Mavzu 4: Arxivlovchi dasturlar. Kompyuter viruslari va antivirus dasturlari to’g’risida umumiy tushunchalar. Reja

Antivirus dasturlar

Antivirus dasturlar besh guruhga: filtrlar, detektorlar, revizorlar, doktorlar va vaksinatorlarga bo’linadi.

Antivirus-filtrlar – rezident dasturlar bo’lib, nusxa olish, formatlash va boshqa shubhali ishlarda foydalanuvchini ogohlantiradi. Detektorlar dastur kodi ma’lum bo’lgan viruslarga ishlatiladi.

Antivirus-detektor va doktorlar ham dastur kodi ma’lum bo’lgan viruslarga qarshi ishlatiladi. Bularga Aidstest, Doctor Web, MicroSoft AntiVirus dasturlari kiradi va tekshiralayotgan obektdan virusning kodini izlashga asoslangan.

Revizor antiviruslar fayllarning, BOOT-sektor, FAT jadvalini teksherib boradi. Bunda faylning o’lchami, yozilgan sanasi va vaqtidan iborat nazorat soni hosil qiladi va uni doimo fayldagi o’zgarishlar Bilan solishtirib boradi.

Uncha ham samarali bo’lmagan dasturlarga vaksinator kiradi. Vaksinatorlar fayllarga oldindan ma’lum bo’lgan virusning kodini zararsiz holda shunday yozib qo’yadiki, virus bu faylni zararlangan deb hisoblaydi.

Hozirgi vaqtda MDH mamlakatlarida keng qo’llanilayotgan antivirus dasturlardan biri Kasperskiyning AVP (AntiViral Toolkit Pro) dasturidir. Bu dastur quyidagi modullardan iborat:

• 
  AVP skaner disklarni virus mavjudligiga tekshirishga mo’ljallangan. Bunda teksherish natijalari haqidagi ma’lumotlar ekranga chiqariladi, zararlangan fayllarni davolash, o’chirish, maxsus joyga nusxalash imkoniyatlarini beradi.
  
• 
  AVP Monitor eng asosiy modullardan biri bo’lib, Windows OT bilan birgalikda yuklanadi. Doimiy tarzda yuklanayotgan hamda ochiladigan xujjatlarni virus hujumiga teksherib boradi va bunday holat ro’y berganda foydalanuvchini ogohlantiradi. Bu dastur doimo yangi fayllar bilan yoki Internet tizimida ishlovchi foydalanuvchilarga qulay.
  
• 
  AVP Inspector – oldindan ma’lum bo’lmagan viruslarni aniqlash imkonini beradi. Bu modul virus faylga nusxasini yozganida faylning o’lchamining o’zgarishini aniqlaydi va foydalanuvchiga ma’lumot chiqaradi.
  

Bu modullardan tashqari AVP boҳkruv markazi (Sentr Upravleniya AVP) mavjud bo’lib barcha modullar ishini boshqaradi, belgilangan vaqtda foydalanuvchi ishtirikosiz disklarni virusga teksheradi.

Quyidagi rasmda AVP ning interfeysi keltirilgan.