Materialshunoslik indd

11.4-rasm. Moddalarning magnit xossalari.
Polikristall magnetiklarda anizotropiya keskin ifodalangan hollar
-
da ferromagnetik magnit teksturaga ega bo‘ladi (5.5-rasm). Kerakli 
magnit tekstura olish orqali materialda ma’lum yo‘nalishda yuqori 
magnit xarakteristikaga erishishi mumkin. 
   a)                       b)                       d)                                e)
11.5-rasm. Ferromagnit materiallarning magnitlanishi.
Tashqi magnit maydoni ta’sirida ferromagnit materialning mag-
nitlanish jarayoni quyidagicha kechadi: 1)magnit momenti maydon 
yo‘nalishi bilan kichik burchak hosil qilgan domenlar kattalashadi va 
boshqa domenlar o‘lchami kichrayadi; 2) magnit momentlari may
-

---

196
don yo‘nalishi uzra buriladi va bir xil yo‘nalishga ega bo‘ladi. Magnit 
to‘yinishi domenning kattalashishi to‘xtaganda va o‘z-o‘zidan mag-
nitlangan barcha monokristall qismlarning magnit momenti maydon 
uzra yo‘nalganida sodir bo‘ladi.
Ferromagnit monokristallari magnitlanayotganda ularning chiziqli 
o‘lchamlari o‘zgaradi. Bu hodisa magnit­striksiya deyiladi. Temir mo
-
nokristallining magnit-striksiyasi kristallning har xil yo‘nalishlarida 
turlicha bo‘ladi.
Ferromagnit materialining magnitlanish jarayoni gisterezis egri 
chizig‘i B (H) bilan ifodalanadi va u barcha ferromagnitlarda bir­biri
-
ga o‘xshash bo‘ladi (5.6­rasm). 
                a)                                                  b)