Matematika-Informatika fakulteti Amaliy matematika yo’nalishi

1998-2001
-yilda 
Microsoft 
kompaniyasi dasturchilari 
Anderson Xeylsberg 
va 
Scott Wiltaumota
raxbarligida
Microsoft.NET Framework
dasturi platformasida ishlovchi 
C#
(
si sharp
) dasturlash tili 
ishlab chiqildi.Hozirgi kunda 
C#
dasturlash tili yuqori bosqichli dasturlash tillari ichida eng 
samarali dasturlash tillaridan hisoblanadi. 
C#
dasturlash tilida dastur tuzish uchun 
Visual 

---

5 
Studio .NET
muhitidan yoki 
SharpDevelop
dan foydalanamiz. 
C#
dasturlash tili obektga 
mo’ljallangan dasturlash tili hisoblanadi. C# dasturlash tili kompilyatori 
.CS 
kengaytmali 
ko’rsatilgan fayllar majmuasini boshlang’ich kodga o’tkazadi.Bu majmua yordamida 
kompilyator 
.exe 
(bajaruvchi fayl) kengaytmali va 
dll 
(kutubxona fayli) fayllar hosil qilish 
mumkin. 
 
C# dasturlash tili versiyalari 
 
C# 
versiyasi 
Ishlab chiqarilgan vaqti 
.NET 
Framework 
Visual studio 
C# 
1.0 
2002 yanvar 
.NET 
Framework1.0 
Visual studio .NET 
(2002) 
C# 
1.2 
2003 oktabr 
.NET 
Framework 1.1 
Visual studio .NET 
(2003) 
C# 
2.0 
2005 noyabr 
.NET 
Framework 2.0 
Visual studio .NET 
(2005) 
C# 
3.0 
2007 aprel 
.NET 
Framework 3.5 
Visual studio .NET 
(2008) 
C# 
4.0 
2010 aprel 
.NET 
Framework 4 
Visual studio .NET 
(2010) 
C# 
5.0 
2012 avgust 
.NET 
Framework 4.5 
Visual studio .NET 
(2012) 
C# 
6.0 
2015 iyul 
.NET 
Framework 4.6 
Visual studio .NET 
(2015) 
C# 
7.0 
2017 mart 
.NET 
Framework 4.6 
Visual studio .NET 
(2017) 
 
 

---

6 
2-§. Windows formalariga kirish 
 
C#
dasturlash tilida tuzilayotgan dasturlarning oynasi va bajarilishi mumkin bo’lgan 
amallarni oynalarda shakllantirish mumkin bu oynalar 
formalar
deb ataladi. Formalar 
SharpDevelop
ning 
Windows Application
bo’limida yaratiladi va bu bo’limga kirish uchun 
bizga kerak bo’lgan dasturlarimizni o’rnatib olamiz. 
Avvalo , 
SharpDevelop
ni o’rnatishdan oldin .
NET Frameworkni
yuklab olib va uni 
o’ranatamiz.
.
NET Framework 
yuklab olingan faylni ochamiz va 
.exe 
kengaytmali ilovani ishga 
tushuramiz va quydagi oyna hosil bo`ladi: 
Bu yerda 
Запустить
buyrug’ini bosamiz va .
NET Framework 
o’rnatila boshlaydi. Bu 
jarayon yakunlangandan keyin 
SharpDevelop
yuklab olingan faylni ochamiz va uni ham 
o’rnatishni boshlaymiz.

---

7 
Huddi .
NET Framework 
o’rnatish jarayoniday bunda ham shunday oyna hosil bo’ladi. 
SharpDevelop
ni
Запустить
(o’rnatilsinmi) yoki 
Отмена (
rad etilsinmi) deyilgan ikki 
tugma hosil bo’ladi. Biz albbata 
Запустить (
o’rnatilsin) degan buyrug’ni beramiz 
 Next
tanlemiz va keyingi o’rnatilish jarayonida so’raladigan savollarga qarab rozilik 
beriladi va dasturimiz o’rnatilish jarayoni nihoyasiga yetadi. 

---

8 
Har ikkala dasturmiz o’ratib bo’lgandan so’ng 
SharpDevelop 
dasturini ishga 
tushuramiz. 
Shu oyna ochiladi va bu yerdan 
New solution 
tanlanadi so’ngra: 
 
oyna hosil bo’ladi. 

---

9 
Bizga hozir kerak bo’ladigan 
Windows Aplication 
hisoblanadi va shu yerdan uni 
tanlaymiz. 
Create 
dasturni ishga tushuramiz. 
 
MainForm 
oynasi paydo bo’ladi. Biz 
Form 
hosil qilish uchun 
Design
tugmasini 
tanlaymiz shunda quydagi 
Form_1 
nomli oynamiz hosil bo’ladi. 
Dasturimizga 
nom beramiz. 
Daturimiz 
saqlanadigan 
joy nomini 
tanlaymiz. 

---

10 
 
C# 
dasturlash tili uchun
 SharpDevelop 5.1 
platformasida menyular quydagilardan iborat: 
 1.File 6.Debug 
 2.Edit 7.Search 
3.View 8.Anaylsis 
4.Project 9.Format 
 5.Build 10.Tools 
11.Window 12.Help
 
 
 
 
 
 

---

11 
 
Formani yaratishda ishtirok etgan elementlar 
boshqaruv elementlari
deb ataladi. 
 
Formalar
yaratishda shu boshqaruv elementarining o`rni judayam katta hisoblanadi. 
Mazkur kurs ishimizda bizga asosan mavzuyimizni yoritib berish uchun shu boshqaruv 
elementlarini o’rni katta ahamiyatga ega. Asosan 
ComboBox, Button, ListBox, TextBox, 
Label 
komponentlaridan ko’proq foydalanamiz. Bu boshqaruv elementlari asosida formalar 
yaratib dasturlar tuzamiz. 
Boshqaruv 
elementlariga 
ToolBox
tarkibidagi barcha 
elementlar kiradi. Bular 
quydagilar hisoblanadi:

---

12 
3-§. CheckedListBox komponenti 
Ushbu komponent uchun dastur (misol): 
1)
CheckedItems to'plamini 0 dan boshlab takrorlang, chunki to'plam nolga 
asoslangan. E'tibor bering, bu usul sizga umumiy ro'yxatni emas, balki 
tekshirilganlar ro'yxatidagi element raqamini beradi. Shunday qilib, agar 
ro'yxatdagi birinchi element belgilanmagan bo'lsa va ikkinchi element 
belgilansa, quyidagi kod "Checked Item 1 = MyListItem2" kabi 
matnnko'rsatadi. 
// Determine if there are any items checked.
if(checkedListBox1.CheckedItems.Count != 0)
{
// If so, loop through all checked items and print results.
string s = "";
for(int x = 0; x < checkedListBox1.CheckedItems.Count ; x++)
{
s = s + "Checked Item " + (x+1).ToString() + " = " + 
checkedListBox1.CheckedItems[x].ToString() + "\n";
}
MessageBox.Show(s);
} 

---

13 
2)
To'plam nolga asoslanganligi sababli 0 dan boshlab Items to'plamini bosib 
o'ting va har bir element uchun GetItemChecked usulini chaqiring. E'tibor 
bering, bu usul sizga umumiy ro'yxatdagi element raqamini beradi, shuning 
uchun agar ro'yxatdagi birinchi element belgilanmagan bo'lsa va ikkinchi 
element belgilansa, u "Item 2 = MyListItem2" kabi narsalarni ko'rsatadi. 
int i;
string s; 
s = "Checked items:\n" ;
for (i = 0; i <= (checkedListBox1.Items.Count-1); i++)
{
if (checkedListBox1.GetItemChecked(i))
{
s = s + "Item " + (i+1).ToString() + " = " + 
checkedListBox1.Items[i].ToString() + "\n";
}
}
MessageBox.Show (s); 

---

14