«materialshunoslik»

Bo’yash jarayonida kelib chiqadigan nuqsonlar. Gazlamalarni bo’yash jarayonida pigmentlar ishlatiladi. Pigmentlar - suvda erimaydigan organik bo’yoqlar yoki mineral moddalar. Gazlamani bo’yash uchun pigmentlar maxsus bog’lovchi sintetik smolalar yordamida gazlama tolalariga yopishtiriladi. Sintetik smolalar 100°C dan yuqori temperaturada erimaydigan holatga o’tadi va pigmentlarni gazlama sirtida mustahkam ushlab turadi.

Pigmentlar yorug’lik ta’siriga chidamli har xil ranglar hosil qilishi mumkin.

Pigmentlar bilan bo’yalganda kelib chiqadigan nuqsonlarga quyidagilar sabab bo’lishi mumkin: gazlama strukturasining notekisligi, qaynatish va oqartirishda gazlamaning bo’yashga yaxshi tayyorlanmaganligi, bo’yoq resepti va bo’yash rejimining buzilishi, bo’yash jihozlarining buzuqligi. Quyida bo’yashda uchraydigan nuqsonlar keltirilgan.

Chala bo’yalganlik - bunda gazlamaning u er bu eri oqimtir bo’lib qoladi, bo’yoq gazlamaga yaxshi singmagan bo’ladi. Gazlama bo’yashga yaxshi tayyorlanmaganligi, bo’yash rejimi buzilganligi, shuningdek, qalin paltoli gazlamalarni o’ta bo’yab yuboirish natijasida kelib chiqishi mumkin. Bu nuqsonlar gazlamani ko’rinishini buzadi.

Har xil tuslilik - bo’yalgan gazlamaning rangi bir tekis bo’lmay, bir joyi och, bir joyi to’q bo’lib qolishi. Bunady nuqson bitta gazlama to’pida ham, gazlamaning partiyasida ham uchraydi. Har xil tuslilik ayniqsa, to’quvchilik buyumida seziladi.

Belgilar - bu gazlamani yaxshi taranglamay bo’yalganda oqish strelka va yo’llar hosil qilishi. Buyumlarning ko’rinadigan joylarida bunday nuqsonlar bo’lishiga yo’l qo’yilmaydi. Bo’ylama yoki ko’ndalang ( tanda yoki arqoq yo’nalishida) yo’l yo’llik paydo bo’lishi. Gazlamaning strukturasi notekis bo’lganda, shuningdek, gazlamani to’p-to’p qilib bo’yaganda, notekis ishlov berilganda kelib chiqadi. Buyumning ko’rinadigan joylarida yo’llar bo’lsa, u past sortga o’tkaziladi. Bo’yalgandan keyin gazlamani yaxshi yuvmaslik natijasida gazlama rangining ishqalanishga chidamsizligi. Bunday nuqson gazlamani rangining pishiqligiga qarab, sortlarga ajratishda hisobga olinadi.

Bronza tusga kirish: bunday nuqson natriy sulfat kam yoki bo’yoq ortiqcha bo’lishi natijasida kelib chiqadi. Bunday nuqsonni yo’qotish uchun gazlama boshqattan bo’yaladi.

Qora anilin bilan bo’yash paytida resepning yoki bo’yash rejimining buzilish natijasida gazlama bo’shashib ketishi mumkin. Gazlama uzoq muddat saqlaganda ham nuqson paydo bo’ladi.

Dog’ va hollar - bo’yoq yaxshi erimaganda paydo bo’ladi. Moy va zang dog’lari ham uchrashi mumkin. Bu dog’lar jihozlarga yaxshi qaramaslik natijasida paydo bo’ladi.

Oqish joylar - gazlamalarda ohak dog’lari bo’lganda paydo bo’ladi. Gazlamani sortini aniqlashda turli o’lchamdagi har xil dog’lar hisoga olinadi.

Gazlamaga rangli naqsh tushurish jarayoni gul bosish deb ataladi.

Gul bosishning uch xili : to’g’ridan-to’gri , tezoblash va rezerv usullari

mavjud.