Математика фанини ўҚитишда замонавий ёндашувлар ва инновациялар модули бўйича

муаммоли таълим 
деб аталади. 
Муаммоли таълимнинг илк ғоялари америкалик психолог ва педагог 
Ж.Дьюи (1859-1952 йй.) томонидан асосланган. У 1894 йилда Чикагода ўқитиш 
ўқув режаси бўйича эмас, балки ўйин ва меҳнат асосида олиб бориладиган 
тажриба мактабини ташкил этган.
Ж.Дьюи муаммоли таълим асоси сифатида қуйидаги йўналишларни 
белгилаган: 
1) ижтимоий; 
2) конструктив; 
3) бадиий ифодавий; 
4) илмий-тадқиқот. 
Муаллиф кўрсатилган йўналишларда таълимни ташкил этиш учун 
қуйидаги воситалардан фойдаланган: 
1) сўз; 
2) санъат асарлари; 
3) техник қурилмалар; 
4) ўйинлар; 

---

41 
5) меҳнат. 
Ўтган асрнинг 60-йилларида эса муаммоли таълим Л.Рубинштейн, 
М.И.Махмутов, В.Окон, И.Я.Лернер каби тадқиқотчиларнинг қарашлари 
негизида янада ривожланган. С.Л.Рубинштейннинг ―Тафаккур муаммоли 
вазиятдан бошланади‖ деган ғояси муаммоли таълимнинг психологик асоси 
сифатида қабул қилинган. 
Муаммоли таълим турлари (М.Н.Скаткин): 
1. Билимларни муаммоли баѐн қилиш (муаммоли маъруза). 
2. Муаммоли топшириқларни ҳал қилиш (муаммоли амалий машғулот). 
3. Кичик илмий тадқиқотларни олиб бориш (муаммоли тажриба). 
Муаммоли таълимнинг асосини 
муаммо 
(юн. ―тўсиқ‖, ―қийинчилик‖) ѐки 
муаммоли вазият 
ташкил этиб, муаммоли таълим технологияси уларнинг 
ечимини топишга хизмат қилади. Кўп ҳолатларда муаммо ва муаммоли вазият 
синонимлардек қабул қилинади. Аслида эса улар бир-биридан фарқ қилади. 
Муаммонинг 
таркибий қисмлари
: 
1) маълум билимлар; 
2) номаълум билимлар; 
3) мавжуд тажриба. 
Педагогик муаммо 
– ҳал қилиниши зарур, бироқ, ҳали ечиш усули 
номаълум бўлган педагогик характердаги масала. 
Муаммони қўйиш қуйидаги 
босқичлар
да кечади: 
1. Муаммони излаш. 
2. Муаммони қўйиш. 
3. Муаммони ҳал қилиш. 
Таълим жараѐнида муаммони қўйиш бир неча сатҳда кечади. Улар: