Mavzu: 1-§. 15-asr oxiri-16-asr boshlarida Movarounnahrda siyosiy vaziyat


Darsning asosiy qismi: (Yangi mavzu bayoni



Download 165,41 Kb.
bet167/223
Sana30.12.2021
Hajmi165,41 Kb.
#197564
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   223
Bog'liq
8-o'zbek konspekt tarix [uzsmart.uz]

Darsning asosiy qismi: (Yangi mavzu bayoni

Qoraqalpoq yozma adabiyoti

18-asrdan boshlab qoraqalpoq yozma adabiyoti shakllandi va rivojlana bordi.

18-19-asrning birinchi yarmida qoraqalpoq adabiyotining ko’zga ko’ringan qator namoyandalari qalam tebratganlarkim, ularning nomlari bugungi kunda ham ardoqlanadi. Ulardan biri Jiyen Jirov (1730-1784) edi. U mashhur baxshi sifatida kamol topdi. Ayni paytda, she’riar ham bitdi. „Hoy yigitlar, yigitlar“, „Xayr endi, do’stlar“, „Yuragimda ko’p dog’im“, „Tuyani ber“ kabi she’rlarida jamiyatdagi nohaqliklami tanqid qiladi. Jiyen Jirov hajviy she’riar ustasi ham edi. U „Hoy, xonimiz, xonimiz“, „Xon yonida to’ralar“ kabi hajviy she’riarida hukmron tabaqalarning kirdikorlarini, xalqqa o’tkazgan jabr-zulmlarini fosh etadi.

Qoraqalpoqlar-erksevar xalq. Shuning uchun ham ular doimo o’z erklari uchun ozodlik kurashi olib borgan. Ma’lumki, qozoq xoni Abulxayrga qarshi olib borilgan urushda qoraqalpoqlar yengilib qolgan edi. Bu maglubiyat natijasida ular azob-uqubatlarga duchor etilgan. Xususan, Sirdaryo bo’ylaridagi qoraqalpoqlar har yoqqa tarqab ketgan. Ularning bir qismi Toshkent atrofiga

(Chirchiq bo’ylariga), boshqa bir qismi esa Qizilqum orqali Xorazmga (Orol dengizining janubiy sohillariga) ko’chib ketgan. Mana shu ko’chishlarning guvohi bo’lgan Jiyen Jirov „Darbadar el“ nomli doston yozib, qoraqalpoqlarning mashaqqatli davri tarixini bayon etgan.

Qoraqalpoq adabiyotining ko’zga ko’ringan vakillaridan yana biri Kunxo’ja Ibrohim (1799-1880) edi. Uning butun umri muhtojlikda o’tgan. Shoirning „O’roqchilar“, „Cho’ponlar“ kabi she’rlari xalq orasida keng tarqalgan bo’lib, ularda qoraqalpoq xalqining Xiva xonligi tobeligiga tushib qolgan davrdagi og’ir ahvoli, erksiz turmushi o’z ifodasini topgan. „E1 bilan“, „Boy bolasi“, „Mening bolam“ she’rlarida esa hukmron tabaqalar kirdikorlarini fosh etadi. „Unutmasman“ hamda „Tuya ekansan“ she’rlarida u Xiva xoni ustidan kuladi.




Download 165,41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   223




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish