Mavzu : Mustaqillik davrida nasr

Mavzu : Mustaqillik davrida nasr

O`tilgan dars mavzusidan test :

 

1.Oydin Hojiyevaning “Mustaqil Vatanni baxt nuri chaysin”she`rida oyog`iga tilla kovush emas, cho`yanday og`ir kirza etik kiyib yurgan ayolning sumbul sochlariga kim yoki nima oshiq?

A)yigitlar B)yomg`irlar C)qushlar D)gullar

2.”Men ko`ksingga boshimni qo`ydim”she`rining muallifi kim va bu she`rda qanday mavzu qalamga olingan ?

A)Usmon Azim ,ona mavzusi B)Mahmud Toir ,muhabbat mavzusi

C)Iqbol Mirzo ,do`st mavzusi D)Xurshid Davron, Vatan mavzusi

 

Mustaqillik davrida yangicha yo`nalishlar ,adabiyot maydoniga qadam qo`ygan yosh adiblarning yangi nomlari paydo bo`ldi.Mustaqillik davri o`zbek nasrida insoniy qadriyatlarni e`zozlash,milliy urf-odatlarni qadrlash mashhur tarixiy shaxslar hayotini badiiy talqin etish,zamon qahramoniga munosib obrazlarni tasvirlash kabi tamoyillar yetakchilik qiladi .

Mustaqillik davrida yangicha yo`nalishlar ,adabiyot maydoniga qadam qo`ygan yosh adiblarning yangi nomlari paydo bo`ldi.Mustaqillik davri o`zbek nasrida insoniy qadriyatlarni e`zozlash,milliy urf-odatlarni qadrlash mashhur tarixiy shaxslar hayotini badiiy talqin etish,zamon qahramoniga munosib obrazlarni tasvirlash kabi tamoyillar yetakchilik qiladi .

Ijod nima?Ijod-murakkab ruhiy-ijtimoiy hodisa.Adiblar o`z shuurida pishib yurgan asarlarini qog`ozga tushirishga ba`zi ijtimoiy-siyosiy muhitdagi erksizlik tufayli imkon topa olmasliklari ham mumkin.Sho`ro zamonida ijod erkinligi cheklab qo`yilgan edi.Biroq istiqlol iste`dodli yozuvchilarga qaldida uzoq saqlanib kelgan mavzularning badiiy talqini uchun imkoniyat berdi.S.Ahmad, O.Yoqubov,Sh.Xolmirzayev kabi adiblarimiz istiqlol yillarida mustabid tuzum davrida yaralangan qalbida qolib ketgan voqealarni “Qorako`z majnun”,”Oftob oyim”,”Muzqaymoq”kabi asarlarda bayon qildilar.

Ijod nima?Ijod-murakkab ruhiy-ijtimoiy hodisa.Adiblar o`z shuurida pishib yurgan asarlarini qog`ozga tushirishga ba`zi ijtimoiy-siyosiy muhitdagi erksizlik tufayli imkon topa olmasliklari ham mumkin.Sho`ro zamonida ijod erkinligi cheklab qo`yilgan edi.Biroq istiqlol iste`dodli yozuvchilarga qaldida uzoq saqlanib kelgan mavzularning badiiy talqini uchun imkoniyat berdi.S.Ahmad, O.Yoqubov,Sh.Xolmirzayev kabi adiblarimiz istiqlol yillarida mustabid tuzum davrida yaralangan qalbida qolib ketgan voqealarni “Qorako`z majnun”,”Oftob oyim”,”Muzqaymoq”kabi asarlarda bayon qildilar.

H I K O YA L A R:

 

1.Nazar Eshonqulning “Maymun yetaklagan odam”,”Quyun”;

2.Shukur Xolmirzayevning “Ozodlik ”,”Navro`z, Navro`z”;

3.Normurod Norqobilovning “Oriyat ”,”Quvonchli kun”;

4.Shoyim Bo`tayev “Darvesh”;

5.Murod Muhammad Do`stning “Dasht-u dalalarda ”;

6.Xurshid Do`stmuhammadning “Beozor qushning qarg`ishi”;

7.Erkin A`zamovning “Ko`k eshik ”.

 

 

QISSALAR :

Nazar Eshonqul “Qora kitob”;

Ulug`bek Hamdam “Yolg`izlik”;

Shukur Xolmirzayev “Bulut to`sgan oy ” ;

Normurod Norqobilov “Oqbo`yin”,”Tog`odami”

Ahmad A`zam ”Shoirning to`yi”

ROMANLAR :

 

Luqmon Bo`rixon

”Jaziramadagi odamlar” Salomat Vafo “Tilsim saltanati” Shukur Xolmirzayev “Olabo`ji”,”Dinazavr”

Tog`ay Murod “Otamdan qolgan dalalar ” Murod Muhammad Do`st ”Lolazor”, Muhammad Ali “Ulug` saltanat”

 

 

 

MUHAMMAD ALI

 

Atoqli o`zbek shoiri, adib ,tarjimon va olim Muhammad Ali 1942-yil

1-martda Andijon viloyatining Bo`z tumanidagi Beshkal qishlog`da dehqon oilasida tug`ilgan.Moskvada Gorkiy nomidagi Adabiyot institutida tahsil oladi.

DOSTONLARI :

”Mashrab ”,”’Gumbazdagi nur”,”Beshgul”,”Oshiqlar ertagi”.

PYESALARI :”Ulug`bek Mirzoning so`nggi kuni ”,Masposhsho va oyparcha “,”Navoiy va Boyqaro ”.

 

.

ROMANLARI:

 

“Boqiy dunyo ”(she`riy roman),”Sarbadorlar ”,”Ulug` saltanat”.

 

 

MUKOFOTLARI :

”Mehnat shuhrati” (1999- yil),”El -yurt hurmati “ordenlari (2014 -yil),” “Ulug` saltanat”asari uchun O`zbekiston Respublikasi Davlat mukofotiga sazovor bo`lgan(2007- yil).

 

 

Savollar :

 

1.Mustaqillik davrida ijod qilgan ijodkorlarni sanang.

2. Mustaqillik davrida yaratilgan hikoyalarni ayting.

3.Muhammad Alining qanday romanlarini bilasiz ?

4.Darslikdagi“Ulug`saltanat”asari

dan olingan parchani o`qish.