Mavzu : Ontogenetik taraqqiyot inqirozlari psixokorreksiyasi va psixoprofilaktikasi

A.Lichko va L.Rubina aniqlashicha, psixonеvrologik dispansеrlarda ro’yxatga olingan 78% o’smirlar voyaga yеtmagan bolalar ishlari bo’yicha inspеksiyada ham ro’yxatda turadi. Shu bois xaraktеr aksеntuatsiyasini erta tashhis qilish amaliy psixolog ishida juda dolzarb ahamiyat kasb etadi. Xaraktеr aksеntuatsiyasi – bu ba'zi xaraktеr xususiyatlarining o’ta kuchayib kеtishi va, oqibatda, ayrim turdagi psixogеn omillar ta'siriga bеrilishning ortishi va aksincha, boshqa ba'zi omillar ta'sirida bеriluvchanlikning susayishidir. O’smirlik davrida xaraktеr aksеntuatsiyasi xususiyatlari ayniqsa kuchayib, tashqi tomondan psixopatiyani eslatib yuboradi.

Ilk o`spirinlik davrida psixoprofilaktika va psixokorreksiya bosqichlari

Ilk o’spirinlik davrini ikkinchi o’tish davri deb hisoblash mumkin. Agar birinchi o’tish davri ko’proq bolalikka yaqin bo’lsa, ikkinchi o’tish davridabo’lgan o’spirin ko’proq yoshlik davriga yaqindir va shu jihatidan o’rganiladi hamda tadqiqetiladi. Ilk o’spirinlik davri, asosan, unda mustaqil hayotning boshlanishi (o’rta maktabni tamomlab, litsey, kollejlarga kirishi)bilan xarakterlanadi. Hayotdagi bu o’zgarishlar ilk o’spirinning shaxsiga, o’z-o’zini anglashiga ta'sir ko’rsatadi. O’smirlardan farqli o’laroq ilk o’spirinlar katta hayotni tasavvur etmaydilar, balki unda ishtirok etadilar.

Ilk o`spirinlik davrida psixoprofilaktika va psixokorreksiya bosqichlari

O’quvchilarni kasb-hunarga yo’naltirish tizimining asosiy tarkibiy qismlari quyidagi faoliyatlardan iborat:

• o’z ichiga kasbiy targ’ibot va tashviqotni olgan kasbiy ma'rifat (kasbiy axborot) ;
• u yoki bu soha, kasbga bo’lgan shaxsiy qiziqish va qobiliyatlarining birlamchi kasbiy diagnostikasi;
• kasb tanlashda mutaxassislar tomonidan individual, guruhiy yordam ko’rsatishga qaratilgan kasbiy konsultatsiya;
• ko’proq muvaffaqiyatga erishishi mumkin bo’lgan kasbni tanlab olishga qaratilgan kasbiy tanlov;
• ishlab chiqarish amaliyoti jarayonida amalga oshiriluvchi ijtimoiy-kasbiy adaptatsiya (moslashuv);
• tanlangan kasbni o’rganish jarayonida burch, mas'uliyat, kasbiy or-nomus, oriyat hislarini o’quvchilarda shakllantirishga qaratilgan kasbiy tarbiya.