Matematikani o`qitish tamoyillari,shakllari va uslublari

8-ma’ruza. Informatikani zamonaviy vositalar asosida o’qitishni loyihalashtirish

Reja:

• Zamonaviy axborot texnologiyalari.
• Informatikani o’qitishda elektron ma’ruza, taqdimotlarni loyihalashtirish.
• Informatikani o’qitishda video fayl (tasvir)larni, multimediali uslubiy ishlanmalarni loyihalashtirish.
• Informatikani o’qitishda internet, informatikaga doir dasturiy vositalarni loyihalashtirish.

1. Zamonaviy axborot texnologiyalari

Zamonaviy axborot texnologiyalari о‘zi nima? Texnologiya bu mahsulotni qayta ishlash, yaratish usullari majmuidir. axborot texnologiyalari bu axborot ustida bajarish mumkin bо‘lgan amallardir. Bu - axborotni saqlash, yigish, qayta ishlash, saralash, uzatish va hokazo. Zamonaviy axborot texnologiyalari bu axborot ustida bajarish mumkin bо‘lgan zamonaviy texnologiyalardir. Zamonaviy axborot texnologiyalari: kompyuter texnologiyalari, tarmoqlar, internet, multimedia. Jurnalistika va ommaviy axborot vositalarida axborot texnologiyalarining quyidagi guruhlari mavjud:

• Nashriyotda zamonaviy axborot texnologiyalari.
• Radioda zamonaviy axborot texnologiyalari.
• Televideniyada zamonaviy axborot texnologiyalari.

Zamonaviy axborot texnologiyalari vositalari

Zamonaviy komputerga mo‘ljallangan didaktik dasturlar (elektron darslik, kompyuter topshiriqnomalari, multimediyali elektron darsliklar, gipermatnli axborot-ma'lumot tizimlari, elektron arxivlar, elektron kataloglar, ma'lumotnomalar, ensiklopediyalar, sinovchi va shakllantiruvchi trenajyor dasturlar) o‘qitishning multimediyali vositalari sirasiga kiradi. Multimediya didaktik material uzatishni yuqori darajada qulay va ko‘rgazmali bo‘lishini ta'minlaydi, bu, o‘z navbatida, talabalarda o‘rganishga qiziqishni orttiradi.Ta'limga yangi texnologiyalarning kirib kelishi — axborotni uzatish va qayta ishlashning elektron vositalariga asoslangan yangi ta'lim texnologiyalarining va o‘qitish shakllarining paydo bo‘lishiga olib keladi. Masofaviy o‘qitishda quyidagi texnik vosita va texnologiyalar qo‘llaniladi.

O‘rgatuvchi, sinovchi va aloqa vositalari. O‘rgatuvchi vositalarga izohli lug‘atlar, qidiruv vositalari, elektron o‘quv qo‘llanmalar, ma'ruzalarning videokursi va boshqalar kiradi. Sinov vositalariga test savollari, o‘z-o‘zini tekshirish vositalari mansub. Aloqa vositalari bular — forumlar, pochta, audio va videokassetalar (turli ma’lumotlar almashinuviga xizmat qiladigan qurilmalar)dir.

O‘rgatuvchi, sinovchi va aloqa vositalari. O‘rgatuvchi vositalarga izohli lug‘atlar, qidiruv vositalari, elektron o‘quv qo‘llanmalar, ma'ruzalarning videokursi va boshqalar kiradi. Sinov vositalariga test savollari, o‘z-o‘zini tekshirish vositalari mansub. Aloqa vositalari bular — forumlar, pochta, audio va videokassetalar (turli ma’lumotlar almashinuviga xizmat qiladigan qurilmalar)dir.

Zamonaviy axborot texnologiyasi vositalari bu kompyuter, tarmoqlar, internet, multimediadir. Kompyuter о‘zi nima? Kompyuter bu insoniyatning eng ajoyib kashfiyotlaridan biridir. Hozirgi kunda kompyuter hayotimizning barcha sohalariga jadallik bilan kirib bormoqda. Turli mutaxassislar, tadbirkorlar, olimlar, ijodkorlar о‘z mehnat faoliyatida kompyuterlardan keng foydalanmoqda. Keling Virtual kutubxonaning asosiy vositasi bо‘lgan bu qurilma bilan tanishaylik. Uning kо‘rinishi oddiy. U quyidagi asosiy qurilmalar (yoki bu qurilmalar birlasmasi)dan iborat:

• Protsessor
• Monitor
• Klaviatura

Multimedia dasturiy vositalari dasturiy mahsulotlarning nisbatan yangi sinfi hisoblanadi. U ma`lumotlarni qayta ishlash muhitining o’zgarishi, lazerli disklarning paydo bo’lishi, ma`lumotlarni tarmoqli texnologiyasi rivojlanishi natijasida shakllandi.

Multimedia dasturiy vositalari dasturiy mahsulotlarning nisbatan yangi sinfi hisoblanadi. U ma`lumotlarni qayta ishlash muhitining o’zgarishi, lazerli disklarning paydo bo’lishi, ma`lumotlarni tarmoqli texnologiyasi rivojlanishi natijasida shakllandi.

• O’qitishda kompyuterning funksiyalari:
• - texnik-pedagogik (o’rgatuvchi va boshqaruvchi dasturlar, diagnostik, modellashtiruvchi, ekspert, muloqotli, maslahatchi,  mantiqiy);
• -  didaktik - kompyuter trenajer,  repetitor, assistent sifatida, aniq vaziyatlarni modellashtiruvchi qurilma sifatida, kompyuter o’quv faoliyatni jadallashtirish, o’qituvchi faoliyatini optimallashtirish vositasi sifatida; kompyuter quyidagi funksiyalarni bajaruvchi vosita sifatida: o’quv axborotini tezkor yangilash, o’quvchilarning yakka xususiyatlari to’g’risida tezkor axborot olish, uning faoliyatini baholash, nazorat qilish, tuzatish, uni faollashtirish va rag`batlantirish  vositasi sifatida.

Bunday vaziyatda pedagogikaning vazifasi belgilangan  funksiyalar bajariladigan shart-sharoitlarni aniqlash va ta`minlashdan iborat. Amaliyotda bu sharoitlar yoki aniqlanmagan bo’ladi, yoki ulardan foydalanilmaydi  va shuning uchun kompyuterning vazifalari primitiv darajada bajariladi. Bu qanday shart-sharoitlar?

Bunday vaziyatda pedagogikaning vazifasi belgilangan  funksiyalar bajariladigan shart-sharoitlarni aniqlash va ta`minlashdan iborat. Amaliyotda bu sharoitlar yoki aniqlanmagan bo’ladi, yoki ulardan foydalanilmaydi  va shuning uchun kompyuterning vazifalari primitiv darajada bajariladi. Bu qanday shart-sharoitlar?

• kompyuterni qo’llash bilan o’qitish maqsadlari, mazmuni, shakli va usullarining o’zaro aloqasi, bog`liqligi;
• o’qituvchi so’zi bilan  kompyuterning bog`lanishi;
• kompyuterli mashg`ulotning didaktik strukturasi;
• kompyuterli mashg`ulotning motivatsion ta`minoti;
• kompyuter bilan o’qitishning texnik vositalari uyg`unligi.