Мавзу 1: Жисмоний тарбия назарияси ва методикаси ўқув фан сифатида

4. Кўп серияли интервалли машқ методи. 
Бу метод бошқа методлардан фарқли ҳолда камида бир қанча машғулотларга 
мўлжаллангандир. Бу методда бирор бир фаолият уни дастлаб бўлиб юбориш ва сўнгра 
қисмлар интервалини тугатиш ҳисобига босқичма босқич бирлаштириш йўли билан аста-
секин ўзлаштириб борилади, яъни аввал қўлланиладиган интервалларнинг вақти аста-
секин камаяди ва бунинг натижасида жисмоний юкламазичлашади. Масалан: 800 м. 
масофага югуриш 3-4 қисмга бўлиб ўрганилади. Бунда ҳар бир бўлакдан белгиланган 
натижага эришиш учун зарур бўлган тезликда, жумладан, ҳар 100 м. 15-16 сония югуриб 
ўтилади. Ҳар бир бўлак орасида дам олишнинг маълум интервали белгиланиб бу интервал 
иш қобилиятининг ошишига қараб камайиб боради. Шу билан масофа қисмлари ҳам 
қуйидагича Д.П.Пугачёв кўрсатганидек бирлашиб кетади: 
I-машғулот 200 м.+200 м.+200 м. дам олиш 7 дақиқа. 
II-машғулот 300 м.+300 м.+300 м. дам олиш 7 дақиқа. 
Таянч сўзлар: Жисмоний юкламава уни бошқариш усуллари, жисмоний 
юкланишнинг турлари типлари, сўз методи, кўргазмали методи, ўйин методи, мусобақа 

---

40 
методи, қатъий таркиблаштирилган машқлар методи, такрорий ўзгарувчан машқ методи, 
такрорий тарақий этувчи машқ методи, ўзгарувчан интервалли такрорий машқ методи, 
кўп серияли интервалли машқ методи. 
ТАКРОРЛАШ УЧУН САВОЛЛАР. 
 
1. Жисмоний юклама ва уни бошқариш усуллари? 
2. Жисмоний юкланишнинг турлари типлари? 
3. Сўз методи ва ундан фойдаланиш хусусиятлари? 
4. Кўргазмали методлари ва ундан фойдаланиш хусусиятлари? 
5. Ўйин метод ива ундан фойдаланиш хусусиятлари? 
6. Мусобақа методлари ва ундан фойдаланиш хусусиятлари? 
7. Қатъий таркиблаштирилган машқлар методи ва ундан фойдаланиш хусусиятлари? 
8. Машқ 
методида жисмоний юкламава дам олишни такомиллаштириш 
хусусиятлари? 
9. Ўзлуксиз ва интерваллик жисмоний юкламарежимида стандарт такрорлаш 
методлари? 
10. Ўрганувчан машқ методи?