Materialshunoslik indd

Nazorat savollari:
1.
 
Po‘latning zanglamaslik xossasini qaysi element ta’minlaydi?
2.  Olovbardosh va issiqbardosh po‘latlarni farqlab bering?
3.  Maxsus xossali po‘latlarga tarif bering?
4.  Tezkesar po‘latlarni qanday turlari mavjud?
5.  Nikelni  qo‘shilishi  po‘latning  qaysi  xossalariga  ta’sir 
ko‘rsatadi?
6.  4X12Н8Г8 MФБ qanday po‘lat turiga kiradi? 
7.  Yuqori haroratli materiallar qayerlarda qo‘llaniladi?
8.  XН55ВMTФKЮ qanday qotishma?

---

90
7-BoB. ALoHIdA XoSSALI Po‘LATLAR
7.1. Om qonuni
Qattiq  moddalarni  muhim  хossalaridan  biri  ularni 
o‘tkazuvchanligidir.  Bu  Om  qonuni  bilan  ifodalanadi.  Om  qonuni 
tok I ni (elektr zaryadini o‘tish tezligi) qo‘yilgan kuchlanish 
v
 bilan 
bog‘laydi:
V=I∙R(7.1)
R 
– tok o‘tayotgan namuna qarshiligi.
O‘lchash birliklari: volt (Dj/Kl), Amper (Kl/s), Om (V/A)
Elektr qarshiligi kattaligi namunaning o‘lchamlariga va ko‘pchilik 
moddalar  uchun  tokka  bog‘liq  bo‘ladi.  Nisbiy  qarshilik 
ρ
 namuna 
shakli va o‘lchamlariga bog‘liq emas va quyidagicha aniqlanadi.
ρ=RA∙l(7.2)
l
 – 
kuchlanish o‘lchaniladigan 
ikki nuqta orasidagi masofa.
A
 – namuna ko‘ndalang kesim yuzasi, tok yo‘nalishiga perpendi
-
kular tik holda o‘lchanadi, o‘lchash birligi – Om∙m.
ρ=VA/IL(7.3)