Materiallarining izohli bibliografiyasi

1912 
1. 
Sho‘ro (Samarqandli Baqoxo‘ja bin Sayyidhodixo‘ja o‘g‘li).
Sart va 
tatar. 
№
1, 1.01.1912, 2. Sart so‘zining qozoqlar tarafidan o‘troq aholiga 
nisbatan haqorat shaklida ishlatilishi, Ostroumov 300 betlik kitob yozib, 
so‘zning ma’nosini ochib bermagan, tatar so‘zi ham shunday, turkiylikni 
saqlash kerakligi haqida. 
2. 
Vaqt; Tarjimon
. Xiva ahvoli. 
№
1, 1.01.1912, 3. Xiva xoni moliyaviy 
islohot o‘tkazishga farmon bergan edi, mulk va boylik nisbatiga qarab soliq 
olish, xon safardaligida 7 boy ma’murlar xonning bu farmoni shariatga 
xilof, deb fitna chiqarishgan, turkmanlarni ham soliq to‘lamaslikka targ‘ib 
qilishgan, xon qaytgandan keyin hamma narsani aniqlab, fitnachilarga 
tegishli jazolarini bergani haqida. 

---

Tarjimon (1883 – 1917) Gazetasidagi Turkiston Materiallarining Izohli Bibliografiyasi 
193 
3. Doxiliya 
xabarlari. 
№
1, 1.01.1912, 3. Toshkent uyezdi rus ovullari aholisi 
barcha aroq do‘konlarini yopish haqida kelishib Turkiston general 
gubernatoriga murojaat qilishgan, gubernator aroq haqida yangi qonun 
chiqmagan, deb tasdiqlamagani haqida. 
4. Milliy maishat. 
№
4, 20.01.1912, 2. Bu kunlarda Buxoroda “Buxoroi 
Sharif” nomida kundalik gazeta nashri boshlanadi, gazetani bir shirkat nashr 
etadi, shirkatning muassislari 6 rus, 6 buxoroli va 3 eronli jami 15 kishi. 
5. Doxiliya xabarlari. 
№
4, 20.01.1912, 3. Turkistonda hukumat idoralarida 
xizmat qiladigan ofitserlar o‘zbekchani bilishi majburiy bo‘lishi haqida. 
6. Doxiliya xabarlari. 
№
5, 27.01.1912, 3. Toshkentdan ko‘p yahudilar 
chiqarib yuborilgan, ular orasida “Russkiy vneshniy bank” mudiri 
Ozarinskiy ham bor, katta savdogarlar Turkiston general gubernatoriga uni 
qoldirish uchun murojaatlari yordam bermagani haqida. 
7. Milliy maishat. 
№
6, 3.02.1912, 2. Toshkent dumasidagi rus vakillari 
musulmon ayollarini chechak kasaliga qarshi emlashga bepul o‘qitilishi 
haqida qaror qilgan, musulmon vakillari bizni ayollar buni qilmaydi, deb 
rozi bo‘lmagani haqida. 
8. 
Vaqt
. Toshkentda “Sharq o‘g‘ranuv” jamiyati. 
№
7, 10.02.1912, 2. 
Imperator huzuridagi Sharq jamiyatning Toshkentdagi shu’basi raisi 
Ostroumov, shu’ba tarixga oid asarlarni tadqiq etib, ko‘p kitoblari nashr 
qildi, mahalliy til o‘rganish kurslari ochdi, katta yoshdagi mahalliy aholiga 
rus tili kurslari, rus harbiylarini islom dinidan xabardor qilish, yana bir 
qancha islom tarixi bilan bog‘liq ma‘ruzalar qilinishi haqida. 
9. 
Vaqt.
Islomlig‘a doir darslar. 
№
8, 17.02.1912, 2. Ostroumov Toshkent 
askariy klubida 8-fevralda “Islom olami, uning moziysi va bugungi holi” 
nomida lektsiya o‘qigani haqida. 
10. Doxiliya xabarlari. 
№
8, 17.02.1912, 2,3. 1) Buxoroning Sherobod va 
Boysun bekliklarida Amudaryo sohilidagi 22 ming desyatina yer 100 ming 
rublga rus askariy muhandisiga 99 yilga ijaraga berilgan; 2) Turkistonga 
hukumat tarafidan zamonaviy uskunalar keltirilib, paxta tozalash zavodlari 
quriladi. 
11. 
Yulduz
. Milliy maishat. 
№
9, 24.02.1912, 2. Xiva vazirlaridan Sayyid 
Islomxo‘jaga hukumatga sadoqat xizmati uchun xon tarafidan “vaziri 
akbar” darajasi berilgan, Islomxo‘ja Xivada ta’sisoti xayriya vujudga 
keltirish uchun o‘zidan 100 ming rubl iona etgani haqida. 
12. Doxiliya xabarlari. 
№
9, 24.02.1912, 2. Buxoro amiri dehqonlarga yordam 
sifatida 180 ming rubl tayinlagan, bu pul Rossiyadan taklif qilingan 
ma’murlar tarafidan sarf etilishi haqida. 
13. Milliy maishat. 
№
10, 2.03.1912, 2. 1) Xiva xonining da’vati bilan Xivada 
yangi usulli katta xastaxona va bir necha ko‘prik va boshqa shu kabilar 

---

Zaynabidin Abdirashidov 
194 
qurilishi uchun Moskvadan arxitektor Rop kelgan, qilinadigan ishlar uchun 
1 mln rubl ajratilgan; 2) Asakada 7 o‘g‘rini aholi politsiya qo‘lidan tortib 
olib o‘ldirgan, ko‘p vaqt ular atrofdagi odamlarga katta zarar keltirgani 
haqida. 
14. 
Yulduz
. Milliy maishat. 
№
12, 16.03.1912, 1. Qo‘qon ziyolilari umumiy 
qiroatxona ochish uchun shahar idorasiga murojaat qilishgan, rad javobi 
olingani haqida. 
15. 
Kaspiy
. Milliy maishat. 
№
12, 16.03.1912, 1. Buxoroda nashr bo‘layotgan 
“Buxoroi Sharif” gazetasining muharrirligiga Boku eronlilarining “Ittihod” 
maktabi diniy ilm muallimi va “Haqiqati Afkor” gazetasida muharrir 
bo‘lgan Mirzo Jalol Yusufzoda taklif qilingani haqida. 
16. Ulug‘bek haykali. 
№
12, 16.03.1912, 2. Ulug‘bekka haykal o‘rnatishni 
Rusiya arxeologiya jamiyati taklif qilgan edi, haykalning 3 loyihasi 
tayyorlangan, tasvir, chashma, rasadxona ta’miri, bundan Registonda 
chashma va rasadxona ta’miri amalga oshiriladi, Peterburgdan 
Samarqandga muhandis kelgani haqida. 
17. Doxiliya xabarlari. 
№
14, 30.03.1912, 3. Toshkentda ziroat vaziri va davlat 
majlisining bir necha a’zosi paxta masalasida majlis o‘tkizgan, ko‘proq ekin 
maydonlari tashkil etish va Amerikadan umuman paxta olmaslik tadorigini 
ko‘rish haqida. 
18. Milliy maishat. 
№
15, 6.04.1912, 2. Yangi Buxoroda fosiycha nashr 
bo‘layotgan “Buxoroi Sharif”ning bir necha soni idoraga kelgan, tili ochiq, 
mundarijasi go‘zal, muharriri kavkazlik Jalol Yusufzoda, noshiri Levin 
(yahudiy), Levin matbaachi bo‘lib musulmonlarga bir necha kitoblar nashr 
etgani gazetadagi e’lonlardan ma’lum. 
19. Doxiliya xabarlari. 
№
15, 6.04.1912, 3. Toshkentda ziroat vaziri 
ishtirokidagi majlisda quyidagi qarorlar: sug‘orish ishlarini isloh etish, suv 
taqsimoti, ekin yerini ko‘paytirish, oshlik ekilgan yerlarga paxta ekmoq, 
oshlik mahsulotlarini Rossiyadan keltirmoq, paxta ekilmagan yerlarda 
tajriba qilmoq, ich Rossiyadan ishchilar jalb qilish, aholiga 150 mln rubl 
kredit berish. 
20.