Matyakubov O’ Milliy g’oya targ’iboti texnalogiyasi

Sinkveyn ( axborotni yig`ish) usuli 

---

 

7 

Metodni  qo`llash  jarayonida  o`quvchilardagi  tarqoq  axborotli  jarayonlar  asta 

sekin  bosqicha-bosqich  yo`naltirilgan  jarayonga  aylantirb  boriladi.  Ya`ni  

o`rganilgan bilimlarni mavzuni o`rganish davomida o`rganildai. Muayyan voqelik 

to`g`risida  yakdil  fikrga  kelinadi.  Buning  uchun  o`quvchilarda  besh  imkoniyat 

mavjud bo`ladi ya`ni sikveyn beshqatordan iborat o`ziga hos “oqshe`r” (qofiyasiz) 

bo`lib,  o`rganilayotgan    mavzuga  oid  tushunchalar  (hodissa,  jarayon,  voqea)  

qat`iyan ketma-ketlikda yozib chiqiladi. Sinkveyn orqali o`quvchilar o`z fikrlarini 

to`plash  ixcham  ifodalash  mulohazalarni  sintezlash  va  mavzu  bo`yicha  to`g`ri 

xulosalarni takomillashtirishga o`rganishadi.  

Sinkveyn tuzish tartibi: 

Birinchi  qatorda  mavzuga  oid  bosh  g`oya  (tayanch  tushuncha)  bir  so`z  (ot) 

bilan qayd etiladi. 

Ikkinchi qatorda bosh g`oya ikki sifat bilan ifodalanadi. 

Uchinchi qatorda mavzuga  oid tushunchalar uch so`z bilan bayon qilinadi. 

To`rtinchi  qatorda mavzuga oid fikr (nazariya, fakt)lar tshrtta so`zdan iborat 

bo`lishi lozim. 

Sunggi  qatorga  mavzu  mohiyatini  oydinlashtiradigan  (yoki  ma`no  jixatidan 

yaqin bo`ladigan) bitta so`z yoziladi bu ketma-ketlikni quyidagi chiziqlar bo`yicha 

loyihalash mumkin. 

1.______________________________ topshiriq 

2.____________   _____________  ___________ 

3. ____________   _____________  ___________ 

4.__________ ________ _________ ___________ 

______________________________________ natija 

Odatda    sinkveyn  mavzu  bo`yicha  biror  muammoli  vaziyatli  echish  yoki 

alohida  o`quv  elementlarini  mukammalashtirishda  talaba  tafakkurini  charxlash 

uchun  tuziladi  agar  birinchi  qatordagi  mavzu  so`z  turkumi  –  ot  orqali  ifodalansa, 

ikkinchi      qatorda  topshiriqning  muhim  hossalarni  belgilovchi  bir  juft  sifatni 

o`quvchi o`ylashi ko`p variantli javoblardan eng maqulini olishi lozim.