Mavzu: Algoritmning asosiy turlari Tekshirdi: Topshirdi: yil 2

4- misol.
Ikki xonali sonlar ichidan raqamlari yig`indisi 7 ga teng 
sonlar yig`indisini hisoblash algoritmini tuzing ([ -
 a
sonining butun qismi, 
/ - bo`lish amali). 
5- misol. «Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir» iborasini 20 marta 
yozdirish algoritmini tuzing. Bu misol algoritmi so`zlar orqali ifodalanadi. 
1)
I
ning qiymati 1 deb olinsin; 
2) «Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir» yozilsin; 
3) I ga 1 ni qo`shib I deb olinsin; 
4) agar I ≤ 20 bo`lsa, 2-bandga o`tilsin; 
5) tugallansin. 
Ko`ribo`tilganalgoritmlargae’tiborqillinsa, 
algoritmlarchiziqli, 
tarmoqlanuvchiyokitakrorlanuvchiqismlardantashkiltopganliginiko`rishmum
kin. Demak, inson hayotida uchraydigan algoritmlar, asosan, shu uch turdagi 
algoritmlarning uzviy birligi sifatida namoyon bo`ladi. 
Savol va topshiriqlar 
1.
 
Qanday algoritm chiziqli algoritm deb ataladi? Misollar keltiring. 
2.
 
Qanday algoritm tarmoqlanuvchi algoritm deb ataladi? Misollar 
keltiring. 
3.
 
Qanday algoritm takrorlanuvchi algoritm deb ataladi? Misollar 
keltiring. 
4.
 
Chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi algoritmlarning bir- 
biridan farqini tushuntiring. 
5.
 
Uchta sondan kattasini (UKT) aniqlab beruvchi algoritm tuzing. 
Mashqlar 
1. Quyidagi algoritmlar qanday algoritm turiga misol bo`lishini va 
natijasini aniqlang: 
a) a:=3; x:=2*a+a*a. 
a=?, x=? 
b) x:=1; x:=x+11, x:=x*x-4. x=?
d) a:=15; b:=a; a:=a-b. a=?, b=?
e) 
1) a:=3; 

---

6 
2) agar a>2 bo`lsa, u holda x:=2*a+a*a va 4-bandga o`tilsin, aks 
holda3 -bandga o`tilsin;
3) x: =9-a*x; 4) natija x yozilsin; 5) tugallansin.
f) 1) x:=l; 
2) agar x > 2 bo`lsa, u holda x:=x+11 va 4-bandga o`tilsin, aks 
holda 3-bandga o`tilsin; 
3) x:=x*x-4; 4) natija x yozilsin; 5) tugallansin.
g) 
1) a:=15;
2) b:= a; 
3) agar a > b bo`lsa, u holda a:=a-b va 5-bandga o`tilsin, aks holda 4-
bandga o`tilsin;
4)
 a:=a+b;
5) natija a, b yozilsin;6) tugallansin.
2. Berilgan sonning ishorasini aniqlovchi algoritmni blok-sxema 
yordamida tuzing. 
3.
у = x
2
-
1 funksiyasi qiymatlarini
x
ning [
oraliqdagi butun 
qiymatlarida hisoblash algoritmini blok-sxema shaklida tuzing.