Mavzu: Amortizatsiya fondi va undan samarali foydalanish yo'llari

Mavzu:Amortizatsiya fondi va undan samarali foydalanish yo'llari

Talaba:Uktamov M

O’qtuvchi:Ro'zibayeva N

Amortizatsiya

• Atamasi umuman olganda asosiy fondlarning “o’lmasligi”, ular eskirishining qoplanishini, tiklanishini bildiradi. Ishlab chiqarishdagi asosiy fondlarning eskirishini pul mablag’larini jamg’arish orqali qoplash amortizatsiya deyiladi. Binobarin, amortizatsiya fondi—eskirishni (yeyilishni) qoplash uchun mo’ljallangan pul mablaglaridir.

Amortizatsiya—mehnat vositalarining eskirishini qisman qoplash uchun mablag’ ajratishdir.

• Amortizatsiya—mehnat vositalarining eskirishini qisman qoplash uchun mablag’ ajratishdir.
• Amortizatsiya me’yorlari iqtisodiy jihatdan asoslangan va asosiy fondlarning o’z vaqtida qoplashga yo’naltirilgn bo’lishi kerak.
• Asosiy fondlarning chidamliligi
• Ma’naviy eskirish (birinchi va ikkinchi tur);
• Jihozning balansi
• kapital ta’mirlash va yangilanish ehtimolligi;

Tezlashtirilgan amortizatsiyani qo’llashda, muayyan inventar ob’yektini uchun belgilab qo’yilgan tartibda amortizatsiya me’yori 2 martadan ortiq bo’lmagan miqdorgacha oshirilishi mumkin. Odatda, tezlashtirilgan amortizatsiya usuli quyidagi turdagi mashinalar

• jihozlar va transport vositalariga tegishli emas:
• me’toriy xizmat muddati 3 yildan iborat bo’lgan mashinalar, jihozlar va transport vositalarga;
• samolyotsozlik parkining ayrim turdagi jihozlariga, ularning me’yoriy xizmat muddati samolyot va vertolyotlarning uchish soatiga bog’liq bo’lsa;
• avtomobilning harakat tarkibiga, agar amortizatsiya avtomashina qiymatiga nisbatan olinsa-da, haqiqiy 1000km yurilgan yo’lga olib borilsa.
• Noyob tehnika va jihozlar, agar ular aniq bir turdagi tajribalar uchun mo’jjallangan bo’lsa

Dеmak, amortizatsiya fondi — amortizatsiya ajratmalari xisobiga shakllanadagan maxsus fonddir. Asosiy vositalar va ishlab chiqarish ahamiyatiga ega bo’lgan moddiy aktivlar amortizatsiyasi dеgan tushuncha xam mavjud.

• Dеmak, amortizatsiya fondi — amortizatsiya ajratmalari xisobiga shakllanadagan maxsus fonddir. Asosiy vositalar va ishlab chiqarish ahamiyatiga ega bo’lgan moddiy aktivlar amortizatsiyasi dеgan tushuncha xam mavjud.

Yillik amortizatsiya darajasi 12.

Bir muncha vaqt uchun asosiy vositalar amortizatsiya qiymatining miqdori deyiladi amortizatsiya ajratmalari. Yillik amortizatsiya ajratmalari miqdori asosiy vositalar qiymatiga va ularning ishlash vaqtiga bog'liq. Amalda amortizatsiya to'lovlarini amortizatsiya stavkasi yordamida hisoblash qulayroq

Bir muncha vaqt uchun asosiy vositalar amortizatsiya qiymatining miqdori deyiladi amortizatsiya ajratmalari. Yillik amortizatsiya ajratmalari miqdori asosiy vositalar qiymatiga va ularning ishlash vaqtiga bog'liq. Amalda amortizatsiya to'lovlarini amortizatsiya stavkasi yordamida hisoblash qulayroq

Asosiy vositalar va ishlab chiqarish ahamiyatiga ega bo’lgan nomoddiy aktivlar amortizatsiyasi bo’yicha xarajatlar tarkibiga quyidagalar kiradi

Asosiy vositalar va ishlab chiqarish ahamiyatiga ega bo’lgan nomoddiy aktivlar amortizatsiyasi bo’yicha xarajatlar tarkibiga quyidagalar kiradi

• asosiy ishlab chidarish fondlarining dastlabki qiymatidan kеlib chidib xisoblangan amortizatsiya ajratmalarining summasi (xisoblangan eskirish);
• lizing bo’yicha va bеlgilangan tartibda tasdiqlangan normalar, qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladigan, jadallashtiriladigan amortizatsiya summasi

Asosiy fondlarni jismonoy eskirishini qiymatini aniqlashda quyidagi usullardan foydalaniladi

• Ekspert usullar
• foydalilik muddati usuli
• holatini ekspert baholash
• Iqtisodiy-statistik usullar
• daromadlilikni pasayishi usuli
• tamirlash davri bosqichi
• Tajriba-analitik usullar
• istemol xususiyatining pasayishi
• elementlar bo’yicha hisob-kitobi
• to’g’ri usul

E’tiboringiz uchun rahmat!!!