Mavzu: Arab tilidan o’zbek tiliga tarjimonlikning o’ziga xos xususiyatlari. Reja Kirish Asosiy qism

diftonglar
Arab tili unlilardan tashqari ikkita diftong: “au” va “aw” uchraydi. ikkita unli tovush birikmasini ifodalagan tovushga diftong deyiladi.
masalan: mawjun- to‘lqin, maydanun-maydon.
Diftonglar so‘zda faqat undosh tovushlardan avval so‘z boshida, so‘z o‘rtasida va so‘z oxirida uchraydi.
O‘zaro farq qiluvchi fonemalar
Arab tilidagi ب ت ج خ د ر ز س ش غ ف ق ك ل م ن ه ى undoshlari o‘zbek tilidagi shu undoshlardan talaffuz jihatdan farq qilmaydi.
Quyidagi undoshlar o‘zbek tilida uchramaydi:
ث ح ذ ص ض ط ظ ع و
ص ض ط ظ itboq undoshlar deyiladi. bu tovushlar talaffuzining muhim sharti shuki, til orqasi yumshoq tanglayga ko‘tariladi va tovush kuch bilan chiqadi. itboq tovushlarning talaffuzi boshqa undoshlarga qaraganda ancha jadal, nutq organlari ancha tarang bo‘ladi.
arab tili fonetikasiga xos yana bir fonema hamzadir. hamza portlovchi, jarangsiz, bo‘g‘iz undosh tovushi. u tovush paychalarining to‘la birlashishi va ularning tovush chiqarishoralig‘idan otilib chiqadigan kuchli havo oqimi ostida ochilishi natijasida hosil bo‘ladigan kuchsiz shovqindir.
Bu tovushning hosil bo‘lishi: yumshoq tanglay ko‘tariladi. va havoning burun bo‘shlig‘i orqali o‘tadigan yo‘li yopiq bo‘ladi. hamza tovushi biron unli tovush talaffuz qilinishidan oldin yoki talaffuz qilingandan keyin eshitiladi. masalan:اقراء
Bu tovush “bo‘g‘iz portlovchisi” deb ham yuritiladi va u mustaqil fonemadir. boshqa undoshlar kabi hamza ham tashdidlanadi.
Hamza tovushi hozirgi arab alfavitiga kiritilmay, yozuvda maxsus belgi bilan ifodalanadi.
Umuman, nutqdagi tovushlarning asosiy vazifasi so‘zlarning ma'nolarini farqlashdir.

Xulosa
Tarjima san’ati og’ir va shu bilan birga faxrli va xayrli ishdir. Badiiy asarni tarjima qilish uchun shoir-adib bo’lish va unda bundan tashqari ikkinchi bir talant - tarjima qilish talanti bo’lishi kerak. Tarjimon o’z ona tilini yaxshi bilgandan tashqari tarjima qilinayotgan asar tilini ham juda yaxshi bilishi, ularning nozik tomonlarini tez payqab olishi eng muhim shartlardan biridir. Tarjimonning umum bilim doirasi keng, turmush tajribasi boy, ilg’or madaniyatni egallagan shaxs bo’lishi kerak. Tarjimon qaysi xalqning tilidan tarjima qilayotgan bo’lsa, o’sha xalqning hayoti va maishiy ahvolini bilmog’i lozim.