V1/V2 = n1/n2
бунда: n1 ва n2 — газнинг V1 ва V2 хажмлардаги моль сонлари.
Оддий газларнинг молекулалари бир неча атомдан иборат бўлиши мумкин. Авогадронинг бу гипотезаси хилма-хил фактлар билан тасдикланди ва 1860 йилдан бошлаб Ав о г а д р о қ о н у н и деб тан олинди.
Гей-Люссакнинг хажмий нисбатлар конуни Авогадро конуни aсосида жуда қулай изохланади. Масалан, 2 хажм водород ва 1 хажм кислород ўзаро бирикиб, 2 хажм сув буғи хосил килишини қуйидагича изохлаш мумкин: кислород ва водороднинг хар кайси молекуласи икки атомдан иборат; водороднинг икки молекуласи кислороднинг битта молекуласи билан бирикиб, бир молекула сув ҳосил килади; кислороднинг иккинчи атоми қолган иккита водород атоми билан бирикиб, яна бир молекула сув ҳосил килади.
Авагодро қонуни хулосалари :
1.Берилган шароитда ҳар қанадaй газнинг бир мол миқдори тенг ҳажмни эгаллайди. Агар шароитни нормал шароитга келтирсак ( t= OoC , P = 1атм, ёки 103,325 кРа н.ш. деб белгиланади ) бир моль хар қандай газнинг ҳажми 22,4 л га тенг. Бу хажм газнинг моляр ҳажми ( Vм) дейилади ва у газ хажмини модда миқдорига нисбатига тенг :
Vm = V/n = 22,4 mol/ l
22,4 l - бу хажмга н.ш.да газларнинг моляр ҳажми дейилади.
2. Бир хил шароитда тенг ҳажмдаги бир хил газаларнинг массадарининг нисбати уларнинг моляр массаларининг нисбати каби бўлади.
m1/ m2 = M1/M2
Моляр массаларинг нисбати биринчи газнинг иккинчи газаг нисбатан зичлиги дейилади.
m1/m 2=nM1/nM2 = M1/M2 = D1/D2 , бу нисбат бир газнинг иккинчи газга нисбатан зичлиги дейилади.
D1/D2 = D
Одатда газларнинг нисбий зичлиги водородга нисбатан топилади. DH2 = M/2 ёки ҳавога нисбатан D havo = M/29 топилади. Газларнинг нисбий зичликлари орқали ҳар қандай газнинг моляр массасини хисоблаб топиш мумкин.
Mgaz = 2.DH2 ; M gaz = 29.Dhavo
3. Н.ш. ҳар қандай газнинг бир моли ёки 22.4 литрида молекулалар сони 6,02.1023 та бўлади. Бу сон Авагодро сони дейилади. ва NA билан белгилади. Шундай қилиб , ҳар газнинг н.ш.да 6,02.1023 та молекулалари бир моль бўлади ёки 6,02.1023 та молекула н.ш. да 22,4 литр хажмни эгаллайди.
4. Ҳар қандай газнинг моляр массасини унинг зичлига ( p g/l)ни моляр ҳажмга кўпайтириб топилади :
M gaz = 22,4.p(g/l)
Масалан, н.ш.да водороднинг зичлиги p = 0,09 г/л бўлса, унинг моляр массаси M H2 = 22,4. 0,09 = 2,0
5. Газлар аралашмасининг ўртача моляр массаси уларнинг аралашмадаги ҳажмий улушлари ( α ) моляр массаларига кўпайтмаларининг йиғиндисига тенг.
M o’rtacha = α1M1 + α2.M2 + α3M3 + ………
α1 = V1/V arlashma ; α1 + α2 + …….= 1
6. Исталган шароитда газнинг маълум ҳажмдаги массасини ёки босимини МЕНДЕЛЕЕВ- КЛАПЕЙРОН тенгламаси ёрдамида топилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |