|
Grafika bilan ishlash. Biz allaqachon tizimning grafik imkoniyatlarini qayd etdik. MathCAD sizga juda ko'p turli xil grafiklarni yaratishga imkon beradi: To’g’ri burchakli va qutbli koordinatalar tizimida, o'lchovsiz panjara bilan va panjarasiz, chiziqli va logarifmik shkalada, to'rtburchaklar, xochlar, romblar va boshqalar bilan belgilangan chiziqlar bilan. Tegishli formatni kiritish orqali grafik turini va hajmini aniqlash mumkin.
Eng keng tarqalgan grafik: ikki va undan ortiq vektorlarning o'zaro bog'liqligini tasvirlaydigan ikki o'lchovli to’g’ri burchakli grafik (X-Y Plot). Koordinalar sistemasi odatda uch bosqichda quriladi:
1 bosqich: bir o'zgaruvchili funksiyalari turini belgilash;
2 bosqich: o’zgaruvchi qiymatlari vektorini shakllantirish;
3 bosqich: grafikni chizish.
Uchinchi bosqich, o'z navbatida, yana uch bosqichga bo'linadi:
1-bosqich: foydalanuvchi grafikalar asboblar panelidagi yettita tugmachadan birini bosgandan so'ng, kursor bilan belgilangan joyda grafik bo'sh joy paydo bo'ladi;
2-Bosqich: foydalanuvchi sxemaning ikkita qora kvadratchasini ("bo'sh joylar") funksiya nomi va o’zgaruvhi nomi bilan to'ldiradi. Agar bir nechta funksiyalar mavjud bo'lsa, ularning nomlari vergul bilan kiritiladi. Bo'sh joyda qoldirilishi mumkin bo'lgan boshqa qora kvadratchalar mavjud. MathCAD muhiti ularni o'zi to'ldiradi. Kursor grafik muhitdan tashqarida (avtomatik hisoblash rejimi) yoki F9 tugmachasini bosgandan keyin (qo'lda yoki avtomatik hisoblash rejimi) grafik displeyda paydo bo'ladi. Jadval parametrlari standart sozlamalar bo'yicha o'rnatiladi;
Agar sxema bo'yicha o'rnatilgan parametrlar foydalanuvchiga mos kelmasa va u tegishli menyuga murojaat qilib ularni o'zgartirmoqchi bo'lsa, 3-bosqich zarur.
Agar argument 0 dan 360 darajagacha o'zgaradigan burchak bo'lsa, u holda chiziladigan grafikning argumentlari o'qiga "aylanada yiqilib" qutbli grafik (Polar Plot) olish tavsiya etiladi.
Odatda uch o’lchovli, ammo yetti bosqichda quriladigan Surface Plotdan foydalanib, ikkita argumentning funksiyasini grafik ravishda ko'rsatish mumkin.
1-bosqich: ikki o'zgaruvchili funksiyalarni shaklini aniqlash;
2-bosqich: birinchi o’zgaruvchiga binoan panjara tugunlarini raqamlash;
3-bosqich: birinchi argumentning vektorini shakllantirish;
4-bosqich: ikkinchi argument bo'yicha panjara yuzasi tugunlarini raqamlash;
5-bosqich: ikkinchi argumentning vektorini shakllantirish;
6-qadam: matritsani panjara tugunlarida funksiyaning qiymatlari bilan to'ldirish;
7-qadam: sirt grafigini tuzish va formatlash.
Grafik chiziqlari o'rniga ikkita o'zgaruvchining funksiyalaridagi o'zgarish yo'nalishini ko'rsatadigan kichik o'qlarni qo'yish mumkin. Keyin biz vektor maydonini olamiz (Vector Field Plot).
Kartezian va sirt graflarining gibridi uch o'lchovli nuqta grafigi1 (3D Scatter Plot) deb nomlanadi. Uning to'rtburchaklar matritsalarni aks ettiruvchi grafiklardan asosiy farqi shundaki, uning yordami bilan uchta vektorlarning o'zaro bog'liqligini tasvirlash mumkin.
Garfiklarni rangli qilish mumkin. Bunda grafikning yuqori sathi balandroq ranglarga, pastki sathi esa pastroq ranglarga ega. MathCAD tizimi hajmli tuzilmalarni ranglashtirishi mumkin (aniqrog'i, virtual hajmli tuzilmalar), shunda foydalanuvchi o'zi xohlagan narsani ko'rishi mumkin.
MathCAD hujjatlarini jonlantirish uchun animatsiya vositalari MathCAD dasturining oltinchi versiyasidan boshlab tizimga kiritilgan. Tizimdagi FRAME o'zgaruvchisi animatsiya bilan bog'liq bo'lib, Инструменты-Анимация-Запись buyruqlari yordamida Запись-Анимации oynasida FRAME o’zgaruvchisining o'zgarish oralig’ini kiritishingiz mumkin, masalan 1 dan 10 gacha. Частота bo’limida esa yaratilayotgan animatsiyaning bir sekundda nechta kadr o’rnatilishini, boshqacha qilib aytganda animatsiyaning qanchalik silliq ketish sifatini kiritishingiz mumkin. Анимировать tugmasini bosushdan oldin sichqoncha yordamida chizilgan grafikni belgilash kerak. Shundan so'ng, Анимировать tugmasini bossak Воспроизвести анимацию oynasi paydo bo'ladi, unda Microsoft Video FRAME o'zgaruvchisi qiymatining o'zgarishiga qarab grafikdagi o'zgarishlarni ko'rish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
