Materiallarning xossalari va ularni tadqiqot usullari

Laboratoriya ishi №4

MAVZU: PMT-3 QURILMASIDA MIKROQATTIQLIKNI ANIQLASH.

Ishdan maqsad.

Materiallarning mikroqattiqligini aniqlashda PMT-3 qurilmasidan foydalanishni o’rganish.

Nazariy ma’lumotlar.

PMT-3 mikrofartalligini sinov qurilmasining tavsifi va qo'llanilishi:

PMT-3 mikrorayonligi hisoblagichi materialning, qotishmalarning, shisha, keramika va minerallarning mikrorayonligini o'lchash uchun mo'ljallangan bo'lib, Vickers olmos uchini tetraedr piramidasining kvadrat asosi bilan sinov materialiga bosib, bosimning geometrik va mexanik o'xshashligini ta'minlaydi.

Printerlarning diagonallarini o'lchash fotoelektrik okulyar mikrometr va elektron hisoblash moslamasi (EVU) yordamida, shuningdek, MOV-1-16x vintli okulyar mikrometr yordamida amalga oshiriladi. Microhardness sinov mikroskopi sinov ob'ektini engil va qorong'i joyda ko'rishga imkon beradi.

PMT-3 qurilmasi.

PMT-3 mikrofartalligini sinov vositasining texnik tavsifi:
Yuklanish oralig'i 0,0196 ... 4,9 N ni tashkil qiladi.

Yuklarni boshqarish - qo'llanma.

Kattalashtirish mikroskopining mikrodaraji 130, 500, 800.

Umumiy o'lchovlar, 270 x 290 x 470 mm dan oshmasligi kerak.

Vazni 22 kg dan oshmaydi.

Moos shkalasi — minerallar nisbiy qattiqligining oʻn ballik shkalasi. Nemis olimi F. Moos tomonidan 1811 yilda taklif qilingan. Qattiklikning 10 ta etalonidan iborat. Moos shkalasi boʻyicha ularning joylashish tartibi quyidagicha: talk — 1; gips—2; kalsit —3; flyuorit—4; apatit—5; ortoklaz—6; kvars—7; topaz—8; korund—9; olmos—10.C Nisbiy kattiklik Moos shkalasi etaloni bilan sinalayotgan obʼyekt yuzasiga chizib aniqlanadi. Minerallarning faol va passiv qattiqligi farq qilinadi. Agar mineral bilan oʻzining boʻlagi tirnalganda iz qoldirsa, u faol qattik/shkka ega boʻladi (mas, olmos). Qattiqligi 5 boʻlgan etalon bilan tadqiq qilinayotgan namuna tirnalganda iz qoldirsa va u oʻz navbatida kattikligi 4 boʻlgan etalonda iz qoldirsa, u holda oʻrtadagi mineralning qattikligi 4,5 ga teng boʻladi. Moos shkalasidan minerallarga tez tashhis qoʻyishda foydalaniladi. Aniq qattiqlik esa priborlar yordamida aniqlanadi. Minerallar k.attiqligi ularning zichligi bilan bir qatorda minerallarning eng muhim konstanti hisoblanadi.