida turgan mavjudot bo‘lgan. Shuni ham unutmaslik kerakki, avstrolopiteklaming bir qismi Olduvay, Keniya, Efiopiyadagi eng qadimgi qazilma odamlar bilan ayni vaqtda, bir hududda yashaganlar.
Kenii, Tanzanii va Efiopiyaning ko‘plab joylaridan rivojlangan avstrolopiteklarning suyak qoldiqlari topib o‘rganilgan. Ularning eng asosiysi bu Australopithecus afarensis (Afarlik avstrolopitek) dir. Afarlik avstrolopitek bundan taxminan 4 mln yildan boshlab 2,5 mln yillar oralig‘ida mavjud bo‘lgan. Afarlik avstrolopiteklarning eng mashhuri bu Efiopiyaning Xadar degan joyi Afar cho‘lidan topilgan va fanda ―Lyusi‖ nomi bilan tanilgan turi. Afarlik avstrolopiteklarga o‘xshagan gominidlarning suyak qoldivlari Tanzaniyadan ham topilgan. Afarlik avstrolopiteklardan tashqari Sharqiy va Shimoliy Afrikada 3-3,5 mln vaqt oralig‘ida boshqa turdagi avstrolopiteklarning yashaganini ko‘rishimiz mumkin.
Ba'zi antropologlarning ta'kidlashicha, afar avstralopiteklari faqat quruqlikdagi hayot tarzini olib boradigan ikki oyoqli mavjudotlar bo'lgan.