|
2.2 Texnologik jarayonlarni modellashtirish.
Kimyoviy texnologiyaning jarayonlari - bu murakkab fizikaviy - qulay tizimlar , ular ikki xil determinantli - stoxastik tabiatga hamda fazo va vaqtda o'zgaruvchi qiymatlarga egadir . Ularda qatnashuvchi moddaning o'ziga xos xususiyatlari: ko'p fazali va ko'p komponentlidir. Fazaning har bir joyda va fazalar chegarasida jarayon o'tish davrida impuls , energiya va massaning o'chirishi bo'lib o'tadi . Umuman butun jarayon aniq geometrik xarakteristikaga ega bo'lgan apparatda bo'lib o'tadi.
Kimyoviy - texnologik jarayonlarni qanday o'rganish muammosini echish kalitini matematik modellash usuli beradi . Bu usul tizimli tahlil strategiyasiga asoslanadi . Bu strategiyaning mohiyati - jarayonni murakkab o'zaro tasirlanuvchi ierarxik tizim deb , uning strukturasini sifatli tahlillab , matematik ifodasini ishlab chiqish va nomalum parametrlarini baholashdan iboratdir . Masalan , yaxlit suyuq muhitda zarralar , tomchilar yoki gaz pufakchalar ansamblini harakatlanish jarayonida paydo bo'layotgan hodisalar qaralganda , samaralar ierarxiyasining beshta sathi ajratiladi
Texnologik qurilmalar quvvatlarining ahamiyatli darajada o‘sishi tashqi va ichki energiya resurslaridan optimal foydalanish bilan bog‘liq qator masalalarning yuzaga kelishini belgilaydi. Shuning uchun ham amaldagi jihozlarni takomillashtirish va yangilarini loyihalashda asosiy e’tibor texnologik va konstruktiv parametrlami hisoblashning aniq usullarini ishlab chiqishga qaratiladi. Matematik tavsif tuzish ko‘nikmalariga ega boTish va KTJIarning modellarini bilish texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish
2.3 Texnologik jarayonlarni компьютерли modellashtirishning sohasidagi zamonaviy yutuqlari.
Texnologik jarayonlarni компьютерли modellashtirish sohasidagi zamonaviy yutuqlari ishlab chiqarishni loyihalashtirish va boshqarish masalalarini qatiy va yuqori aniqlikda yechish imkonini beradi.
Bunda texnologiyalarni tahlil qilish, optimallashtirish va yangi hamda rekonstruksiyalarni sintez qilish masalalarini samarali yechishda tizimli tahlil (siстемniy analiz) uslubidan keng фойдаланилади. Bu holda ishlab chiqarishdagi texnologik reglamentlar asosini tashkil etuvchi jarayonlarning konstruktiv va optimal rejim parametrlarini hisoblash, natijada ularni aniqroq boshqarish hamda energiya tejamkorlik talablarining yuqori darajasini taminlash imkoniyatlarini beradi.Axborot texnologiyalarining keng tarqalishi va rivojlanishi local va global hisoblash tarmoqlari, internet texnologiyalarining qo’llanishi avtomatlashtirilgan sistemalarni mukammal zamonaviylashishi va rivojlanishida imkoniyat beradi.
Bularga quyidgilar kiradi:
Avtomatlashtirilgan axborot tizimi
Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimi
Avtomatlashtirilgan ilmiy tadqiqotlar tizimi
Avtomatlashtirilgan boshqarish tizimi
Avtomatlashtirilgan o’rgatish tizimi
Texnologik jarayonlarning kimyoviy modeli quyidagi asosiy masalalarni yechishni ko’zda tutadi.
Jarayonlarning matimatik modelini qurish ba uni kominoterda jonlantirish.
Ishlab chiqarishni matematik modelini identifikatsiyalash (modellashtirilayotgan jarayon bilan adekvatligini taminlash maqsadida ya’ni modelning sifat va miqdor jihatdan real jarayonga mos kelishini)
Matematik modeldan foydalanib jarayonni optimallashtirish ya’ni jarayonlarning optimal rejimi va konkruktiv parametrlarini aniqlsh.
Texnologik qurilmalar quvvatlarining ahamiyatli darajada o‘sishi tashqi va ichki energiya resurslaridan optimal foydalanish bilan bog‘liq qator masalalarning yuzaga kelishini belgilaydi. Shuning uchun ham amaldagi jihozlarni takomillashtirish va yangilarini loyihalashda asosiy e'tibor texnologik va konstruktiv parametrlami hisoblashning aniq usullarini ishlab chiqishga qaratiladi. Ko'rsatilgan masalani yechimi matematik modellashtirish usullarini takomillashtirish va ularni tadqiqot amaliyoti va loyihalash ishlariga
tatbiq etish asosida yotadi.
Matematik modellashtirish usuli jarayon tadqiqotining asosiy qismini, qimmat turuvchi va ko‘p hollarda amalga oshirish qiyin bo‘lgan tajribalarsiz uning matematik modelida amalga oshirishga imkon beradi. Texnologik qurilmalar quvvatlarining ahamiyatli darajada o‘sishi tashqi va ichki energiya resurslaridan optimal foydalanish bilan bog‘liq qator masalalarning yuzaga kelishini belgilaydi. Shuning uchun ham amaldagi jihozlarni takomillashtirish va yangilarini loyihalashda asosiy e’tibor texnologik va konstruktiv parametrlami hisoblashning aniq usullarini ishlab chiqishga qaratiladi.
Matematik tavsif tuzish ko‘nikmalariga ega boTish va KTJIarning modellarini bilish texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish
bo‘yicha mutaxassis, muhandis hamda operatorlarga samarali va foydali boTishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
