Mavzu: 1-§. 15-asr oxiri-16-asr boshlarida Movarounnahrda siyosiy vaziyat



Download 165,41 Kb.
bet111/223
Sana30.12.2021
Hajmi165,41 Kb.
#197564
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   223
Bog'liq
8-o'zbek konspekt tarix [uzsmart.uz]

Buxoro-Xiva munosabatlari

Abulg’oziy Bahodirxon Buxoro xoni bilan 1662-yilda sulh tuzib, 1663-yilda hokimiyatni o’g’li Anushaxonga topshiradi. Anushaxon davrida Buxoro-Xiva munosabatlari yanada keskinlashdi. Anushaxon bir necha marta Buxoro xonligi hududlarini xonavayronlikka olib kelgan harbiy yurishlar uyushtirdi. Uning qo’shini hatto Samarqandni egalladi. Nihoyat, 1685-yilda G’ijduvon yaqinidagi jangda Xiva qo’shinlari tor-mor etildi. Oxir-oqibatda, Buxoro xoni Subhonqulixon Anushaxonga qarshi Xivada fitna uyushtirdi. 1686-yilda Anushaxonning ko’ziga mil tortiladi va taxtdan tushiriladi.

Subhonqulixon Xivada o’z tarafdorlaridan shunday fitnachi guruh uyushtira olgan ediki, ular ta’sirida 16-asr oxiri 17-asr boshlarida Xivada „xonlar o’yini“-o’nlab xonlar almashinuvi sodir bo’ldi. Buning oqibatida Xiva xonligining siyosiy hayoti yanada murakkablashdi, xonlik ziddiyatlar, qaramaqarshiliklar girdobida qoldi. Xiva xoni Sherg’ozixon (1714-1728) davrida Buxoro xoni Abulfayzxon orolliklarni Xiva xoniga qarshi gijgijlay boshladi. Natijada Orolbo’yi aholisi Xiva xonligidan ajralib chiqdilar. Xiva xonligida boshlangan o’zaro kurash goh u, goh bu tomonning ustunligi bilan to Sherg’ozixon vafotiga qadar davom etdi.

Xiva xonligining siyosiy ahvoli Elbarsxon davrida (1728-1740) yanada keskinlashdi. Elbarsxon ichki nizolarni bostirib, qo’shni hududlarga ham hujumlar uyushtirdi. Ayni paytda u Nodirshohga qarshi kurashda Buxoroga yordam berishga ham intilgan edi. Nodirshoh Buxoroni tobe etgach, 1740-yili Xiva xonligiga yurish boshladi. Hazorasp yonidagi jangda Xiva qo’shinlari yengildi. Xonqada bo’lgan jangda Xiva qo’shinlari butunlay tormor etildi. Elbarsxon o’ldirildi. Nodirshoh 1740-yili Xivaga o’z odamini hokim etib tayinlab, Eronga qaytadi. Xivada Eron boshqaruv tizimi o’rnatiladi. Aholiga „moli omon“ solig’i solinadi. Ana shundan keyin Xiva xonligida parokandalik kuchaydi. O’zaro urushlar natijasida bir qancha vaqt turkman qabilalari-yovmutlar ustun kelib turdi.




Download 165,41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   223




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish