Mavzu : an’anaviy musiqa madaniyatiga xos bo’lgan jamoaviy ijrochilik yo’llari reja

3.Xonandalar uchun zarur bo’lgan tabiiy jihatlar

Jo‘rovozlikda ovozlarning qanchalik tarbiyalanganligi darrov sezilib qoladi. Tarbiyalangan ovoz va xonishlarda ijrochi talqinning har bir pardasiga e’tibor beradi.

• Ma’lumki, xonanda uchun ijodkorlik faoliyatida zarur bo‘lgan barcha jihatlar mustajo bo‘lishi – bu faqat mukammal ijroni ta’minlab beradigan jarayonlardir. Lekin, aynan an’anaviy xonandalik ham xonandalarning yoshlariga nisbatan zarur bo‘lgan xususiyatlarni va vaqtiga (holatiga) qarab tarbiyalanadigan va rivojlantiradigan jihatlari, o‘zlashtirishlari va albatta, katta e’tibor bilan o‘rganishlari lozim bo‘lgan jihatlar mavjuddir. Mutaxassislar tomonidan tabiiy iqtidor albatta ijroda o‘zini namoyon etishi muqarrarligi e’tirof etilsada, tinimsiz va maqsadli mashg‘ulotlar, tarbiya va bilim orliq jarayoni ham amaliyotda o‘zini namoyon etishi begumondir.

• An’anaviy xonandalikni kasb etuvchi yoshlarning imkoniyat darajalari xususida taniqli bastakor, sozanda va xonanda O‘.Rasulov o‘z tajribalaridan kelib quyidagilarni zikr etgan: “...ovozlarni an’anaviy xonandalikka tayyorlashda quyidagilarga e’tibor berish kerak: 1. Ovoz sadosi; 2. Tabiiy tarzda shakllangan xonandalikka xos unsurlar: nola, qochirim, va h.k.; 3. Xotira, zehn, iqtidor; 4. Kuyga, she’rga munosabat; 5. Nutq; 6. Ta’limga qadar ularda shakllangan musiqiy idrok va talqinning darajasi”.

•