Mavqei alohida o‘rin egallaydi

Umumxo‘jalik  ahamiyatiga  ega  bo‘lgan  boshqa  operatsiya  xarajatlari
. 
Korxonalarning boshqa operatsiya xarajatlari quyidagilardan iborat: 
-  kadrlar  tayyorlash  va  ularni  qayta  tayyorlash  xarajatlari  (yangi  tashkil 
etilayotgan  korxonada  ishlash  uchun  normalar  doirasida  va  ulardan  ortiqcha  kadrlar 
tayyorlash va qayta tayyorlash bundan mustasno); 
-  loyiha  va  qurilish-montaj  ishlarida  chala  ishlarni  bartaraf  etish  xarajatlarini 
qoplash,  shuningdek  ob’ekt  qoshidagi  omborgacha  transportda  tashish  chogidagi 
shikastlanishlar  va  buzilishlar,  korroziyaga  qarshi  himoya  nuqsonlari  tufayli  kelib 
chiqgan taftish xarajatlari (asbob-uskunalarni qismlarga ajratish) va shunga o‘xshash 
boshqa  xarajatlar  yetkazib  beruvchi  va  ishlarni  bajarish  shartlarini  buzgan  yuridik 
shaxslar  hisobiga  mazkur  xarajatlar  chala  ishlar,  shikastlanish  yoki  zarar  ko‘rish 
uchun  javobgar  bo‘lgan  yetkazib  beruvchi  yoki  boshqa  korxonalar  hisobiga 
undirilishi mumkin bo‘lmagan darajada amalga oshiriladi; 
-  maslahat  va  axborot  xizmatlariga  haq  to‘lash,  shu  jumladan  korxona 
mulkdorlaridan  birining  tashabbusi  bo‘yicha  o‘tkazalidagan  auditorlik  xizmatlariga 
haq to‘lash; 
-  o‘zining  xizmat  ko‘rsatuvchi  ishlab  chiqarishlari  va  xo‘jaliklarni  saqlashdan 
ko‘rilgan zararlar; 
-  salomatlikni  muhofaza  qilish  va  xodimlarning  ishlab  chiqarish  jarayonida 
bevosita qatnashuvi bilan bog‘liq bo‘lmagan dam olishlarni tashkil etish tadbirlari; 
- korxona tomonidan mahsulot ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lmagan ishlar va 
xizmatlarni  (shahar  va  shaharchalarni  obodonlashtirish  ishlari,  qishloq  xo‘jaligiga 
yordam berish va boshqa xil ishlarni) bajarish xarajatlari; 

---

 
 
211 
-  kompensatsiya  va  rag‘batlantirish  tusidagi  to‘lovlar  (vaqtincha  mehnat 
layoqatini  yo‘qotgan  taqdirda  qonun  hujjatlari  bilan  belgilangan,  haqiqiy  ish  haqi 
miqdorigacha qo‘shimcha haq va boshqalar); 
-  ish  haqini  hisoblashda  hisobga  olinmaydigan  to‘lovlar  va  xarajatlar 
(qonunchilikka  muvofiq  bolani  ikki  yoshga  to‘lgungacha  parvarish  qilish  bo‘yicha 
har  oylik  nafaqani  to‘lash  bo‘yicha  xarajatlar;  pensiyaga  ustamalar;  pensiyaga 
chiqayotgan  mehnat  faxriylariga  bir  yo‘la  to‘lanadigan  nafaqalar;  xodimlarga 
to‘lanadigan moddiy yordam); 
- sogliqni saqlash ob’ektlari, qariyalar va nogironlar uylari, bolalar maktabgacha 
tarbiya  muassasalari,  sog‘lomlashtirish  lagerlari,  madaniyat  va  sport  ob’ektlari,  xalq 
ta’limi  muassasalari,  shuningdek  uy-joy  fondi  ob’ektlari  ta’minotiga  (shu  jumladan 
barcha  turdagi  ta’mirlash  ishlarini  o‘tkazishga  amortizatsiya  ajratmalari  va 
xarajatlarni  ham  qo‘shgan  holda)  joylardagi  davlat  hokimiyati  organlari  tomonidan 
belgilangan normativlar doirasidagi va ulardan ko‘proq xarajatlar; 
- vaqtincha to‘xtatib qo‘yilgan ishlab chiqarish quvvatlari va ob’ektlarini saqlash 
xarajatlari (boshqa manbalardan qoplanadigan xarajatlardan tashqari); 
- bank va depozitariy xizmatlariga to‘lovlar; 
-  ekologiya,  sog‘lomlashtrish  va  boshqa  xayriya  jamg‘armalariga,  madaniyat, 
xalq  ta’limi,  sogliqni  saqlash,  ijtimoiy  ta’minot,  jismoniy  tarbiya  va  sport 
korxonalari, muassasalari va tashkilotlariga badallar; 
-  budjetga  majburiy  to‘lovlar,  soliqlar,  yigimlar,  amaldagi  qonunchilikka 
muvofiq  to‘lanadign  va  korxona  xarajatlariga  qo‘shiladigan  maxsus  budjetdan 
tashqari jamg‘armalarga ajratmalar; 
-  zararlar,  jarimalar,  penyalar  (bekor  qilingan  ishlab  chiqarish  buyurtmalari 
bo‘yicha  yo‘qotishlar;  moddiy  boyliklarning  tabiiy  yo‘qolishi  normalari  doirasidagi 
va  normalardan  ko‘proq,  bevostita  ishlab  chiqarish  jarayoniga  tegishli  bo‘lmagan 
yo‘qotishlar hamda kamomadlar; sud xarajatlari; to‘lanishi shubhali qarzlar bo‘yicha 
zahiraga ajratmalar va boshqalar); 
- boshqa operatsiya xarajatlari.