Matn muharri va matn protsessori dasturlariga misol sifatida quyidagi jadval

Bugungi kunda ko’pgina foydalanuvchilar asosan Microsoft Office dasturlar paketi tarkibiga kiruvchi Microsoft Word dasturidan foydalanishmoqda . Bu dastur ozining imkoniyatlari , foydalanishga qulayligi va chiroyli interfeys bilan boshqa matn muharrirlaridan ajralib turadi .

Matn muharri va matn protsessori dasturlariga misol sifatida quyidagi jadval

Matn muharrirlari
Oddiy darajadagi matn muharrirlari;	O’rta darajadagi muharrirlari;	Yuqori darajadagi matn muharrirlari;
Word Pad	Microsoft Works	Star Office Wrinter
Note Pad	Leksikon	Microsoft Word
Aditor		Microsoft Excel
Blaknot

Jadvaldan ko’rinib turibdiki , oddiy darajadagi matn muharrirlaridan faqat matn qismini qayta ishlash yani , matn qisminigina ozgartirish mumkin.

Yuqori darajadagi matn muharrirlari bejizga MS Word dasturi kiritilmagan .

MS Word yordamida ixtiyoriy ko’rinishdagi huujjatni juda tez va yuqori sifatda tayyorlash mumkin . Dasturning yana bir qulaylik tomoni shundaki , unda bir necha hujjatlar bilan , yani ularni qushish , biridan ikkinchisiga kerakli joyni olib kochirish , matn yoniga tasvir tushurish mumkin .

MS Word matn muharrirlari imkoniyatlari

1. Matn kiritish va tahlil qilish ;

2. Matnni chop etishda avval ekranda uning shaklini ko’zdan kechirish ;

3. Hujjatlarning tayyorlash shakllari bilan ishlash ;

4. Formatlash usullaridan foydalanish;

5. Xatlarni amaldagi qoidalar asosida tayyorlash ;

6. Blaknotlarni tayyorlash

7. Jadvallar bilan ishlash

8. Zarur holda yordamchi ko’rsatma berish;

9. Formulalar yozish ;

10. Imloni tekshirish ;

11. SUZLARNI BUG’INLAB KUCHIRISH;

12. Windows ilovalarini malumotlardan foydalanish;

13. Word Art yordamida reklamali matnlar tayyorlash ;

14. Diagrammalar va grafiklar , rasmlar va hokazolar chizish.

Matn muharrirlarida matnli hujjatlarni yaratish va tahrirlash usullarini

Microsoft Word 2013 varianti orqali bayon etamiz [ word suzi ingilizchadan uzbekchaga – suz degan manoni anglatadi] .

Microsofy Word 2013 dasturini ishga tushirishning quyidagi ikki usulini ko’rib chiqamiz .

1. ПУСК ВСЕ программа MICROSOFT Office 2013 Word 2013 va Enter tugmasi bosiladi.

Microsoft Word 2013 dasturi matn muharrirlarining oldingi variantlaridan foydalanuvchilar uchun ancha qulay . Sababi endu matnlar ustida bajariladigan amallar menyu bbuyicha qidirish uchun vaqt sarflanmaydi. Chunki worda lentalarda hamma amallar ochib berilgan va aniq bulimlarga bulingam\n .

Word oynasi 4 qismdan , sarlavha , lentalar , ishchi maydon holat satridan uborat.

Sarlavha satrida 4 ta qismdan iborat. a. Microsoft Office tugmasi – matnli hujjatlarni yaratish , ochish , saqlash , chop etish, yopish kabi bir qancha amallar bajaradi . b. Tez foydalanish paneli – foydalanuvchiga qulaylik yaratish uchun tez – tez foydalanib turiladigan buyruqlar belgisini joylashtirish va zarur bulganda foydalanish imkonini beradi . Unga yangi buyruqlarni qushish uchun , panelning oxirdagi tugmaga kelib sichqonchani bosish kerak. So’ng ruyhatdan kerakli buyruqlarni tanlash lozim. Sizga kerakli buyur bu ruyxatda bulmasa , boshqa buyruqlar bulimidan qushiladi. C. Tayyorlanayotgan hujjatni nomi . d. Word oynasini yig’ishtirish , kattalashtirish , yopish tugmalri joylashgan tizmli yugmachalar.

Ishchi maydon – Word matn muharririda matnlar ustida amallr bajarishda , kerakli hujjatlarni tayyorlashda foydalanadigan ish joyi . Ishchi maydon atrofida chizg’ich bulishi mumkin. CHizg’ichni o’rnatish va olib tashlash uchun menyular qatoridan

VID buyrugini tanlash kerak . Ishchi stolining ung tomonida hujjat betlarini yuqoriga pastga harakatlanuvchi tugmalar bor. Shu tugmalar pastda 1 bet yuqoriga , 1 bet pasga , o’tish belgilari mavjud .

Holat satri – tayyorlanayotgan hujjatning holatlari haqida ma’lumot beradi.

Hujjatning necha betligi va kursning joylashgan beti haqida malumot beradi.

MS Word 2013 dasturida holat satrini ekranda chiqarish uchun ГЛАВНАЯ ЗАМЕНИТЬ buyrug’I yoki [ctrl] +[h] tugmalari birikmasidan foydalaniladi.

Lentalar. Bu tushuncha Wordning oldingi variantlarida uchramaydi. Endi buyruqlarni menyulardan emas , balki lentalardan bajariladi. Lentalar asosan 8 guruhga bulinadi .

1. Bosh lenta – Windows chuntagi , Yozuv turlari olchami korinishlari , matnni formatlash stillar va tahrirlash bilan ishlashga muljallangan

2. Quyish lentasi – betlar , jadvallar, shakllar, aloqali boglanishlar , kolonitlar , turli obektli matnlar , matematik formula va belgilar , inyernet yordamida quyish uchun mo’ljallangan .

3. Dizayn – ushbu lenta yordamida temalar hujjatgta duzayn berish , shirftlarni uzgartirish , yurli hil effiktivlarni joylashtirish , hujjat orqa foniga yozuvlarni quyish , orqa fon ranglarini o’zgartirish, hujjatga bejirim ramkalarni o’rnatish mumkin.

4. Bet xossalari lentasi – Bet xossalarini tayyorlash , hujjat o’lchamlarini o’zgartirish , orqali intervallarni o’zgarturish , hujjatni kalonkalarga bulish , hujjat maydonlarini o’zgartirish va tartiblash kabi amallarni bajarishga muljallangan.

5. Havolalar lentasi – mundarejalar, havolalar, adabiyotlar ruyxatini yuzish , obyektlarni nomlash , jadvalli havolalar , turli xil elemenylarni o’rnatish , snoskalarni joylashtirish , hujjat sitillarini urnatish , mundarejalarni tartiblash va boshqa amallarni o’rnatish uchun muljallangan.

6. Junatishlar lentasi – junatmalarni yaratish , qullash, tuldirish, kurish, uzatish, yakum\nlash bulimlaridan iborat .

7. Taqrizlash lentasi – suzlarni tekshirish , izohlar quyish, tuzatish . ozgarishlar , solishtirish va himoyalash hizmatlari , hujjatlarni oldingi va keying holatga utkazish , tarjima ishlarini amalga oshirish , sozlash , matnlarni orfologik tugriligini tekshirish uchun muljallangan.

8. Kurinish lentasi. – Hjjatning kurinish hususiyatlari , ishchi maydonda qulayliklar , mashshtab , oynalar, makroslar bilan muljallangan.

Lentalar bilan ishlash foydalanuvchiga kata qulayliklar yaratib beradi . Sichqonchasiz ham lentalardan foydalanib boladi. BUNING uchun [Alt] tugmasi bosib turish kerak va word oynasida lentalar , belgilar ustida harflar hosil buladi va shu harflar bilan lentalarga utib , lenta ichidagi belgilarda ham harflar hosil buladi . Masalan , biror bir rasm quyishni olsak. Buning uchun [Alt] tugmasini bosamiz . Ekranda belgilar va lentalarda harflar hosil buladiva [c] harfini bosib quyish ВСТАВКА lentasiga o’tamiz.