Mavzu: adamantan

2.2.Adamantanlarning fizik-kimyoviy xossalari.
Kimyoviy toza adamantan rangsiz kristall modda, o'ziga xos kamfora hidiga ega. U amalda suvda erimaydi, ammo qutbsiz erituvchilarda oson eriydi. Adamantan uglevodorod bo'lishiga qaramasdan, yuqori suyuqlanish temperaturasign (268 C) ega, ammo u xona temperaturasidayoq sublimatlana boshlaydi. Bundan tashqari uni suv bug'i bilan haydash mumkin.
Adamantan molekulasi "kreslo" konformatsiyasida joylashgan uchta kondensirlangan siklogeksan halqalaridan tashkil topgan. Adamantan molekulasining parametrlari elektron difraksiyasi va rengen struktur analiz metodi bilan aniqlangan. Har bir "uglerod-uglerod" bog'i uzunligi 1,54 A, "uglerod - vodorod" bog'i esa-1,12 A ni tashkil etadi.

Adamantan molekulasi yuqori simmetriyalikka ega. Adamantan kristal panjarasi granisentrlangan kub shakliga ega. Bu shakl -65 °C gacha sovutilganda, hajmli-markazlashgan tetragonal panjaraga fazaviy o'tish sodir bo'ladi.
Kimyoviy xossalari. Uglevodorodlar, faqat o-bog'lardan iborat bo'lganligi sababli kimyoviy inert hisoblanadi. Ammo, bunga qaramasdan adamantan va uning hosilalari aktiv reaksion qobiliyatga ega. Bu xossasi asosan ion reaksiyalarda karbokationlar hosil bo'lishi bilan namoyon bo'ladi.
Adamantil kationi. I-adamantil-kationi boshqa uchlamchi karbokationlarga nisbatan yuqori turg'unlikka ega. U 1-ftor-adamantan bilan SbF ta'sirlashuvidan oson hosil bo'ladi. Adamantanning dikationi super kislotalar eritmalarida olingan. Unda "uch o'lchamli aromatiklik" deb nomlangan hodisa mavjudligi sababli yuqori turg'unlikka ega bo'ladi.