Materiallar

и 
r   и 
Д a = y h - — h
 = ----- ,
G  
GA

---

A b s o lu t  s iljis h   s iljitu v c h i  k u c h   va  k e s im la r  o ra s id a g i  m asofaga  to ‘ g ‘ ri, 
k o ‘ n d a la n g   kesim   yu za   va   s iljis h d a g i  e la s tik lik   m o d u lig a   te s k a ri  p ro ­
p o rs io n a l  ekan.
G u k   q o n u n i  absolut  s iljis h   u ch u n   ana  shunday  ifo d a la n a d i.
G u k   q o n u n i  c h o ‘ z ilis h   va  s iq ilis h   uchun  q u y id a g ic h a   ifo d a la n is h in i  il-  
g a ri  k o ‘ rib   o ‘tgan  edik;
Iz o t r o p   m a te ria lla r  u c h u n   s iljis h d a g i  e la s t ik lik   m o d u li  G   b ila n  
c h o ‘ z ilis h d a g i  e la s tik lik   m o d u li  E  orasida  m a ’ lu m   b o g ‘ lanish  m a vju d .  B u  
bogM anishning  m a te m a tik  ifo d a s in i  k e ltirib   c h iq a ris h   uchun  s o f  s iljis h   h o - 
Ia tid a g i  e lem entni  k o ‘ rib   o ‘ tam iz.
S o f  s iljis h n in g   o ‘ zi  nim a?  T e k is   k u c h la n is h   h o la tid a   boMgan  p riz m a tik  
sterjendan  m a ’ lu m   b u rch a k  v a   y o ‘ n a lish d a   to ‘ g ‘ r i  to ‘ rtb u rc h a k   s h a k lli  shun­
day  elem entar  boMakcha  a jra tib   o lis h   m u m k in -k i,  unga  fa q a t  u rin m a   ku ch ­
la n is h la r  ta ’ sir  etadi.  N o rm a l  k u c h la n is h la r  n o lg a   teng  boMadi.  A n a   shun­
day  h o la td a ,  y a ’ ni  faqat  u rin m a   k u c h la n is h la r  ta ’ s irid a   h o sil  boMgan  d e fo r­
m a tsiya  
s o f  siljish
  deb  ataladi  (5 .4 -ra sm ).  S o f  s iljis h   m a te ria ln in g   h a jm i 
o ‘ z g a rm a y d ig a n   b ir d a n -b ir  te k is   k u c h la n is h   h o la tid ir ,  b u n d a   e le m e n ta r 
boM akcha  faqat  sh a k lin i  o ‘ z g a rtira d i.
E n d i  E  b ila n   G   orasidagi  bogM anishni  a niqlashga  o ‘ ta m iz .  S o f  s iljis h  
tu fa y li  A C   dia g on a l  AS  m asofaga  uzayadi  (5 .5 -ra sm ):
5.4-rasm.
5.5-rasm

---