Mavzu №7 elektr qizitish qurilmalari va elektr isitish. Elektr kaloriferi, elektr isitish qurilmalari, elektr quritgich va boshqalar reja

Quvurlarni isitish, beton va tuproqni qizdirish qurilmalari. Suyuqlik oqimini isitish uchun quvurlarni maxsus elektr isitgichlaridan foydalaniladi. Ular qalinligi 5 mm gacha bo‘lgan yassi metall belbog‘lar ko‘rinishida bo‘ladi. Bunday ikkita belbog‘ orasida 0.5 mm qalinlikdagi mikanit tasmaga o‘ralgan isitgich joylashtirilgan.
Betonni elektr bilan isitishning eng oqilona usuli undan elektr tokini o‘tkazish. Qizdirilgan betonning massasiga elektr energiyani kiritish uchun turli xildagi elektrodlar ishlatiladi. Ular diametri 6-10 mm armaturali yoki tasmali po‘lat tayyorlanadi.
Beton korpusiga yotqizilgan ichki elektrodlar tikiladi, betonga tutashgan tomondan shakldor yoki qalqonlar yuzasiga biriktiriladi va betonning ochiq yuzasiga yotqiziladi.
Elektrodlarni joylashtirishning guruhli usuli afzal bo‘lib, unda ta’minot tarmog‘ining har bir fazasiga bittadan emas, balki elektrodlar guruhi ulanadi.
To‘g‘ridan-to‘g‘ri tok uzatish yo‘li bilan elektr isitish tuproqlarni eritish uchun ham qo‘llaniladi. Tuproqlarni eritish kun yuzasidan haydalma tuproq qatlamiga yoki teskari yo‘nalishda olib borilishi mumkin.
Birinchi holda elektr isitish uchun gorizontal va nisbatan qisqa vertikal elektrodlar ishlatiladi. Muzlatilgan tuproq yomon o‘tkazgichdir, shuning uchun qizish boshlanishida issiqlik energiyasi ajralib chiqadigan kunduzgi yuzaga kuchsiz elektrolit bilan namlangan qipiq qatlami qo‘yiladi.
Tuproqni muzlashning to‘liq chuqurligiga eritish zarur bo‘lsa, vertikal chuqurlik elektrodlaridan foydalanish tejamliroqdir. Elektrodlar muzlagan qatlam qalinligi orqali erga 15-20 sm gacha eritilgan tuproq qatlamiga qoqiladi.
Isishning boshlanishida eritilgan qatlamda o‘tayotgan tok uni isitadi va muzlatilgan qatlamning bevosita yuqorida joylashgan qismini eritadi. SHu munosabat bilan, tok o‘tadigan kesm yuzasi asta-sekin oshib boradi va muzlatilgan tuproqni erishi amalga oshadi.
Diametri 12-20 mm bo‘lgan elektrodlar erga qoqiladi va uch fazali tarmoqqa ulanish uchun uch guruhga ulanadi. Elektrodlarning uzunligi tuproqning muzlash chuqurligidan 0,2—0,3 m gacha eriy boshlagan vaqti bilan oshib ketishi kerak. Isitishning davomiyligi eriyotgan qatlamning va tuproqning namligiga bog‘liq.


Nazorat savollari:

1. Elektr qizitish qurilmalarining ish rejimini tushuntirib bering.

2. Elektr kaloriferi nima?
3. Quvurlarni isitish, beton va tuproqni qizdirish qurilmalarining ish rejimini tushuntirib bering.