Материалшунослик ва Машинасозлик

K esib ishlash usullari xilm a-xil b o 'lib , ular asosan y o 'n ish ,
randalash, parm alash, frezalash, jilvirlash xillariga b o 'lin ad i. To-
karlik stanogida zagotovkadan qirindi yo 'n ish uchun uning ay-
lanm a harakati bilan keskichning ilgarilam a harakati birga ke-
chishi kerak.
Q irindining ajralishini ta'm inlovchi bu harakat asosiy hara-
ka! deyiladi. B unda zagotovkaning aylanm a harakati bosh hara-
kat b o 'lib , keskichning ilgarilam a harakati surish harakati
bo'ladi.
Materiallarni parmalash, frezalash stanoklari va
ularda bajariladigan ishlar
l-§. Parmalash stanoklari va ularda bajariladigan ishlar
M ateriallar parm alar bilan parmalab teshiklar ochish va te-
shiklarni kengaytirish k o ‘p q o ‘llaniladigan usullardan biridir.
Shu sababli parmalash stanoklari stanoklar parkining 12-15% ini
tashkil etadi. Parmalash stanoklarida kesish asbobi parma, zen-
ker, razvyortkalardan iborat bo'ladi.
154-rasmda parmalash va spiral silindrik parma keltirilgan.
Parmani ish qismining yo‘naltiruvchi va kesuvchi qirralari vintsi-
mon bo'lib, parmalashda ariqchalardan qirindi tashqariga chiqadi.
Lentasi esa parmaning teshik devoriga ishqalanishini kamaytiradi.
Q uyrug‘i parmani stanok shpindelga kiritib mahkamlashga,
panjasi esa uni shpindeldan chiqarishga xizmat etadi. B o‘yin
qismi parmani jilvirlashda abraziv toshni chiqishini ta’minlaydi.
Parma kesish qismining geometrik parametrlariga uchburchagi
(2ф), vintsimon ariqchaning qiyalik burchagi (со), old va ketingi
burchaklari (y,a), ko‘ndalang qirra (tig‘) ning qiyalik burchagi (A,)
kiradi. Odatda, po‘lat cho'yan, bronzalarni parmalashda 2ф=116-
120°, latun alyuminiy qotishmalarini parmalashda 130°. со burchak