Mavzu: 3-sinfda otilganlarni takrorlash

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Takrorlash.

I variant

Bo'linma va qoldiqni toping. Bo'lishni ko'paytirish bilan tekshiring:

1327 : 10 370 : 300 18020 : 900

690 : 10 5000 : 800 35820 : 30

Natija: 165 : 30 = 5 (qold. 15)

II variant

Bo'lishda qoldiq chiqadigan misollarnigina ko'chiring va yeching. Bo'lishni ko'paytirish bilan tekshiring:

739 : 80 560 : 70 6566 : 80

819 : 90 567 : 70 720 : 80

Namuna: 30 • 5 + 15 = 150 + 15 = 165.

Qisqa yozuv bo'yicha masala tuzing:

I variant

Bahosi	Soni	Qancha turishi
Bir xil	20 ta tugma 80 ta tugma	40 so'm ?

I Ivariant

Bahosi	Miqdori	Masofa
Bir xil	? 9 l ?	120 so'm 90 so'm

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. takrorlash

MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: Jadvaldan foydalanib masalalar tuzish Ta'limiy: Miqdorlarni qo'shish va ayirish uquv va malakalarini mustahkamlash.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

Doskaga chaqirilgan o'quvchi 7300 • 54 misolni yechadi. Sinfga savollar berasiz: «Birinchi to'liqmas ko'paytuvchini, ikkinchi to'liqmas ko'paytuvchini aytib bering».

689- mashqdagi birinchi misolning yechilishini qarang. Doskada berilgan yechim bilan taqqoslang. Nima o'xshash? Misollar nimasi bilan farq qiladi? Hosil bo'lgan ko'paytmalarni taqqoslang. Yaxlit yuzliklarni ikki xonali songa qanday ko'pay­tirish kerak?

9007 • 89 misolini yechamiz (chaqirilgan o'quvchi yecha­di). Sinfga savollar: ikkinchi misolning yechilishini qarang (689- mashq). Doskadagi misol bilan taqqoslang. Siz qanday umumiylikni ko'rdingiz? (Birinchi ko'paytuvchilarda o'nliklar va yuzliklar yo'q). Bunday sonlarni qanday ko'paytirish kerak?

Uchinchi misolning yechilishini qarang (689- mashq) Bunda qanday sonlar ko'paytirildi? (4080 va 36). Undan keyin nima qilishdi? (Topilgan ko'paytmaning o'ng tomoniga bitta nol yozishdi.)

690- mashqning 3- misoli doskada yechiladi va ikkinchi misoli sharhlanadi.
4 280 x 57 = 8 040 x 30 = 190750 : 50 x 92=

691-masala ustida ishlaymiz.Sharti ifodali o`qiladi.Qisqa shartini o`quvchilar bilan birgalikda tuzamiz.

Bir guruhda 42 o’quvchi, ikkinchisida birinchisidagiga qaraganda 8ta kam, uchinchisida esa ikkinchisidagiga qaraganda 4ta ko’p o’quvchi bor. Uchinchi guruhda nechta o’quvchi bor ?

Yechish:

42-8=34

34+4=38

Javob: Uchinchi guruhda 38 ta o’quvchi bor

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 692-693- misol va masala
MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: Masalalar yechish Ta'limiy: Masalalar yechish malakalarini mustahkamlash.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Darslik bilan ishlash.

694- Masalalarni yeching:

1. 
   Ikkita avtomobil bir xil tezlik bilan harakat qildi va biri 9 soat, ikkinchisi 4 soat yo'lda bo'ldi. Agar birinchi avtomobil ikkinchisidan 320 km ortiq yo'l yurgan bo'lsa, har bir avtomobil necha kilometr yo'l yurganini toping.
   

Yechish:

9-4=5

320:5=64

64 x 9 =576

64 x 4= 256

Javob: avtomobillardan biri 576 km ,ikkinchisi 256 kilometr yo'l yurgan

2. 
   Yuk avtomobili 15 soatda 579 km yo'l yurishi kerak. U qishloq yo'lidan 35 km/soat tezlik bilan 9 soat yurganidan keyin katta tekis yo'lga chiqdi. Belgilangan vaqtda manzilga yetib borishi uchun u qoigan yo'lni qanday tezlik bilan yurishi kerak?
   

695-misol doskada va daftarda mustaqil yechiladi.

2 250 : 90 + 8 420 : 20 900 100 - (735 - 184) • 80
IV.Mustahkamlash.

AB kesma tomoni bo'lgan shakllarning nomlarini

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish.698-699 - misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: Tenglamalar yechish Ta'limiy: Miqdorlarni qo'shish va ayirish uquv va malakalarini mustahkamlash.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.
III. Darslik bilan ishlash.Darslikda berilgan masalalar sharti ustida ishlaymiz.Qisqa shartini tuzib,doskada bajaramiz.

700. 
     Bo'yi 30 m va eni 20 m bo'lgan to'g'ri to'rtburchak shaklidagi maydonning o'n ikkidan bir qismini uy egallaydi. Qolgan maydonning beshdan bir qismini bog' egallaydi. Uy necha kvadrat metr maydonni egallaydi? Bog'-chi?
     

Yechish:

30 x 20 = 600 kvadrat metr

600:12=50 kvadrat metr

600-50=550 kvadrat metr

550: 5=110 kvadrat metr

Javob: Uy 50 kvadrat metr maydonni egallaydi .

Bog` 110 kvadrat metr maydonni egallaydi.

700. 
     Yozgi oromgohda bir oyda turli don mahsulot-laridan 83 kg sarflandi. Guruch 36 kg, grechka yormasi 2 marta kam sarflandi. Sarflangan mahsulotning qolganini mosh tashkil etdi. Necha kilo-gramm mosh sarflangan?
     
701. 
     30 815 + 6 050 • 20 : 50 900 - 700 : (37 + 33) • 6
     

IV.Mustahkamlash.

700. 
     Tenglamalami yeching:
     

900 – X • 40 = 660 x : 20 = 4 800 : 48

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 705-706- misol va masala
MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: Sonni ikki xonali songa ko`paytirish. Ta'limiy: Sonni ikki xonali songa ko`paytirish malakalarini mustahkamlash.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

O'quvchi doskada 375 • 59 misolini yechadi. Berilgan misol yechilishi tushuntirilgandan keyin doskaning 375 • 59 misolning ustun qilib yechilishi yozilgan qismini ochamiz va bolalar bilan birga tahlil qilamiz.

708- mashq (3 va 4- misollari) doskada ishlanadi; 708-mashq (1 va 2- misollar) sharhlanadi.

392 x 458= 645 x 384 = 976 x 418 = 727 x 641=

O'tilgan material ustida ishlash. 709-masala menning boshchiligimda yechiladi. Masalani o'qing. Masalaning birinchi savolini o'qing. Bunga qanday javob berish kerak? Yechimni yozamiz:

1 soat 50 minut • 6 = 11 soat

1 soat 50 minut = 110 minut

110 • 6 = 660 (minut)

660:60 = 11 (soat)

Masalaning ikkinchi savolini o'qing. Yechimni yozamiz:

1 soat 50 minut • 14 = 25 soat 40 minut

1 soat 50 minut =110 minut

. Geometrik material. 1) Chizmani qarang (25-rasm) va tomonlaridan biri AD kesmadan iborat bo'lgan barcha ko'pburchaklarning nomlarini yozing.

2)Ortiqcha shaklni toping (26-rasm )

25-rasm 26-rasm

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 711-712- misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu: Misollarni tushuntirish bilan yechish. Ta'limiy: ko'paytirishning qiyinroq hollarini mashq qildirish; noma'lumni ikki ayirmaga ko'ra topishga doir masalalarni yechish

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

Doskada 560 x 247 va 309 x 864 misollarining yechilishini tushuntiraman.

Bolalar yechilish namunalarini qaraydilar (713-mashq) va ko'paytirish qanday bajarilganini tushuntiradilar.

715- mashq doskada bajariladi va sharhlanadi.

O'tilgan material ustida ishlash. Ushbu masala yechiladi:

«Bir bo'lakda 3 m gazlama, ikkinchi bo'lakda shunday gazla madan 7 m bor. Ikkinchi bo'lak birinchi bo'lakdan 800 so'm qimmat turadi. Har qaysi bo'lak gazlama qancha turadi?» (Masala doskaga yozib qo'yilgan bo'ladi.)

716- masala (og'zaki) tahlil qilinadi. Masalani o'qing. Uni qisqa yozuv bo'yicha tekshiring:

1 ta ko'ylakka gazmol sarfi	Ko'ylaklar	Jami sarflangan gazmol
I bir xil II	5 ta kam ?	88 m 108 m

Nega birinchi holda 5 ta ko'ylak kam chiqdi? 5 ta ko'ylakka necha metr gazmol to'g'ri keladi? (108 - 88.) Buni bilishning nima keragi bor? (Bitta ko'ylakka necha metr gazmol to'g'ri kelishini bilish uchun.)

Yechish:

108-88=20

20:5=4

88 : 4 = 22

108:4= 27

Javob: 22 va 27 ta ko`ylak tikilgan.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 718-719- misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana

Mavzu:14-nazorat ishi. Ta'limiy:O`quvchilar bilimini baholash.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi.

III. Nazorat ishi bayoni.Nazorat daftarlari tarqatiladi.Sana va mavzu yoziadi. I variant

1. 
   Amallarni bajaring: 127-283 780:30 4672-432 15872:5
   
2. 
   Tenglamani yeching:
   

X:247=605 92731-X-63=60601

3. Ifodalang:

97 ga= ar 33000 kv.m= ar

5 ga= ar 4kv.dm= kv.sm

4. Masala.

Ikkita xona polini bo'yash kerak. Birinchi xonaning bo'yi 7 m, eni 4 m. Ikkinchi xonaning bo'yi 8 m, eni 3 m. Ikv.m yuzga 100 g bo'yoq ishlatildi. Bu ikki xonaning polini bo'yash uchun qancha bo'yoq kerak bo'ladi?

II variant

1. 
   Amallarni bajaring: 147-234 910:70 2671-342 36707:8
   
2. 
   Tenglamani yeching:
   

X:361=29 87694-X-45=48769

3. Ifodalang:

59 ga= ar 45000 kv.m= ar

6 ga = ar 9kv.dm= .kv.sm

4. Masala.

Ikkita sinfxonaning polini bo'yash kerak. Birinchi sinfxonaning bo'yi 9 m, eni 6 m. Ikkinchi sinfxonaning bo'yi 7 m, eni 4 m. Ikv.m yuzaga 100 g bo'yoq ishlatildi. Bu ikki xonaning polini bo'yash uchun qancha bo'yoq kerak bo'ladi?

IV.O`quvchiar mustaqil ishlaydilar.

V. Baholash. O`quvchilarning daftarlari baholash uchun yeg`ib olinadi.

VI. Uyga vazifa berish. Takrorlash

MRO`TIBO`________________

Sana

Mavzu:Xatolar ustida ishlash. Ta'limiy:O`z xatolarini topa olishga o`rgatish.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III.Nazorat ishi ballari e`lon qilinadi.Misolarni ishlashda xatoliklarga yo`l qo`ygan o`quvchilar qaytadan ishlashadi.

IV. O`quvchilar mustaqil ishlaydilar.

Qolgan o`quvchilar quyidagi misollarni mustaqil yechadilar.

1. Bo'lishni bajaring:

25604:2 9364:4

354600:5 4746:3

2. Qoldiqli bo'lish.

693:2 682:5

441:3 431:2

3. 
   Amallarni bajaring:
   

100400 - 209 • 82 + 487

3. 
   Masala.
   

Bir bo'lakda 4 m gazlama, ikkinchi bo'lakda 6 m gazlama bor. Birinchi bo'lak ikkinchi bo'lakdan 180 so'm arzon. Har bir bo'lak necha so'm turadi?

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. Misollar yechish.
MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu: Ustunli ko`paytirish Ta'limiy: O 'rtasida va oxirida nollar bo`lgan uch xonali songa ko'paytirish usuli bilan tanishtirish . Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

. T o p s h i r i q:

1. 
   Ko'paytirish namunasini qarang (720- mashq, 1- misol).
   

672

508

5376

3360

341376

2. 
   Ko'paytirish namunasini qarang (720- mashq, 2- misol). Birinchi to'liqsiz ko'paytma qanday hosil bo'lganini, butun ko'paytma qanday hosil bo'lganini gapirib beraman.
   

Birinchi va ikkinchi to'liqsiz ko'paytmalar qanday hosil bo'lganini tushuntiraman.

Nega ikkinchi to'liqsiz ko'paytma yuzliklarning tagiga yozilgan?

Nega oxirgi ko'paytmaning o'ng tomoniga nol yozilgan?

721- mashq sharhlab bajariladi.

524 x 607 321 x 940 (256389+396519):3

Misollarni doskada va daftarda ustun shaklida ,ya`ni tagiga olib bajaramiz.

IV.Mustahkamlash.

722-masala sharti ustida ishlaymiz.

Ikki operator bir xil vaqt davomida kompyuterda 99 bet matn yozdi.Birinchi operator soatiga 5 bet ,ikkinchisi 6 bet yoza olsa,har bir operator necha betdan yozgan.

Yechish: 5+6=11

99:11=9

5 x 9=45

6 x 9=54

Javob: Har bir operator 45 va 54 betdan yozgan.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish.725-726 - misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu: Masalalarning yechilishini taqqoslash. Ta'limiy: Misol va masalalarni yechish

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

727. Masalalarning yechilishini taqqoslang:

1) G'alla o'rimida bir kunda bir yuk mashinasi haydovchisi 5 marta, ikkinchi haydovchi 3 marta qatnadi va har safar bir xil miqdorda don tashildi. Agar birinchi haydovchi ikkinchi haydovchiga qaraganda 10 t ortiq don tashigan bo'lsa,
har qaysi haydovchi qanchadan don tashigan?

Yechish: 5-3=2

10:2=5

5x5=25

3x5=15

Javob:Haydovchilar25 va 15 tonnadan don tashigan.

2) Bir haydovchi bir kunda 25 t va ikkinchisi 15 t don tashidi. 1-haydovchi 2-haydovchiga qaraganda 2 ta ortiq qatnagan bo'lsa, har qaysi haydovchi
necha martadan qatnagan?

Yechish:25-15=10

10:2=5

25:5=5

15:5=3

Javob: Haydovchilar 5 va 3 marrtadan qatnagan.

IV.Mustahkamlash.

728. 1) 100 l sutdan 8 kg pishloq olinadi. 5000 l sutdan
qancha pishloq olish mumkin?

2) 3 m chit uchun to'langan pul 14 m doka uchun to'langan pulga teng. Agar bir metr chit 1400 so'm tursa, bir metr doka qancha turishini toping.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish.732-733 - misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu: Mustahkamlash uchun mashqlar. Ta'limiy: Misol va masalalar yechish

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.
III. Mustahkamlash. Darslikda berilgan misollarni doskada musobaqa tarzida yechsak ham bo`ladi.

1-misol .

36 x 8= 17 x 30= 13 x 60= 15 x 30=

13 x 12= 78 x 5= 42 x 20= 14 x 50=

2-misol.

6300:100= 23430:10= 170 x 0 x 130=

4700 :10= 65200:100= 60 x 80 x 0=

3-misol.

4 527x50 - 710 037 : 9 8 213x30 - 12 240 : 30

826x400 - 270 018 : 6 734 600 : 50 + 454x40

4-misol

234 521 -216x1 000 721 018 + 360x100

354 000 : 200x6 835x100 : 50x9
5-misol

69 580:70-14 280:60 463 700 : 50 + 546 40

100 100-935•90 180 997+12 240:90
V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.
VI. Uyga vazifa berish.7-8 - misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu: Sonni ikki xonali songa bo`lish. Ta'limiy: Sonni ikki xonali songa bo`lish doir misollarni yechish

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

10-misol

287 • 345 491 • 723 620 • 305 465 • 720 :300

320 • 406 806 • 324 781 •507 580 400 :400

12-masala sharti ustida ishlaymiz.Qisqa shartini tuzib,yechamiz.

Bir samolyot 3 000 km, ikkinchisi 1800 km masofaga uchdi. 1-samolyot 2-samolyotga qaraganda 2 soat uzoqroq uchdi. Agar ularning tezliklari bir xil bo'lsa, har qaysi samolyot necha soatdan uchgan?

Yechish:3000-1800=1200

1200:2=600

3000:600=5

1800:600=3

Javob: 1-samolyot 5soat,ikkinchisi 3 soat uchgan.

13-topshiriqdagi jadval kattalashtirilib,doskaga ilib qo`yiladi. Undagi malumotlardan foydalanib,masala tuzamiz.

Bahosi	Miqdori	Qiymati
400 so`m	3 kg	?
380 so`m	4kg	?

Bo`yi	Eni	Yuzi
12 m	5 m	?
?	4 dm	46 kvdm
10 sm	?	120kvsm

IV.Mustahkamlash. 14-misol. Agar: 1) c = 17 488, d = 3; 2) c = 72 480, d = 60 bo'lsa, c : d ifodaning qiymatini hisoblang. V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 18-19- misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu: Ikki xonali va uch xonali songa bo`lish. Ta'limiy: O'quvchilarni bo'linmada bir xonali son chiqadigan holda uch xonali sonni ikki xonali songa bo 'lish usuli bilan tanishtirish

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

856 : 214, 458 : 218 misollarini doskada tushuntirish bilan yechamiz.

Bolalar darslikda berilgan (734- mashq) ikki xonali songa bo'lish namunalarini sinchiklab qaraydilar, tushuntirishlarni o'qiydilar va bo'lishning asosiy bosqichlarini eslab qoladilar

(yozilishi doskada berilgan):

1. 
   birinchi to'liqsiz bo'linuvchini ajratish va o'qish;
   
2. 
   bo'linma raqamlari sonini aniqlash va uning eng yuqori xonasini aniqlash;
   

4. 
   bo'linmaning yuqori xonasi raqamini aniqlash;
   

4. 
   ikkinchi to'liqsiz bo'linmani aniqlash. Bo'linmaning ik­kinchi raqamini aniqlash va
   

735 –misol doskada bajariladi.

564:94= 390:78= 252:84= 261:29=

736- masala. Masalani o'qing. Uni qisqa yozuvdan foydalanib takrorlang:

75 kg - 84 ta bolta

? - 336 ta bolta

Ikkinchi marta ko'p po'lat kerak bo'ladimi yoki kam po'lat kerak bo'ladimi? (336 soni 84 sonidan necha marta ko'p bo'lsa, shuncha ko'p po'lat kerak bo'ladi.) Masalaning yechilishini amallar bo'yicha yozing. Javobda 300 kg chiqishi kerak. Sizda shu son chiqdimi?

IV.Mustahkamlash. 737- masala. Masalani o'qing. 837 va 3 sonlari o'zaro qanday bog'langan? (Boshqa qa torga qancha daraxt ko'chati ekilganligini qanday bilish mumkin?) Masalada yong'oq daraxti haqida nima ma'lum? (Ular barcha ko'chatlarning to'qqizdan bir qismini tashkil etadi.) Masalaning yechilishini amallar bo'yicha yozing.
V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish.738-739 - misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu: Qoldiqli bo`lish. Ta'limiy: O'quvchilarni uch xonali sonni ikki xonali songa qoldiqli yozma bo'lish usuli bilan tanishtirish;

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Takrorlash.

1.Og'zaki yeching:

48:24 45:15 64:16 75:15

648x5 320x15 (195 + 105): 10

2. 
   Maxraji 5 dan katta; surati 6 dan kichik bir necha kasrni ayting.
   
3. 
   c ning qanday qiymatlarida c + 200 yig'indi 200 dan katta; 200 ga teng.
   
4. 
   Bir minutda velosipedchi mototsiklchiga qaraganda 500 m kam masofani bosib o'tadi. Ular 1 soatda o'tadigan masofani taqqoslang.
   

IV.Yangi material ustida ishlash. 864: 37 misolni doskada

batafsil tushuntirish bilan yechib ko'rsataman. Bu yerda bo'linuvchi, bo'luvchi, bo'linma, qoldiq qaysi sonlar ekanligini so'rayman. Qoldiqni bo'luvchi bilan taqqoslaymiz.

740- misollarni bolalar ko'rib chiqib, to'g'ri o'qiydilar.

741-misol doskada va daftarda bajaradilar.

682:96= 511:63= 340:37= 581:72=

742-masala ustida ishlaymiz.Qisqa sharti tuzilib,yechiladi.

Bitta avtomat dastgoh har soatiga 69 ta ,ikkinchi avtomat 84 ta o`yinchoq tayyorlaydi.Agar bir kuni davomida 1-avtomat 552 ta o`yinchoq tayyorlagan bo`sa,ikkala avtomat birgalikda nechta o`yinchoq tayyorlagan?

Yechish: 552 : 69=8

84 x 8= 672

672+552=1224

Javob: Ikkala avtomat birgalikda 1224 ta o`yinchoq tayyorlagan.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 745-746- misol va masala
MRO`TIBO`________________
Sana. Mavzu: 15-nazorat ishi Ta'limiy: O`quvchilar bilimini aniqlash.

Tarbiyaviy: O`ziga ishonchni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi.

III. Nazorat ishi bayoni. Nazorat daftarlari tarqatiladi.Sana va mavzu yoziadi.

I variant

1. Bolinmani toping:

26:13 576:16 495x32:80

328:41 333:37 5022:81

2.Tenglama.

92317-X x 36=60061

X x 83=25896

3. Kattaroq o'lchov birligida ifodalang:
900 kg= 1700 m= 72 soat=

4. Masala.

Sayohatchilar kemasi 57 soatda 456 km suzdi. Kema 14 soatda necha km suzgan?

II variant

1. Bo'linmani toping:

84:21 735:15 ' 378- 65:90

455:91 837:93 3312:36

2.Tenglama:

760-80x X =40

X x 94=24910

3. Kattaroq o'lchov birligida ifodalang:
140 dm= 240 sr= 500 sm=

4. Masala.

Sayohatchi 1155 km yo'lni poyezdda, undan 21 marta kam yo'lni kemada bosib o'tdi. U jarmi qancha masofani bosib o'tdi?

IV.O`quvchilar mustaqil ishlaydilar. V. Baholash. Daftarlari yeg`ib olaman.

VI. Uyga vazifa berish. Takrorlash.

MRO`TIBO`________________

Sana

Mavzu:Xatolar ustida ishlash. Ta'limiy:O`z xatolarini topa olishga o`rgatish.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Nazorat ishi daftarlari tarqatiladi.

III.Nazorat ishi ballari e`lon qilinadi.Misolarni ishlashda xatoliklarga yo`l qo`ygan o`quvchilar qaytadan ishlashadi.

IV. O`quvchilar mustaqil ishlaydilar.

Qolgan o`quvchilar quyidagi misollarni mustaqil yechadilar.

1. Amallarni bajaring:

(60000-10165:95+5902)x3

2.Tengiamani yeching:

1674:X=18 X:42=34

3. Chizma.

Eni 3 sm, bo'yi undan 3 marta uzun bolgan to'g'ri to'rtburchak chizing va uning perimetri va yuzasini top.

4. Masala.

Sayyohlar teploxodi 672 km masofani 56 soatda suzib o'tdi.

Teploxod 14 soatda necha kilometr suzib o`tgan?
V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.
VI. Uyga vazifa berish. Misollar yechish.
MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu: Bo`lishni tushuntirish bilan yechish. Ta'limiy: ko'p xonali sonni ikki xonali songa bo'lish usuli bilan tanishtirish; Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi material ustida ishlash

Doskada 1428 : 42 misolini to'la tushuntirish bilan yechamiz.

O'quvchilarga darslikdan bo'lishga doir misollarning yechilishiga berilgan tushuntirishni qarash taklif qilinadi.. (747-misol), shundan keyin chaqirilgan o'quvchilar tushuntirishni tovush chiqarib bajaradilar.

748- misollarini doskada va daftarlarda yechishda o'quvchilarning bo'lishni bajarish malakalari mustahkamlanadi.

O'tilgan material ustida ishlash. 1. 749-masala. 749 (1)-masalani bolalar sharhlab yechishadi. Keyin shunga o'xshash 749 (2)- masalani yechishadi. Doskada va daftarlarda ushbu yozuvlar bo'ladi:

749 –masala (1) 749 –masala (2)

1. 
   39 - 27 = 12 (qop) 1) 2730 - 1890 = 840 (kg)- 2)840 : 12 = 70 (kg) - 1 ta qopda shuncha bug'doy ko'p
   

3)70 • 39 = 2730 (kg) - bug'doy 2) 840 : 12 = 70 (kg) - 1 qopda

3. 
   70 • 27 = 1890 (kg) – arpa 3) 2730 : 70 = 39 (qop) - bug'doy
   

4)1890:70 = 27 (qop) -arpa

Tekshirish: _2730 Tekshirish: 39 - 27 = 12 (qop)

1890

840 (kg)

IV.Mustahkamlash.

750- misol sinash usuli bilan bajariladi. Natijada o'quv­chilar ushbu yozuvlarni hosil qilishadi:

(211 - 126 - 74) • 8 - 88;

985 - (396 : 18) - 819 = 144.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 751-752- misol va masala
MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu: Ustunli bo`lish. Ta'limiy: Bo'linmada ko'p xonali son hosil bo'la-digan holda ikki xonali songa bo 'lish usuli bilan tanishtirish.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi material ustida ishlash

1. 
   17868 : 28 misolining yechilishini mufassal tushuntiraman.
   
2. 
   Shunga o'xshash, bolalar 19952 : 36, 129804 : 58 misollarni doskada yechadilar.
   

O'quvchi qanday mulohaza yuritishi bilan tanishtiramiz.

Bo'linuvchi 11952. Bo'luvchi 36. Birinchi to'liqsiz bo'linuvchi 119 yuzlik. Bo'linmada uchta raqam bo'ladi. Bo'linmaning sinash raqa­mini topish uchun bo'luvchini eng yaqin yaxlit son bilan almashtiramiz, ya'ni 36 ni yaqin son 40 bilan almashtiramiz va yaxlit o'nliklarga bo'lgandek bo'lamiz. 119 ni 40 ga bo'lamiz, buning uchun 11 ni 4 ga bo'lamiz, 2 chiqadi. 2 sinash raqami, uni tekshiramiz. 36 ni 2 ga ko'paytiramiz, 72 chiqadi. Bu kam. Keyingi raqam 3 ni olamiz va uni tekshiramiz, 36 ni 3 ga ko'paytiramiz (og'zaki), 108 chiqadi (30 • 3 + 6 • 3 = 90 + 18). Demak, 3 raqami to'g'ri keladi. Uni bo'linmaga yozamiz, 108 ni 119 dan ayiramiz, 11 yuzl. qoladi. Ikkinchi to'liqsiz bo'linuvchi 115 o'nlik. Bo'linmaning ikkinchi raqamini tanlash uchun 115 ni 40 ga bo'lamiz, buning uchun 11 ni 4 ga bo'lamiz, 2 chiqadi. 36 ni 2 ga ko'paytiramiz, 72 chiqadi. Bu kam. Navbatdagi raqam 3 ni olamiz, uni tekshiramiz, 36 ni 3 ga ko'paytiramiz, 108 chiqadi. 108 ni 115 dan ayiramiz. 7 o'nlik qoladi. Uchinchi to'liqsiz bo'linuvchi 72. Bo'linmaning uchinchi raqamini topish uchun 72 ni 36 ga bo'lamiz, 2 chiqadi. Bu raqamni tekshiramiz, 36 • 2 = 72. Bo'linma 332.

IV.Mustahkamlash.

754-misol doskada va daftarda bajariladi.

23115:67= 93342:94= 293017:71 x 39=

755-masala sharti ustida ishlanadi

Yechish:

756:27= 28

Javob:bajaradi

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 758-759- misol va masala
MRO`TIBO`______________

Sana. Mavzu: Misollarni tushuntirish bilan yechish. Ta'limiy: bo'linmaning raqami bir nechta sinash natijasida topiladigan holda ikki xonali songa bo'lish usuli bilan tanishtirish; Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi material ustida ishlash

162:27, 216:36 misollarida ko'p xonali songa, bo'linmaning raqamlari darhol to'g'ri kelmaydigan hollarda, bo'lishni mufassal tushuntiraman.

Doskada ishlash. Bolalar 168:28 misolini yechadilar.

Bo'linuvchi 168. Bo'luvchi 28. Birinchi to'liqsiz bo'linuvchi 168 birlik. Bo'linmada bitta raqam bo'ladi. Bo'linmaning sinash raqamini tanlab olish uchun 28 ni yaqin yaxlit son (30) bilan almashtiramiz. 168 ni 30 ga bo'lish kerak, buning uchun 16 ni 3 ga bo'lamiz, 5 chiqadi. 5 raqami sinash raqami. Uni tekshiramiz. 28 ni 5 ga ko'paytiramiz (og'zaki), 140 chiqadi 20 • 5 + 8 • 5 = = 100+ 40=140). Bu kam. Keyingi raqam 6 ni olamiz, uni tekshiramiz. 28 ni 6 ga ko'paytiramiz, 168 bo'ladi. (20 • 6 + + 8 • 6 = 120 + 48 = 168). 6 raqami to'g'ri keladi, chunki 28 • 6 = = 168. Bo'linma 6.

761 -misol sharhlab yechiladi.

273:39= 288:48= 168:28= 259:37=

IV.Mustahkamlash.

762-masala yechiladi. Masala yechilganidan so'ng doskaga 3 • (□• □ : □) ifodani yozib, bolalarga har bir amal bilan nimani aniqlanganini aytib berishni taklif etaman.

764- misolbo'yicha ushbu ifodalar tuziladi va ularning qiymatlari hisoblanadi:

1. 
   407 • 374 - 10 578;
   
2. 
   (2148 - 1954) • 37;
   

3) (1357+ 983)-26.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 765-766- misol va masala
MRO`TIBO`______________

Sana. Mavzu: Tengliklarni tekshirish Ta'limiy: o'quvchilarni ismli sonlarni bo'lish bilan tanishtirish; Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi material ustida ishlash

. Doskada 837 kg 504 g : 96 va 35 sutka 5 soat: 65 soat misollarining yechilishini tushun-tirasiz. Bunda ismli sonlarni bo'lish ismsiz sonlarni bo'lish kabi bajarilishini, faqat bo'linuvchini (agar kerak bo'lsa, bo'luvchini ham) maydaroq o'lchov birliklarida ifodalab olinishini aytasiz; agar bo'linmada ismli son hosil bo'lsa, uni, iloji bo'lsa, yirikroq o'lchov birliklarida ifodalanadi.

837 kg 504 g : 96 = 8 kg 724 g | 35 sutka 5 soat: 65 soat = 13

837504	96
768	8724
695
672
230
192