|
Belgiyada maktabgacha ta’lim tizimi
Belgiyada maktabgacha ta’lim (MT) 2,5 yoshdan 6 yoshgacha davom etadi. 2,5 yoshga etganda bolalarni maktabgacha ta’lim muassasasiga berishadi, shu sababli guruhdagi bolalar soni yil davomida o’zgarib boradi. Maktabgacha ta’lim guruhlarining asosiy maqsadi: bolalarning bilish, bilim orttirish (kognitiv), kommunikativ va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish hisoblanadi. Mashg’ulotlar o’yin shaklida olib boriladi. Maktabgacha ta’lim majburiy ta’lim dasturiga kiritilmagan bo’lsada, Belgiyada taxminan 90% gacha bo’lgan bolalar unga qatnashadi. Ko’p hollarda maktabgacha ta’lim muassasalari boshlang’ich maktablarga uyg’unlashgan bo’ladi. Bolalar 6 yoshga etganda boshlang’ich maktabning birinchi sinfiga o’qishga
Frantsiya ta’lim tizimi
Frantsiya ta’limida bolalarning go’daklik chog’idanoq maktabda o’qitish uchun tayyor holda olib kelish g’oyat muhim masala hisoblanadi. Bu bosqichda tarbiyalanuvchilar quyidagicha tabaqalashtirilgan: kichik guruh (2-4 yosh), o’rta guruh (4-5 yosh), katta guruh (5-6 yosh). Maktabga tayyorlov guruhi (5-6 yosh) bo’lib, ularga Frantsiyada 100% shu yoshdagi bolalar qamrab olingan. Bolalarni maktabga tayyorlash uchun alohida dastur va darsliklar mavjud.
1.3.Maktabgacha ta’limning uslubiy ta’minoti
«Maktabgacha ta’lim tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida»gi 2017 yil 9 sentyabrdagi PQ-3261-sonli qaroridagi maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish bo’yicha “Yo’l xaritasi”da ko’zda tutilgan “Sifatli o’quv-metodik va didaktik materiallar (shu jumladan, o’yinlar va o’yinchoqlar) va badiiy adabiyotlarni tayyorlash tizimini takomillashtirish, maktabgacha yoshdagi bolalar uchun mo’ljallangan bosma materiallarni turli tillarda ishlab chiqishning bozori va turlarini rivojlantirish” bo’limida turli imtiyoz va preferntsiyalarni taqdim qilish orqali xususiy investitsiyalarni keng jalb qilgan holda maktabgacha ta’lim uchun o’quv-metodik va didaktik adabiyotlarni tayyorlash, ekspertiza qilish va chop etish tizimini yanada takomillashtirish bo’yicha chora-tadbirlar dasturini ishlab chiqish vazifasi topshirilgan.
Qo’yilgan maqsadni maktabgacha ta’lim yo’nalishi bo’yicha Xalq ta’limi vazirligining Maktabgacha ta’lim muassasalari xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish respublika o’quv-metodika markazi, Maktabgacha ta’lim muassasalari rahbar va mutaxassislarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti, O’zPFITI amalga oshiradi. Ushbu ta’lim muassasalarining faoliyatiga quyidagi xizmatlar kiradi: ilmiy, uslubiy, ijtimoiy, psixologik-pedagogik, tibbiy-gigenik, shuningdek o’quv-ko’rgazmali laboratoriyalar, tajriba-sinov maktabgacha ta’lim muassasalari.
Uslubiy xizmat (ilg’or tajriba va fan yutuqlarini) metodik qo’llanmalar, o’quv-metodik qo’llanmalarni ishlab chiqishni ta’minlaydi; tajriba-sinov maydonida olib borilayotgan pedagogik texnologiyalarni sinovdan o’tkazish, pedagogik tajribani o’rganish, umumlashtirish va tarqatish; pedagogik jamoa va alohida pedagoglarning yangi fikrlari; mualliflik maktabgacha ta’lim muassasalarining ochilishiga yordam berish, tarbiyachilarning uslubiy birlashmalarini tashkil etish va boshqalar.
Psixologik-pedagogik maslahat xizmati ota-onalar va bolalar bilan ishlashda qiyinchiliklarga duch kelayotgan pedagoglar uchun maslahatlar beradi, tarbiyachilarning kasbiy-shaxsiy ahamiyatga ega bo’lgan sifatlarini diagnostikalashga yordam beradi, o’qitish uslubining psixik korrektsiyalashni amalga oshiradi, pedagogni attestatsiyadan o’tkazish bo’yicha ilmiy-uslubiy tavsiyalar ishlaydi, shuningdek, psixolog uchun qo’llanmalar tayyorlaydi, alohida maktabgacha ta’lim muassasalariga boradigan bolalarning tekshiruvini o’tkazadi va tezkor qabulni amalga oshiradi.
Tajriba-sinov etib tayinlangan maktabgacha ta’lim muassasalari qoshida tajriba-sinov ishlarini, yangi dasturlar, qo’llanmalar sinovini, pedagogik yangiliklar va bolalarga ta’lim-tarbiya berishning usullarini o’rganish ishlari olib boriladi.
Maktabgacha ta’lim sohasidagi ilmiy-metodik ishni muvofiqlashtirish bo’yicha oliygohlarning psixologiya, pedagogika va oilaviy hamda maktabgacha ta’lim kafedralarida, Maktabgacha ta’lim muassasalari rahbar va mutaxassislarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti, mutaxassilarning malakasini oshirish hududiy markazlarida Kengash tashkil qilingan.
Maktabgacha yoshdagi bolaga ta’lim-tarbiya berish ko’p jihatdan ta’limni maktabgacha yoshdagi bola ruhiy xususiyatlariga javob beruvchi dasturlar, metodik tavsiyalar, ta’lim-tarbiya berish qo’llanmalari bilan ta’minlanishiga bog’liq.
Ta’limda qo’llaniladigan ta’lim qo’llanmasi bola va kattalarning o’zaro munasabatlarining shaxsga yo’naltirilganligini ta’minlovchi qo’llanmadir (alohida ish uchun daftar, albomlar, flomaster, qalam, bo’yoq va boshqalar).
Tuzilgan dasturiy-uslubiy majmua maktabgacha ta’limga qo’yiladigan davlat talablarini, bolalar bilan ishlashda va ularni rivojlantirishdagi asosiy soha va yo’nalishlarini ta’minlashi lozim.
Nazorat savollari:
1.Rivojlangan davlatlar ta’lim tizimining o’ziga xosliklarini tushuntiring.
2.Yaponiyada maktabgacha ta’lim tizimihaqida ma’lumot bering.
3.Germaniyada maktabgacha ta’lim tizimi haqida gapiring.
4.Janubiy Koreyada maktabgacha ta’lim tizimi haqida gapirib bering.
5.Belgiya maktabgacha ta’lim tizimidagi farqni ayting.
6.Frantsiyada maktabga tayyorlash tizimi haqida ma’lumot bering.
Do'stlaringiz bilan baham: |
