Mavzu: Aseptika va antiseptika qonun-qoidalari bilan tanishish

---

1 -  L A B O R A T O R I YA  I SHI 

Mavzu: Aseptika va antiseptika qonun-qoidalari bilan tanishish.  

Reja: 

1–Ish:  Mikrobiologiya va virusologiya laboratoriya ishlari o’tkaziladigan  xonalar ahvoli haqida 

ma’lumot 

2–Ish:  Laboratoriyada  foydalanadigan  elektr  va  boshqa  asbob  –  uskunalar  bilan  ishlashni 

xavfsizligi ta’minlanadi. 

3–Ish: Laboratoriya ishlarini bajarishda talabalar qanday xolatda ish boshlashlari tuShuntiriladi 

 

Mashg’ulot maqsadi:  Mikrobiologiya laboratoriyasida ishlash qoidalarini va ularga amal qilishni 

o’rgatish. Mikroskop tuzilishini va mikroskopda ishlash qoidalarini o’rgatish. 

Kerakli jihozlar: Mikrobiologik laboratoriya xonasi kolbalar, pipetkalar, spirt   lampalari, bakteryal 

ilmoq, qurutkich shkaflari,  elektro plitka, avtoklav, suv xammomlari,  lyumentsent lampalari, spirt 

va boshqa kimyoviy eritmalar. 

Ishning  borishi:  Oliygohlarda  ko’pincha  amaliy  mashg’ulotlar  o’tkazish  davrida  tirik  potogen 

mikroorganizmlar  bilan  ishlashga  ruhsat  berilmaydi.  Bunday  mikroorganizmlar  bilan  talabalar 

tayyor fiksatsiyalangan, ya’ni tibbiy laboratoriyalarda tayyorlangan preparatlar orqali tanishadilar. 

Shunday  bo’lishiga  qaramay  mikrobiologik  preparat  tayyorlaganda  hamma  ehtiyot  choralarni 

ko’rish kerak chunki saprofit bakteriyalar bilan albatta potogen bakteriyalar ham uchraydi. 

Shunga ko’ra oliygohda mikrobiologiyadan laboratoriya mashg’uloti o’tkazganda, bakteriologik 

laboratoriya qoidalari asosida tashkillash kerak. 

Mikrobiologiya  amaliy  mashg’ulot  o’tkazish  uchun  alohida  xona  ajratib  bunda  faqat 

mikrobiologiyadan amaliy mashg’ulot o’tkazish kerak. 

 Tozalash – (sterilizatsion)  xona u yerda faqat avtoklav o’rnatiladi va ishlaydi. 

Yuvish xonasi 

Preparatlar xonasi, bu xona faqat mikrobiologik preparatlar saqlashga moslashgan bo’ladi. 

Mikrobiologik preparatlarni va toza kulьtura olish uchun xonalarni bir chetiga oynalangan burchak 

(boks)  qilinadi.  B  xonani  sterillash  uchun  BUF–15,  BUF–30  markali  Lyumentset  lampalarni 

yerdan 2 m balandlikka o’rnatiladi.  

Mikrobiologik  laboratoriyani  derazalari  shimol  tomoniga  o’rnatilgan  bo’lib,  laboratoriyadagi 

tabiiy yorug’lik 110 Lyuksni tashkillash kerak. 

Xona oq belila emulьtsiya bo’yog’i bilan bo’yalgan bo’lib, poli linolium bilan qoplangan bo’ladi. 

Laboratoriya stollariga elektr energiya va gaz o’tkazilgan bo’lishi kerak chunki har bir talabaga 

mikroskop yoritgich va fiksatsiya qilish uchun gaz yonilg’isi bo’lish kerak. 

Ishchi stol ustida birorta ham ortiqcha narsa bo’lmasligi kerak. Mikroskoplar polietilen plyonkalar 

bilan  o’ralgan  bo’lishi  kerak,  ish  joyida  asosan:  yoritkich,  bo’yoqlar  yig’indisi,  bakteriologik 

ilmoq, shpatel, chiziqchali va chiziqchasiz pipetkalar, buyum oynasi, qoplag’ich oyna, vannochka, 

dizenfektsiyalovchi  suyuqlik,  paxta,  doka,  voska,  qalam,  immersion  moy,  qum  soat,  spirtovka, 

sirka va gugurt laboratoriyada doimo bo’lishi shart. 

Yuqoridagi buyumlarni tozalash yetarli bo’lishni laborant nazorat qilib boradi. 

  

Mikrobiologik laboratoriyada non yoki boshqa ovqat, tamaki bo’lmasligi kerak, u yoqdan 

bu yoqqa yurish man etiladi. 

Laboratoriyada ishlatilgan buyumlarni bir idishga to’plab (1% li xloramin, 3% li fenol eritmasida 

yuviladi). Metall asbob uskunalar ishlatilgandan so’ng alangada quydirib sterillanadi. 

Xalatga yoki kiyim boshga tegib qolgan preparat dizenfektsiyalovchi moddalar bilan yuviladi. 

Laborant yoki talaba mikrobiologik ishni qo’lini  sovunlab yuvib spirt bilan artib tozalaydi va ish 

boshlaydi. 

Mikrobiologik laboratoriya mashg’ulotlaridan oldin va keyin 30 minut lyumentset lampani yoqib 

qo’yiladi.