Mavzu: atom tuzilishi. Atom tarkibidagi elektronlarni pog’ona va pog’onachalarda joylashuvi. Darsning maqsadi: Ta’limiy

Dars jihozi: kimyoviy elementlar davriy sistemasi,
Dars turi: yangi bilim beruvchi
Dars usuli: an’anaviy
I Tashkiliy qism a) salomlashish b) davomadni aniqlash d) siyosiy daqiqa
II O’tgan mavzuni mustahkamlash
V Yangi mavzu bayoni
1- masala: Molyar massasi 32 g/mol bo‘lgan 12 g gazning egallagan hajmi 1 l bo‘lsa va 2^10⁶ Pa bosim ostida bo‘lsa, temperaturasini hisoblang.

2. 
   masala: 207,75 kPa bosimda, temperatura 27°C ga teng bo‘lganda,
   

5. 
   g noma’lum gaz 30 l hajmni egallasa, noma’lum gazni toping.
   

Masalaning yechimi: Dastlab Mendeleyev-Klaperon tenglamasi orqali noma’lum gazning modda miqdorini topib olamiz:T = 273 + 27^oC = 300^o K
PV 207,75 . 30
n = = -----------------= 2,5 mol
RT 8,31 . 300
Noma’lum gazning modda miqdori hamda uning massasi ma’lum, shu asosda uning molyar massasini aniqlaymiz:

Demak noma’lum gazning molyar massasi 17 g/mol ekan, bu NH3 dir. Javob: NH3

2. 
   masala: 150 kPa bosim, haroratni 27 °C ga teng bo‘lganda, 4,155 l azot tarkibidagi molekulalar sonini toping.
   

Masalaning yechimi: Mendeleyev-Klaperon tenglamasidan modda miqdorini (n) topish formulasini keltirib chiqaramiz:

> ⁿ
PV = nRT

MUSTAQIL ISHLASH UCHUN MASALALAR

1. 
   300 kPa bosimda, harorat 27 °C ga teng bo‘lgan sharoitda 33,24 / vodorod tarkibidagi molekulalar sonini toping.
   
2. 
   232,5 kPa bosimda, harorat 37 °C ga teng bo‘lgan sharoitda
   

31. 
    / oltingugurt (IV) oksidi tarkibidagi molekulalar sonini toping.
    

3. 
   110 kPa bosimda, harorat 57 °C ga teng bo‘lgan sharoitda 24,93 / etan tarkibidagi atomlar sonini toping.
   
4. 
   161,5 kPa bosimda, harorat 50 °C ga teng bo‘lgan sharoitda 49,86 / NH3 tarkibidagi atomlar sonini toping.
   
5. 
   202,65 kPa bosimda, harorat 0 °C ga teng bo‘lgan sharoitda 2 g vodorod qancha hajmni (/) egallaydi?
   
6. 
   103,4 kPa bosimda, harorat -23 °C ga teng bo‘lgan sharoitda 10 g argon qancha hajmni (/) egallaydi?
   
7. 
   Qanday bosimda (kPa) harorat 30 °C ga teng bo‘lganda 4 g neon 5 / hajmni egallaydi?
   
8. 
   Qanday bosimda (kPa) harorat 25 °C ga teng bo‘lganda 15 g azot (II) oksidi 10 / hajmni egallaydi?
   
9. 
   Qanday haroratda (C°) bosim 1,5 atm ga teng bo‘lganda 2 mol oltingu- gurt (IV) oksidi 33,6 / hajmni egallaydi?
   
10. 
    Qanday haroratda (K°) bosim 2,5 atm ga teng bo‘lganda 3 mol azot (IV) oksidi 28 l hajmni egallaydi?
    
11. 
    166,2 kPa bosim, 27 °C da 4 g noma’lum gaz 3,75 / hajmni egallasa, noma’lum gazning molyar massasini toping.
    
12. 
    Normal atmosfera bosimi, 77 °C da 40 g noma’lum gaz 57,4 / hajmni egallasa, noma’lum gazni molyar massasini toping.
    
13. 
    Bosim 1 atm bo‘lganda 5 / metan qanday haroratda 2,846 g massaga ega bo‘lishini aniqlang.