Materialshunoslik indd

10.13-rasm. P turidagi aralashmali yarimo‘tkazgichlar uchun 
elektron aloqalar modeli: a – borning uch valentli atomi kabi be-
gona atom kremniy atomini almashtiradi
23
.
23
 Callister,William D., Materials science and engineering: an introduction, 7th 
ed.p.cm/ ­ Printed in the United States of America/ John Wiley & Sons, Inc.­ 
2014. 743­bet

---

186
Bu holat bitta valentli elektron defitsitiga yoki aralashmali atom 
bilan bog‘langan teshikning yuzaga kelishiga olib keladi; 
b
 –elektr 
maydoni ta’sirida teshikning surilishi.
Yarimo‘tkazgich  materiallarga  nisbiy  qarshiligi  r=
10-
3
-10-
10 
Om*sm bo‘lgan materiallar kiradi. Bunga Mendeleyev davriy siste
-
masidagi 12 element kiradi: bor, uglerod (olmos), kremniy, germaniy, 
qo‘rg‘oshin(Sn
0
), fosfor, mishyak, surma, oltingugurt, selen, tellur, 
yod.  Bundan  tashqari,  bir  qancha  kimyoviy  birikmalar  ham  kiradi. 
Eng ko‘p tarqalgani germaniy(Ge) va kremniy(Si) hisoblanadi.
Yarimo‘tkazgichlarda tokni paydo bo‘lishi uchun valent zonasida
-
gi elektronlarning bir qismi tok o‘tkazish zonasiga o‘tib elektr zary-
adini tashuvchisiga aylangan bo‘ladi.