Математика фанини ўҚитишда замонавий ёндашувлар ва инновациялар модули бўйича

6. Sportchining ovqatlanishi tartibi.
Ovqatlanishga qo‘yiladigan asosiy talablar.
Ovqatlanish – bu organizmning quvvat zahiralarini to‘ldirib borishning yagona shaklidir. Ovqat yetarli darajada kaloriyali bo‘lishi hamda sportchini o‘zi shug‘ullanadigan sport turi xususiyatlarini hisobga olgan xolda tanlanishi lozim. Sportchi albatta muntazam ravishda ovqatlanib turishi kerak. Chunonchi ovqatda oqsil moddalari kamroq bo‘lsa, bu kuch-quvvatni oshirish tayyorgarligi bilan shug‘ullanayotgan sportchining mushaklariga zarur bo‘lgan oqsillar to‘planishini ta’minlay olmaydi. Shu sababli hat-to usuliyat to‘g‘ri tanlangan vaqtda kutilgan darajadagi tayyorgarlik samarasiga erishib bo‘lmaydi. Sportning tayyorgarlik turlari bilan shug‘ullana-yotgan kishilar ovqatida uglevodlarning yetishmasligi, organizmdagi quvvat zahiralarining kamayib ketishiga va tayyor-garlik jarayonida sportchi muddatdan ilgariroq charchab qolishiga olib keladi.
Ovqat miqdori yetarli va uning sifati yuqori bo‘lishi kerak. Ovqat haddan tashqari ko‘p suzilmasligi, lekin qorin to‘yish tuyg‘usi paydo bo‘ladigan miqdorda berilishi lozim. Ovqat yaxshi, sifatli va tez hazm bo‘ladigan mahsulotlardan tayyorlanishi zarur. Shunday qilingan taqdirdagina ovqat ratsioni yaxshi tayyorlangan hisoblanadi. Bunda o‘simlik yog‘lari bilan hayvon yog‘larining bir-biriga mos ravishda qo‘shib ishlatilishi, umuman yog‘larning xilma-xilligi muhimdir. Bir xil tartibda, ya’ni ovqatlanish gigienasi talablari, tayyorgarlik va musobaqa sharoitlariga muvofiq ravishda ovqatlanish zarur. Ovqatlanish organizmning viatminlarga mos mineral moddalariga bo‘lgan ehtiyojining oshishiga muvofiq kelishi lozim. G.S V. Yakovlev tuzgan javdal bo‘yicha sportning har xil turlari vakillari uchun sutkalik ovqat ratsionining kaloriyasi va tarkibi (gavda vaznining har 1 kg hisobiga).


11- jadval