Mavzu: № Elektr mashinalarni ishlatishni o‘ziga hos hususiyatlari. Reja: 2

Mavzu: 24. Elektr energiyani uzoq masofalarga uzatish

Reja:

1.

2.
Ma`lumki, elektr stantsiyalarida ishlab chiqilgan elektr energiya uzoq

masofalardagi iste`molchilarga uzatishda o`zaro parallel ulangan bir necha kuch

oshiruvchi transfarmatorlari vositasida amalga oshiriladi. Sanoatning turli

soholaridagi elektr ta`minoti tizimlarida ham parallel ulangan pasaytiruvchi

kuch transfarmatorlaridan foydalaniladi. Transfarmatorni parallel ulash uchun

qo`yiladigan muhim shartlardan biri, ularning chulgàmlari bir xil ulanish

guruhiga ega bo`lishdir.

«Elektr mashinalari» kursiga oid darslik va o`quv qo`llanmalarida ikki

chulgàmli transfarmator chulgàmlarining ulanish guruhini, asosan tsiferblatli

soatdan foydalanib aniqlash usuli bayon qilingan (bu usul standart tomonidan

ham tavsiya qilinadi) va mazkur usulning boshqa usullaridan ungayligi

taqidlangan. Shu bilan birga bu usulni tushintirishda metodik jihatdan bazi bir

kamchiliklar ham mavjud, ya`ni yuqori kuchlanishli (YuK) va past kuchlanishli

(PK) chulgàmlar EYuK lari uchun qurilgan vektor diagrammalar alohida-

alohida quriladi. «Yulduz» sxemasiga ulangan YuK sho`lgàm fazaviy EYuK

lari uchun qurilgan vektor diagrammada ikkita (masalan A va V fazalar) vektor

uchlarini o`zaro birlashtirib aniqlangan liniyaviy kuchlanish vektori chizmada

ogma holatni egallagan bo`lsa ham soatning 12 raqamiga yunaltirilgan deb

tasavvur qilinadi.

Bu jarayondagi:

a) vektor diagrammalarning bir-biriga bog`lanmagan holda

qurilishi va so`ngra ularni bir-biriga qo`shish tartibi;

b) YuK chulgàm uchun qurilgan vektor diagrammadan aniqlangan liniyaviy

kuchlanish vektori ogma holatni egallagan bo`lishidan qatiy nazar soatning 12

raqami o`rniga 0 ning izohsiz ishlatilishi talabalarda ayrim tushinmovchiliklarga

olib keladi.