Mavzu : malakaviy ishlarni tayyorlashning muhim

ISHGA QO’SHIMCHA ILOVA

Ilmiy tadqiqotchi o`z oldiga aniq maqsadni qo`yib, uning

echimi bo`yicha tegishli tayyorgarlik ishlarini olib borishi kerak. Tayyorgarlik
ishlari quyidagi yo`nalishlarda amalga oshgan bo`lishi lozim: mavzuga oid
kengaytirilgan ish reja tuzilgan va ilmiy rahbar tasdig`idan o`tgan bo`lishi kerak;
mavzuga oid yig`ilgan materiallarni qayta ishlashdan avval, adabiyot va
manbalarni saralab, ulardan qaysi biri dastlab va qaysilari keyingi ketma-ketlikda
o`rganilishini aniqlab, tizimga solib olish zarur; mavzuga oid tadqiqot
materiallarini «manbalar», «adabiyotlar», «hujjatlar» kabi yo`nalishlarda,
xronologik ketma-ketlik asosida, muammoli yondashuv bo`yicha, bob, bo`lim va
paragraflarga bo`lingan holda, mintaqasiga, tiliga, mualliflariga, kontseptsiyasiga
42
bog`liq ravishda ajratib olish kerak; tadqiqotda dastlab adabiyotlarni, keyin chop
etilgan hujjatlarni, undan so`ng chop etilmagan va o`z navbatida ilmiy muomalaga
kiritilmaganlarni tahlil qilishdan boshlagan holda, arxeologiya, etnologiya,
manbashunoslik yo`nalishlarida dastlab manbalar, dala yozuvlari, ekspeditsiya
materiallarini o`rganishdan boshlagan maqsadga muvofiq; keyingi o`rganish eng
yangi tadqiqotlar va unga yaqin ilmiy izlanishlar tahliliga qaratilishi lozim. Chunki
bu hozirgi davrda ushbu tadqiqot mavzusi qanday o`rganilayotgani darajasi, qaysi
manbalarni ilmiy muomalaga kiritilgani to`g`risida ma`lumot beradi.
Yuqorida qayd etilgan vazifalar amalga oshirilgandan keyin tadqiqotchi
oldida qayta ishlangan adabiyot va manbalarni ilmiy ishning loyiha rejasi bo`yicha
ajratib chiqish mumkin bo`ladi. Bu esa ilmiy tadqiqot tuzilishi bo`yicha bevosita
ish boshlash imkoniyatini beradi. Natijada, qaysi bob, bo`lim va paragraflar
bo`yicha tadqiqotga oid materiallar etarli yoki etarli emasligi ma`lum darajada
ko`zga tashlanadi. Tadqiqot mavzusi, rejasidan kelib chiqib, har bir tadqiqot uchun
alohida bo`lgani holda, ayni paytda har qanday ilmiy ishda umumiy pritsiplarga
asoslangan quyidagilar aks etadi: kirish; asosiy qism (boblar va paragraflar);
xulosa; foydalanilgan manba va adabiyotlar ro`yxati; ilova (zarur hollarda).