Mavzu 11 Tashqi burun. Burun bo‘shlig‘i devorini tuzilishi, burun yo‘llari. Paranazal bo‘shliqlar. Hiqildoq: tuzilishi, bo‘shlig‘i, yoshga doir xususiyatlari, tovush paydo bo‘lishi

Hiqildoq bo`shlig`i - cavitas laryngis.

Hiqildoq bo`shlig`iga kirish teshigi aditus laryngis: hiqildoq usti tog`ayi, cho`michsimon tog`ayining uchi va yon sohada plica aryepiglotticae burmalari orasida joylashadi.

Hiqildoq bo`shlig`i qum soatiga o`xshash to`zulishga ega. Uning yuqori kengaygan qismi hiqildoq daxlizi - vestibulum laryngis deyiladi. Daxliz bo`shlig`ining pastki chegarasi plica vestibularis burmalarigacha davom etadi. Bu burmalar yolg`on ovoz boylami lig. vestibularis hisobiga hosil bo`ldi. Bu boylamlar orasida esa daxliz tirqishi - rima vestibuli hosil bo`ladi. Daxliz burmasining ostida,chin ovoz boylamlari - lig. vocale ishtirokida plica vocalis burmasi hosil bo`ladi. Rlica vestibularis bilan plica vocalis burmalari orasida hiqildoq qorinchasi bo`shlig`i - ventriculus laryngis joylashadi.
Ikki chin ovoz boylamlari orasidagi toraygan tirqish - rima glottidis orqali kengaygan hiqildoq osti bo`shlig`i - cavitas infraglottica - ga o`tiladi. CHin ovoz boylamlari orasidagi tirqish rima glottodis ning quyidagi qismlari bo`ladi:
a) pars intermembranacea – parda orasidagi qism;
b) pars intercartilaginea – tog`aylar orasidagi qism;




Hiqildoq bo`shlig`i (sagittal kesimida)
1 - epiglottis, 2 - aditus laringis, 3 - vestibulum laringis, 4 - plica aryepiglottica, 5 - pars laryngea pharyngis, 6 - tuberculum cuneiforme, 7 - tuberculum corniculatum, 8 - m. arythenoideus, 9 - tunica mucosa pharyngis, 10 - lamina cartilaginis cricoideae, 11 - oesophagus, 12 - cartilago trachealis, 13 - trachea, 14 - arcus cartilaginis cricoideae, 15 - lig. cricothyroideum, 16 - cavum infraglotticum, 17 - cartilago thyroidea, 18 - plica vocalis, 19 - ventriculus laryngis, 20 - plica vestibularis, 21 - lig. thyroepiglotticum, 22 - lig. thyrohyoideum medianum, 23 - corpus adiposum laryngis, 24 - os hyoideum, 25 - lig. hyoepiglotticum, 26 - plica glossoepiglottica mediana.
v) pars interarytenoidea – chumichsimon tog`aylar orasidagi burma. O`z navbatida hiqildoq osti bo`shlig`i traxeyaga davom etadi. Xiqildoqning ichki yuzasi shilliq qavati – tunica mucosa da glandulae laryngeales bo`ladi.

Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati

1. 
   Baxadirov F.N. «Odam anatomiyasi». - 2005, 2006 yil. Toshkent.
   
2. 
   Sapin M. R. Anatomiya cheloveka. - 1998.
   
3. 
   Richard L.Drake, et alt. Gray`s Anatomy for students (third edition), ELSEVIER 2014, 1161 p.
   
4. 
   Anatomy of the Human Body. University of Washington. Seattle. 2004.
   
5. 
   Xalkaro anatomik terminologiya eponimlar bilan. –Toshkent. 2011.
   
6. 
   U. G‘ofurov.Tishlarning anatomiyasi.- o‘quv qo‘llanma, Toshkent, 2015.