Материаллар хисоби



Download 32,22 Kb.
bet2/5
Sana25.02.2022
Hajmi32,22 Kb.
#286187
1   2   3   4   5
Bog'liq
Материаллар хисоби

8.2. Материалларнинг бахоланиши
Материалларни бахолаш. Моддий кийматликлар синтетик счетларда икки бахода курсатилиши мумкин: 1) хакикий сотиб олиш таннархида ёки 2) хисоб бахосида.
Моддий кийматликларнинг хакикий таннрахи куйидагилардан ташкил топади: сотиб олиш харажатлари; таъминот ташкилотига туланган кушимчалар; божхона туловлари; ортиш, ташиш, тушириш, саклаш харажатлари; хом-аше биржаларининг хизматлари киймати ва бошкалар.
Материалларнинг хакикий таннархини хисоблаш анчагина хисоб-китобларни талаб килади ва бухгалтерия ходимларининг анчагина вактини олади. шунинг учун хам корхоналарда факат асосий хом-аше ва материалларнинг хакикий таннархи аникланади ва колган ишлаб чикариш захиралари ишлаб чикариш жараёнига берилаетганда катъий хисоб бахоларида берилади. катъий хисоб бахолари учун ушбу материалларнинг режа таннархи, уртача сотиб олиш бахолари ва бошкалар асос килиб олинади.
Материалларнинг хакикий таннархининг катъий хисоб бахоларидан фарки алохида 16 "Материаллар кийматининг четланиши”синтетик счетида хисобга олиб борилади.
Корхоналар бухгалтерияларида компьютерларнинг кенг кулланилиши материалларнинг хакикий таннархини хисоблашни анча енгиллаштирди ва катъий хисоб бахоларини куллашга эхтиёж колдирмаяпти.
Моддий кийматликларни ишлаб чикариш жараёнига берилганда уларни куйидаги усулларда бахолаб хисобдан учиришга рухсат этилган:

  • уртача таннархи буйича;

  • биринчи сотиб олинган ишлаб чикариш захираларининг таннрахи буйича (фифо усуллари);

  • охирги сотиб олинган ишлаб чикариш захираларининг таннрахи буйича (лифо усуллари).

а) Уртача тортилган киймат усули - ТМЗ хар бир бирлигининг киймати хисобот давридаги бошида бир типли ТМЗ бирликлари ва хисобот даври давомида сотиб олинган ёки ишлаб чикарилган бир типли бирликлармнинг уртача тортилган киймат буйича аникланади. ТМЗ бирлигининг уртача тортилган киймати ТМЗнинг бутун кийматини шу захиралар бирликларининг сонига булиш билан аникланади.
б) Биринчи харид бахолари буйича бахолаш усули (ФИФО - биринчи кирим - биринчи чиким) - биринчи навбатда сотиб олинган товарларнинг таннархи биринчи навбатда сотиб юборилган товарларга олиб борилиши керак деган тахминга асосланган.
в) Охирги харид нархлари буйича бахолаш усули (ЛИФО - охирги кирим - биринчи чиким) - охирги харид килинган товарларнинг таннархи биринчи навбатда сотилган товарларнинг кийматини аниклаш учун, хисобот даврининг охирига булган захираларнинг таннархи эса биринчи навбатда харид килинган товарлар таннархи асосида хисоб килинади, деган тахминга асосланган.
Жадвалда ишлаб чикаришга сарфланган моддий кийматликларнинг Фифо ва Лифо усулларида хисобдан чикарилиши акс эттирилган.
Бахолашни ФИФО ва ЛИФО усулларини куллайдиган корхоналарда моддий кийматликларнинг аналитик хисоби хар бир партия буйича юритилиши зарур.
Материалларнинг келиб тушиши ва сарфланишини хужжатлаштириш .
Корхонага келиб тушадиган ва ишлаб чикаришга сарфланадиган ишлаб чикариш захиралари тегишли дастлабки хужжатларга асосан расмийлаштирилади.
Материалларнинг келиб тушиши ва сарфланишини акс эттирувчи дастлабки хужжатларнинг тугри расмийлаштирилиши моддий кийматликларнинг хисобини асосини ташкил килади. Чунки дастлабки хужжатлар асосида ишлаб чикариш захираларининг келиб тушиши ичидаги харакати ва ишлаб чикаришга сарфланиши устидан назорат амалга оширилади.
Материалларнинг харакатини акс эттирувчи хужжатларни расмийлаштиришда улар хар томонлама чукур текширилиши зарур. Бунда асосий эътибор хужалик жараёнини содир килган шахслар имзосининг мавжудлиги ва уларнинг хакикийлигини текшириш зарур. Моддий кийматликларнинг харакати билан боглик булган хужалик жараёнларини тегишли хужжатларда акс эттиришни назорат килиш вазифаси корхонанинг бош бухгалтерия ва ишлаб чикариш булинмаларнинг рахбарларига юклатилган.
Моддий кийматликларни ФИФО ва ЛИФО усулларида бахолаш


Download 32,22 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish