Mavzu: Aksiyadorlik jamiyatlari faoliyatini moliyalashtirishga xorijiy kapitalni jalb etish masalalari

5-jadval
Oddiy aksiyalar emissiyasi hisobiga moliyalashtirish va IPO operatsiyalari afzalliklari¹²

№	Afzalliklar	Kamchiliklar
1.	Bu manba majburiy toʻlovni oʻzida aks ettirmaydi, ya’ni dividend toʻlash toʻgʻrisidagi qaror direktorlar kengashi tomonidan qabul qilinadi va aksiyadorlar umumiy yigʻilishida tasdiqlanadi.	Korxonani boshqarishda va foydani taqsimlashda ishtirokchilar sonining koʻpligi.
2.	Aksiyalar qoplanishi boʻyicha qat’iy belgilangan muddatga ega emas, chunki aksiyalar doimiy kapital manbasi boʻlib xizmat qiladi.	Qoʻshimcha aksiyalar emissiyasi investorlar tomonidan salbiy signal sifatida qabul qilinishi mumkin va bu qisqa muddat ichida aksiyalar kursining pasayishiga olib kelishi mumkin
3.	Aksiyalar likvidliligining oshishi va kapital qiymati pasayganda yirik, uzoq muddatli moliyalashtirish manbasiga ega boʻlishi	Moliyaviy va yuridik ma’lumotlarning oshkoraligi
4.	Kelajakda pozitsiyalari kuchliroq kompaniya bilan oʻzaro birlashishning osonlashishi	IPOni tashkil etish bilan bogʻliq xarajatlarning yuqoriligi
5.	Investorlar va mulkdorlar uchun biznesdan chiqish yoʻlining osonlashishi	«Dushman» aksiyadorlarning kompaniya faoliyatiga kirib kelish ehtimoli
6.	Kompaniya nufuzining oshishi, uning bozorda tanilishi va investitsion jozibadorlikning ta’minlanishi va boshqalar	Kompaniyaning investitsion tarixi boʻlishi shartligi

IPO jarayoni koʻp bosqichli boʻlib, uzoq vaqtni (bir necha yillarni) va yuqori miqdordagi moliyaviy xarajatlarni talab qiladi. Kompaniyaning ichki tayyorgarligidan va barcha zaruriy jarayonlardan oʻtishidan tashqari, IPOning amalga oshish vaqti iqtisodiyotning joriy holati bilan bogʻliqligini ham alohida ta’kidlash lozim.
Birinchi bosqichda tashkilotchilar va IPO ishtirokchilari guruhi tuziladi hamda ular tomonidan kompaniya moliyaviy strategiyasi belgilanadi va mos ravishda biznes-reja ishlab chiqiladi. Shuningdek, kompaniya tayyorgarlik darajasi moliyaviy tomondan baholanadi. Bu jarayonda xalqaro standartlar asosida moliyaviy hisobotlar tayyorlanadi.
Ikkinchi bosqichda tashqi hamkorlar, maslahatchilar, yirik potensial investorlar tomonidan kompaniya moliyaviy holatining ishonchliligini tekshirish (ingl. «due diligence») jarayoniga katta e’tibor qaratiladi. Bu jarayon oʻz ichiga oladigan jihatlar quyidagi jadvalda keltirilga.